Cải tổ mạnh mẽ
Hàng giả luôn là vấn nạn của các quốc gia, khi mà hệ thống quản lý chưa theo kịp thực tế
Khi đoàn kiểm tra đột xuất đến khu thương mại Saigon Square (quận 1, TP HCM), lập tức các nhân viên cho báo động, hàng loạt cửa hàng đóng cửa, cản trở đoàn kiểm tra làm nhiệm vụ.
Sau khi đường dây thực phẩm chức năng, mỹ phẩm giả bị phát hiện, cơ quan chức năng tuyên bố mở chiến dịch kiểm tra, thế là hàng loạt nhà thuốc tây cho dẹp tất cả các loại hàng hóa nghi vấn ra khỏi quầy.
Mô típ này quá quen thuộc, diễn ra từ cả chục năm qua các cơ quan chuyên ngành về y tế, công thương… vẫn còn sử dụng. Những số liệu về các đợt kiểm tra, kết quả xử lý được tin tưởng đưa vào báo cáo hằng năm và có vẻ như các cơ quan quản lý rất thống nhất với kết quả này. Quy trình này dường như thỏa mãn các bên: Cơ quan quản lý có kết quả kiểm tra, người sản xuất hàng giả, hàng dỏm tiếp tục sản xuất; người bán hàng giả thu lợi nhuận. Chỉ người tiêu dùng là lãnh đủ: mất tiền bạc, thậm chí sức khỏe, tính mạng bị đe dọa.
Hàng giả luôn là vấn nạn của các quốc gia, khi mà hệ thống quản lý chưa theo kịp thực tế. Sự khập khiễng của các cơ quan khi ngăn chặn hàng giả không nằm ở việc thiếu lực lượng, cơ chế và quy định pháp luật. Những vấn đề này chúng ta có đủ. Về lực lượng đều có thanh tra chuyên ngành, liên ngành, thậm chí còn bị xem là quá nhiều, gây phiền phức cho doanh nghiệp. Về mặt pháp luật, chúng ta cũng có đủ chế tài, thậm chí được xem là rất nặng nên trong kỳ họp Quốc hội đang diễn ra bàn thảo việc bỏ án tử hình với tội danh "Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh".
Vấn đề nằm ở cơ chế phối hợp kiểm tra, quản lý của các cơ quan chức năng. Hệ thống này kém hiệu quả đến độ như mạnh ai nấy làm và hầu như lịch kiểm tra đã được biết trước. Vấn đề này không mới lạ gì, luôn được các chuyên gia pháp luật cảnh báo là rất lạc hậu nhưng thực tế rất ít có sự thay đổi. Nguy hại hơn, tình hình hàng giả còn có sự tiếp tay của các bộ quản lý chuyên ngành mà vụ án thuốc giả liên quan đến cán bộ của Bộ Y tế hay hàng giả liên quan đến cán bộ của Bộ Công Thương là những ví dụ cụ thể.
Một số quốc gia trong khu vực có hoàn cảnh tương đồng chúng ta đã có cách làm khá tốt. Khi nhận được tin báo về hàng giả, cơ quan chuyên ngành kiểm tra đột xuất và truy nguồn gốc. Những thông tin này đồng thời được chuyển đến cơ quan nhập khẩu, cảnh sát để nhanh chóng điều tra và khởi tố vụ án khi đủ điều kiện. Sự liên hệ chặt chẽ, phối hợp sát sao sẽ nhanh chóng dập tắt đường dây hàng giả và ngăn chặn kịp thời chúng tiếp cận người tiêu dùng.
Hiện tại đã là giai đoạn phát triển đặc biệt của quốc gia. Toàn bộ các thể chế, bộ máy quản lý, điều hành từ trung ương đến địa phương đã được cải tổ toàn diện để phục vụ người dân. Không có ngành nào đứng ngoài và cũng không có người nào đứng ngoài công cuộc này. Những ngành nghề liên quan trực tiếp, thường ngày đến sức khỏe, tính mạng của người dân càng phải cải tổ mạnh mẽ. Với dân số hơn 100 triệu người và trong giai đoạn tập trung đầu tư cho con người, chúng ta không chấp nhận được sự kém hiệu quả dù là do năng lực hay ý chí đối với nạn hàng giả, hàng dỏm uy hiếp đến cuộc sống của người dân.