Công nhân hay siêu nhân?

Ngày 10 hằng tháng là thời điểm trả lương định kỳ nhưng ngày 10-11 vừa qua, Công ty TNHH C.P (KCN Tân Tạo, quận Bình Tân, TP HCM) tuyên bố chỉ phát lương khi công nhân (CN) chấp nhận khung giờ tăng ca mới. Việc này khiến hàng trăm CN bức xúc, đồng loạt ngừng việc phản đối. “Chúng tôi phải tăng ca liên tục 5 ngày/tuần nhưng chỉ những ngày làm việc đến 20 giờ 30 phút mới được cho thêm suất ăn. Tuy suất ăn chẳng ngon lành gì nhưng có cái bỏ vào bụng vẫn hơn. Vậy mà giờ công ty còn tìm cách cắt luôn, thử hỏi chúng tôi lấy đâu ra sức để làm việc?” - anh H., một CN, bức xúc.

Có làm mà chẳng có ăn

CN Công ty TNHH C.P cho biết trước đây lịch tăng ca hằng tuần của công ty là thứ hai, tư, sáu tăng ca đến 20 giờ 30 phút và được cung cấp suất ăn giữa ca. Thứ ba, năm tăng ca đến 18 giờ (không có suất ăn). Tuy nhiên mới đây, công ty thông báo sẽ thực hiện khung giờ tăng ca mới. Theo đó, từ thứ hai đến thứ sáu đều tăng ca đến 18 giờ 30 phút và không có suất ăn giữa ca. Không đồng tình, CN từ chối tăng ca. Để trả đũa, công ty giữ lương nhằm ép CN phải chấp nhận.

Bị ép tăng ca từ 90-130 giờ/tháng, công nhân Công ty TNHH May Top One ngừng việc để phản đối

Với mặt bằng lương không đủ sống như hiện nay, đa số CN đều có nguyện vọng làm thêm giờ để cải thiện thu nhập. Tuy nhiên tại một số nơi, CN phải vắt kiệt sức để cống hiến cho doanh nghiệp nhưng không được trả công xứng đáng. Đơn cử như Công ty TNHH T.V (huyện Hóc Môn, TP HCM). Khi tuyển CN, công ty thỏa thuận thời gian làm việc mỗi ngày từ 7 giờ 30 phút đến 16 giờ 30 phút (tăng ca 4 buổi/tuần), hưởng lương thời gian (từ 2,9 - 3,2 triệu đồng/người/tháng, tùy tay nghề). Nếu tăng ca, CN được 1 suất ăn chiều và được trả phụ trội. Thế nhưng khi làm việc, công ty đã đề ra định mức và liên tục nâng lên khiến CN làm không kịp, buộc phải ở lại làm thêm mà không được tính tiền tăng ca. Chị Ngân, một CN, bức xúc: “Chúng tôi phải làm việc cật lực, sức khỏe giảm sút nghiêm trọng, chuyện CN bị ngất xỉu xảy ra như cơm bữa”.

Không tăng ca thì không ký hợp đồng?

“Việc CN tăng ca là tự nguyện, công ty không ép, nếu ai muốn tăng ca thì báo với tổ trưởng, không muốn thì thôi”. Đó là khẳng định của ông Phạm Văn Khang, Trưởng Phòng Tổ chức Công ty TNHH Uyên Phát (KCN Tân Tạo, quận Bình Tân, TP HCM), khi trả lời khiếu nại của CN. Thế nhưng theo CN, nhiều tháng nay họ phải tăng ca bình quân 2 giờ rưỡi/ngày, liên tục 5 ngày/tuần. Việc tăng ca thường xuyên khiến CN mệt mỏi nhưng không ai dám từ chối vì không tăng ca sẽ bị trừ tiền chuyên cần (300.000 đồng/tháng) và sẽ bị từ chối ký hợp đồng lao động (HĐLĐ). CN cho biết ở công ty có khá nhiều người làm việc từ 6 tháng trở lên nhưng vẫn chưa được ký HĐLĐ, tham gia BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp. “Tôi vào công ty từ tháng 2-2012, một năm trước, tôi bị từ chối ký hợp đồng vì lỡ sử dụng hồ sơ “không chính chủ”. Hơn 3 tháng trước, dù đã nộp đầy đủ hồ sơ nhưng tôi vẫn bị gạt tên ra khỏi danh sách xét ký HĐLĐ. Khi thắc mắc thì quản đốc và ông Khang trả lời do tôi không tăng ca, không gắn bó với công ty”- CN tên Trang cho hay.

Còn tại Công ty TNHH May Top One (quận Gò Vấp, TP HCM), nhiều tháng qua, CN phải tăng ca bình quân gần 100 giờ/tháng, có tháng lên đến 130 giờ. “Ai mệt hay bệnh xin về, công ty cũng không cho, chỉ được cho lên phòng y tế nghỉ ngơi, khi nào đỡ thì xuống xưởng làm tiếp, hết giờ mới được về” - CN tên N. cho biết. Trước phản ánh của CN, ông Nguyễn Tấn Lộc, trưởng phòng nhân sự công ty, thừa nhận do vào mùa cao điểm sản xuất nên có xảy ra tình trạng CN phải tăng ca vượt quá quy định, tuy nhiên khi tăng ca, công ty có thỏa thuận và CN cũng không có ý kiến gì. “CN nào có ý kiến phản đối việc tăng ca đều bị công ty tìm cách cho nghỉ. Vì mưu sinh, chúng tôi phải cắn răng chịu đựng. Nhưng chúng tôi là con người, có phải siêu nhân đâu nên sức chịu đựng có hạn. Giờ chịu hết nổi đành phải đồng loạt lên tiếng thôi” - chị P., một CN, giải thích lý do ngừng việc của gần 1.000 CN mới đây.