Lừa bán nhà người khác

Ngày 12-12, Cơ quan CSĐT Công an TP HCM cho biết đang điều tra vụ án "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức". Bên cạnh đó, Công an TP HCM đang ráo riết truy tìm kẻ cầm đầu, chủ mưu trong vụ án là Nguyễn Tấn Quốc (SN 1976, ngụ quận 7, TP HCM) hiện đang bỏ trốn.

Kịch bản chặt chẽ

Năm 2015, vợ chồng ông Lê Đức Hòa và bà Phan Thị Sáu phát hiện mất giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất căn nhà mặt tiền đường Nguyễn Hữu Cảnh (phường 22, quận Bình Thạnh, TP HCM) nên làm đơn cớ mất, sau đó đề nghị Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận Bình Thạnh cấp lại.

Trong khi đang chờ cấp lại giấy tờ nhà đất thì cuối tháng 3-2016, vợ chồng ông Hòa nhận được thông báo của Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận Bình Thạnh với nội dung: "Qua kiểm tra hồ sơ lưu ngày 3-12-2015, ông và bà Sáu đã chuyển nhượng nhà đất trên cho ông Nguyễn Văn Hạnh theo hợp đồng lập tại Phòng Công chứng Tân Phú, đã đăng bộ ngày 25-12-2015". Ngay lập tức, vợ chồng ông Hòa đã gửi đơn đến Cơ quan CSĐT Công an quận Bình Thạnh. Làm việc với cơ quan điều tra, công chứng viên Nguyễn Văn Phú (Văn phòng Công chứng quận Tân Phú) cho biết ngày 3-12-2015 có tiếp nhận hồ sơ công chứng về việc chuyển nhượng nhà đất giữa vợ chồng ông Hòa với ông Hạnh. Sau khi kiểm tra giấy tờ đầy đủ, hợp lệ đã ký xác nhận công chứng hợp đồng chuyển nhượng giữa hai bên.

Ngôi nhà của vợ chồng ông Hòa - bà Sáu bị kẻ gian dựng kịch bản đem thế chấp

Vào cuộc điều tra, công an phát hiện dấu vân tay ở phần chữ ký ông Lê Đức Hòa trên hợp đồng trùng với vân tay của Nguyễn Trung Hậu (SN 1968, ngụ quận 12, TP HCM), còn dấu vân tay ở phần chữ ký bà Phan Thị Sáu là dấu vân tay của Trần Thị Phi (SN 1954, ngụ huyện Hóc Môn, TP HCM). Tại cơ quan công an, bà Phi khai khi đang nằm điều trị tại Bệnh viện Nguyễn Trãi thì được một người tên Bảy (không rõ lai lịch) nhờ giúp đỡ đóng vai vợ để ký hợp đồng vay tiền ngân hàng. Phi đồng ý và ra phòng công chứng ký tên, lăn tay với danh nghĩa là bà Phan Thị Sáu để làm hợp đồng. Sau đó bà Phi được cho 3 triệu đồng. Riêng Hậu, khi biết công an vào cuộc đã bỏ đi khỏi nơi cư trú.

Nguyễn Văn Hạnh khai nhận được bạn là Nguyễn Tấn Quốc nhờ đứng tên giùm căn nhà để làm thủ tục vay ngân hàng. Quốc đưa Hạnh đến Phòng Công chứng Tân Phú để lập hợp đồng chuyển nhượng nhà của vợ chồng ông Hòa. Tiếp đến, Hạnh đến Văn phòng Công chứng Châu Á (quận 3) làm thủ tục thế chấp căn nhà để vay số tiền 1,5 tỉ đồng. Sau khi có tiền, Quốc cho Hạnh 20 triệu đồng rồi bỏ đi đâu không rõ.

Tương tự, Cơ quan CSĐT Công an TP HCM cho biết đang điều tra đơn của bà Vương Thị Hiền và ông La Thanh Hải tố cáo Nguyễn Thị Hồng Hạnh cùng đồng bọn.

