Hồ, đập không an toàn

Tại Hà Tĩnh và Nghệ An, cứ  vào mùa bão lũ là người dân lại lo hồ, đập chứa nước bị vỡ. Sự cố vỡ đập Tây Nguyên tại Nghệ An  ngày 11-9 vừa qua đã nói lên nhiều điều về sự mất an toàn về hồ, đập tại các địa phương này.

Hiểm họa chực chờ

Các hồ, đập chứa nước lớn như: Ba Tùng, Trường Sơn, Nhà Trò, Kẻ Sặt, Vệ Vừng, Nghi Công, Thạch Tiền, Cửa Ông, Bản Muỗng... đều xuống cấp, mất an toàn. Trong đó, hồ Vực Mấu ở huyện Yên Thành có tổng dung tích lên đến 110 triệu m3, đập cao 26 m nhưng lại không có đập phụ và đập tràn. Trong lòng hồ lại có 20 đập nhỏ với tổng dung tích gần 10 triệu m3, tổng diện tích lưu vực 23 km2. Đập nước này ở gần khu vực đông dân cư, nếu xảy ra sự cố sẽ gây thiệt hại lớn về người và tài sản.

Theo báo cáo mới nhất của các cơ quan chức năng tại Nghệ An, hệ số an toàn của đập Vệ Vừng ở mức rất thấp, chỉ 1,5% - 2%. “Mỗi khi mùa mưa đến, người dân chúng tôi đều ăn ngủ không yên, nếu không may đập Vệ Vừng bị vỡ, hàng triệu mét khối nước đổ xuống thị trấn thì chỉ có nước chết. Đập nước này xây dựng từ lâu, giờ nhiều chỗ đã hư hỏng, để bảo đảm an toàn cho người dân, các ngành chức năng cần sớm có biện pháp khắc phục và bảo vệ đập” - ông Trần Tài, ngụ huyện Yên Thành, lo lắng.

Trong khi đó, Hà Tĩnh hiện có 345 hồ chứa lớn, nhỏ, tổng dung tích trên 786 triệu m3 nước. Các hồ nước này có vai trò cung cấp nước cho 63.000 ha lúa của tỉnh và cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất. Theo báo cáo của Sở NN-PTNT Hà Tĩnh, hiện có hàng loạt đập và hồ chứa xảy ra hiện tượng thẩm thấu nghiêm trọng, xói lở, sụt lún, không bảo đảm thoát lũ, đe dọa an toàn đập và tính mạng của người dân vùng hạ lưu.

Hiện nay, một số hồ, đập lớn tại Hà Tĩnh như: Đá Bạc, Khe Cò, Khe Xanh, Bộc Nguyên, Hượng Tuy, Đập Tràng, Đập Bến, Khe De, Vực Rồng... đều nằm trong tình trạng báo động đỏ về độ  an toàn.

Mưa lớn sẽ nguy

Công tác duy tu, bảo dưỡng hệ thống hồ, đập ở Hà Tĩnh, Nghệ An đang bị xem nhẹ. Hậu quả là trong những năm gần đây, vào mùa mưa, 2 địa phương này liên tục xảy ra sự cố vỡ hồ, đập gây thiệt hại lớn cho người dân.

Điển hình là sự cố vỡ đập Hố Hô (Hương Khê - Hà Tĩnh) tháng 10-2010 khiến hàng chục ngàn ngôi nhà của người dân chìm trong biển nước. Mới đây, vào ngày 11-9, đập Tây Nguyên cũng vỡ, gây thiệt hại lớn.

Hà Tĩnh hiện có gần 200/345 hồ chứa nằm trong tình trạng mất an toàn. Các hồ, đập này là nỗi ám ảnh của người dân mỗi khi có mưa lũ. Trong đó, 51 hồ chứa có nguy cơ mất an toàn cần được ưu tiên sửa chữa, 20 hồ cần được sửa chữa khẩn cấp trong năm 2012.