Đúng 1 tháng trước, ngày 12-6, Shanghai Composite (SSEC) - chỉ số cơ bản của thị trường chứng khoán Trung Quốc - đóng cửa với số điểm 5.166,35, cao nhất kể từ ngày 18-1-2008.
Vậy mà đến cuối ngày 3-7, SSEC rơi ào xuống 1.481,99 điểm, khiến thị trường chứng khoán mất hơn 2.800 tỉ USD - gấp 10 lần GDP hằng năm của Hy Lạp (theo tạp chí Nhật The Diplomat) và gấp 6 lần tổng số nợ nước ngoài của nước này (theo báo Mỹ The New York Times).
Ngày 8-7, truyền thông Trung Quốc đưa tin ít nhất 1.430 trong tổng số 2.800 công ty niêm yết trên sàn chứng khoán tạm ngừng giao dịch, khoảng 2.600 tỉ USD đóng băng.
Chính phủ Trung Quốc can thiệp mạnh tay chưa từng thấy. Liên tiếp 10 ngày, Ủy ban Quản lý chứng khoán Trung Quốc (CSRC) công bố hàng loạt biện pháp, như hạ lãi suất cơ bản và tỉ lệ dự trữ bắt buộc, giảm số đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), nới lỏng quy định cho vay ký quỹ chứng khoán, cung cấp thanh khoản hỗ trợ thị trường… Kết quả, ngày 9-7, chứng khoán Trung Quốc ngóc lên - SSEC tăng 5,8%, mức tăng mạnh nhất kể từ năm 2009 - nhưng 3.900 tỉ USD đã kịp “bốc hơi” trong chưa đầy 1 tháng.
Có nhiều giả thuyết lý giải sự tụt dốc vừa qua. Trong khi chính quyền đổ lỗi cho tâm lý hoảng loạn của đám đông thì nhiều tờ báo Trung Quốc chĩa mũi dùi vào “các thế lực nước ngoài”.
Thậm chí, tên họ của các đời chủ tịch CSRC cũng bị cho là điềm gở. Ví dụ, tên ông Thượng Phúc Lâm (chủ tịch từ năm 2002-2011) có nghĩa là “đi lên số 0”. Kế nhiệm ông Thượng là ông Quách Thụ Thanh (tức “mất sạch những gì mình có”) và tiếp nữa là ông Tiêu Cương (tức “tiêu hết”).
Còn quá sớm để kết luận thị trường chứng khoán Trung Quốc sẽ chết yểu nhưng có một sự thực ngày càng rõ nét: thị trường này không mấy gắn kết với thực trạng kinh tế và chính phủ xen vào quá nhiều.
Báo The Wall Street Journal (Mỹ) viết: “Dù xếp thứ hai thế giới về giá trị vốn hóa thị trường, chỉ sau sàn chứng khoán New York (NYSE) nhưng thị trường chứng khoán Trung Quốc hoạt động không giống ai”. Còn Diplomat cho rằng thị trường chứng khoán Trung Quốc là công cụ để chính phủ duy trì tăng trưởng hơn là tái phân phối vốn để giúp thành lập và mở rộng doanh nghiệp.
“Sự can thiệp song hành với trả giá. Quy mô và mức độ thô bạo của các biện pháp vừa qua đã tự phản bác lại tuyên bố để thị trường đóng vai trò quyết định mà chính phủ Trung Quốc đưa ra” - ông Scott Kennedy, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS), nhận định trên báo The Washington Post (Mỹ).
Không dừng lại ở kinh tế, ảnh hưởng của đợt khủng hoảng vừa qua có thể lan sang chính trị. Uy tín của chính phủ bị đe dọa, nhất là khi Trung Quốc có tới 90 triệu người chơi chứng khoán nhỏ lẻ. Dù con số này chưa là gì so với tổng dân số Trung Quốc nhưng họ đã vay mượn tới 365,1 tỉ USD trong 1 năm qua để đổ vào chứng khoán, theo The Wall Street Journal. Bong bóng chứng khoán vỡ vì thế sẽ kéo giảm tiêu dùng xã hội.
Báo Guardian (Anh) cho biết thời điểm thị trường chứng khoán quê nhà hỗn loạn, cả Chủ tịch Tập Cận Bình lẫn Thủ tướng Lý Khắc Cường đều đang bận rộn tiếp thị vốn của Trung Quốc ra nước ngoài. Ông Tập sang Nga dự hội nghị nhóm BRICS hôm 3-7, trùng thời điểm ông Lý về nước sau chuyến công du châu Âu kéo dài 1 tuần.
Cả 2 ông đều chưa lên tiếng về vấn đề này. “Một vài tuần qua có thể giúp chính phủ Trung Quốc thấy rằng họ không thể điều khiển được mọi thứ” - ông Victor Shih, giáo sư tại Trường ĐH California (Mỹ), nhấn mạnh trên báo The New York Times.
và quét mã QR
Bình luận (0)