Nộp tiền là thoát án tử?

Ngày 30-10, Quốc hội (QH) đã dành cả ngày để thảo luận về Bộ Luật Hình sự (BLHS - sửa đổi). Quy định về bỏ tử hình một số tội danh được các đại biểu (ĐB) QH tranh luận gay gắt.

Bỏ án tử dễ dẫn đến tham nhũng

Theo báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo BLHS sửa đổi, đa số tán thành bỏ hình phạt tử hình ở 7 tội danh: cướp tài sản; phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; chống mệnh lệnh; đầu hàng địch; phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; chống loài người; tội phạm chiến tranh.

Đại biểu Nguyễn Bá Thuyền: Không nên phi hình sự hóa, bỏ tội danh “Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”

Ngoài ra, dự thảo BLHS tách riêng hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy, vận chuyển trái phép chất ma túy; chiếm đoạt chất ma túy thành các tội danh riêng và bỏ hình phạt tử hình ở các tội này.

Dù vậy, tại phiên thảo luận, nhiều ĐBQH bày tỏ sự  không đồng tình. ĐB Đỗ Kim Tuyến (Hà Nội) đề nghị không bỏ tử hình với tội vận chuyển trái phép chất ma túy. Một số ĐB khác góp ý chưa nên bỏ hình phạt tử hình ở 3 tội: phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; chống loài người; tội phạm chiến tranh bởi đây là loại tội nghiêm trọng nhất trong các tội đặc biệt nghiêm trọng.

Đáng chú ý là tại báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo BLHS sửa đổi, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) nêu rõ quy định không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình về các tội: sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; tham ô tài sản; nhận hối lộ trong trường hợp người phạm tội sau khi bị kết án đã chủ động khắc phục cơ bản hậu quả, hợp tác tích cực với các cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn. Theo UBTVQH, đối với người phạm các tội mang tính vụ lợi thì yếu tố khắc phục hậu quả, thu hồi lại được tài sản chiếm đoạt cần được xem là một tình tiết đặc biệt khi thi hành án.

Quan điểm này vấp phải sự phản đối quyết liệt của nhiều ĐBQH. ĐB Tô Văn Tám (Kon Tum) thẳng thắn: “Sau khi tuyên án tử hình rồi thì không còn giá trị nữa vì họ sợ chết nên làm mọi điều để thoát án tử hình. Việc này gây hiểu nhầm trong nhân dân và có thể dẫn tới tham nhũng. Nếu không bị tử hình thì họ sẽ tìm cách giữ tài sản do tham nhũng, hối lộ mà có”. ĐB Siu Hương (Gia Lai) nhất mực đề nghị vẫn phải thi hành án tử hình đối với các tội tham ô tài sản và tội nhận hối lộ, ngay cả khi người phạm tội sau khi bị kết án đã chủ động khắc phục hậu quả. “Đây là 2 tội nặng nhất trong các tội phạm tham nhũng” - ĐB Siu Hương nhấn mạnh.

Không cần đòi cũng đưa!

Góp ý về quy định đổi tội danh nhận hối lộ, ĐB Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) nêu quy định trong điều luật là: Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian “đòi”, nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ vật chất hoặc phi vật chất nào... Theo ĐB Thuyền, đưa từ “đòi” vào trong điều luật như vậy là không hợp lý bởi không ai chứng minh việc “đòi” để nhận tiền hối lộ. ĐB Thuyền chia sẻ: “Tôi từng nghe một bộ trưởng trả lời trên truyền hình rằng “cán bộ của tôi không ai “đòi” đưa hối lộ cả, chỉ là dân tự đưa”. Tôi không đồng tình với từ “đòi” này”.

Liên quan đến việc phi hình sự hóa một số loại tội phạm, ĐB Thuyền cho rằng tội cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng cần phải có sự cân nhắc kỹ. “Khi tiếp xúc cử tri, có người dân nói là có phải các ông phi hình sự hóa để giải cứu cho cán bộ ra tù? Tôi đề nghị ban soạn thảo phải nghiên cứu kỹ vấn đề này. Cần thông tin đầy đủ cho ĐBQH hiện có bao nhiêu cán bộ đang ngồi tù về tội “Cố ý làm trái”? Bao nhiêu cán bộ đang bị điều tra, truy tố về tội “Cố ý làm trái”? Nếu bỏ tội danh này thì đương nhiên những người đang bị điều tra, truy tố về tội đó sẽ được đình chỉ, người đang thi hành án được ra tù, kể cả trường hợp những người phạm tội trong vụ án Vinashin” - ĐB Thuyền phân tích.