Sự việc bắt đầu từ lúc bà Hiền đăng báo bán đất thì có một người đàn ông tên Minh (chưa rõ lai lịch) hỏi mua. Người này yêu cầu bà Hiền đưa bản photocopy giấy tờ nhà đất, CMND và đăng ký kết hôn. Hai ngày sau, ông Minh đi cùng một người khác đến nhà bà Hiền yêu cầu bà cho xem bản chính giấy tờ nhà. Bà Hiền đưa bản chính thì nhóm này kêu bà cung cấp CMND photocopy của chồng bà. Khi bà Hiền ra ngoài kêu chồng đưa CMND thì bên trong nhóm này đánh tráo, lấy bản chính giấy tờ nhà mang đi.

Sau đó, nhóm này cấu kết nhau đóng giả vợ chồng bà Hiền ký hợp đồng ủy quyền cho Nguyễn Thị Hồng Hạnh toàn quyền quyết định lô đất. Rồi Hạnh cùng đồng bọn đến Văn phòng Công chứng Thủ Đức ký hợp đồng chuyển nhượng lô đất cho ông La Thanh Hải với giá 7,5 tỉ đồng. Ông Hải đưa trước 6 tỉ đồng và sẽ đưa 1,5 tỉ đồng còn lại sau khi đăng bộ xong. Ông Hải mang hồ sơ ra UBND phường Bình Khánh (quận 2) làm thủ tục đăng bộ thì phát hiện bà Hiền đã ngăn chặn nên làm đơn tố cáo đến công an.

Tại cơ quan công an, Hạnh khai được thuê ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với giá 109 triệu đồng. Do kinh tế khó khăn nên Hạnh đồng ý. Sau khi củng cố chứng cứ, Công an TP HCM đã khởi tố bị can Nguyễn Thị Hồng Hạnh và 2 đối tượng khác về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".

Còn kẽ hở

Ngoài những vụ việc này, trong thời gian qua rất nhiều vụ án tương tự đã xảy ra gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhiều người. Trước thực trạng này, VKSND TP HCM đã có công văn kiến nghị Sở Tư pháp TP HCM chấn chỉnh những vấn đề thiếu sót trong hoạt động công chứng. Cụ thể, VKSND TP yêu cầu cần phải có biện pháp nghiệp vụ kiểm tra kỹ người đến công chứng, giấy tờ liên quan và tự chịu trách nhiệm giấy tờ mình công chứng. "Về phần người mua nhà, khi bỏ ra số tiền lớn cần phải cẩn thận, đối chiếu và phải xem xét thật kỹ lưỡng, kiểm tra chéo để chắc chắn người bán nhà là chủ ngôi nhà thật sự để tránh mất tiền oan uổng" - lãnh đạo VKSND TP HCM khuyến cáo.

Theo luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch (Đoàn Luật sư TP HCM), điều 38 Luật Công chứng năm 2014 quy định: Tổ chức hành nghề công chứng phải bồi thường thiệt hại cho người yêu cầu công chứng và cá nhân, tổ chức khác do lỗi mà công chứng viên của tổ chức mình gây ra trong quá trình công chứng. Công chứng viên gây thiệt hại phải hoàn trả một khoản tiền cho tổ chức hành nghề công chứng đã chi trả khoản tiền bồi thường cho người bị thiệt hại theo quy định của pháp luật; trường hợp không hoàn trả thì tổ chức hành nghề công chứng có quyền yêu cầu tòa án giải quyết.

Điều này có thể hiểu rằng nếu công chứng viên có hành vi vi phạm trong quá trình kiểm tra, đối chiếu các thông tin nhân thân, giấy tờ, tài liệu liên quan đến yêu cầu công chứng thì công chứng viên sẽ có trách nhiệm bồi thường thiệt hại.

Ngoài ra, nếu công chứng viên có hành vi vi phạm pháp luật hình sự thì tùy theo hành vi và mức độ sẽ bị xử lý hình sự.

Trong những vụ thuê người đóng vai lừa bán nhà, công chứng viên khi tiến hành kiểm tra hồ sơ công chứng, cần thực hiện nghiêm túc vai trò, trách nhiệm của mình trong việc thực hiện công chứng và áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiến bộ để nhằm xác định chính xác hồ sơ, tài liệu.