Chuyển đổi số tác động đáng kể đến cấu trúc thị trường lao động

(NLĐO) - Hội thảo quốc tế tại ĐH Luật TPHCM bàn giải pháp pháp lý, chính sách thúc đẩy thị trường lao động trong bối cảnh chuyển đổi số.

Sáng 26-11, Trường Đại học Luật TPHCM phối hợp Tổ chức Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) Việt Nam tổ chức Hội thảo quốc tế "Khung pháp lý và chính sách thúc đẩy phát triển việc làm thỏa đáng tại Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi số". 

Sự kiện có sự tham dự của đại diện các bộ, ngành, tổ chức quốc tế, doanh nghiệp và chuyên gia từ nhiều trường đại học, thể hiện mối quan tâm lớn đối với chất lượng việc làm và thị trường lao động trong nền kinh tế số.

Phát biểu khai mạc, TS. Lê Trường Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật TPHCM, nhấn mạnh chuyển đổi số đang tạo ra thay đổi sâu rộng trong cấu trúc việc làm, đặt ra yêu cầu cao hơn về kỹ năng, đồng thời hình thành các dạng quan hệ lao động mới. 

Theo ông, bên cạnh việc tận dụng lợi thế công nghệ, Việt Nam cần khung pháp lý đủ linh hoạt để bảo đảm người lao động được tiếp cận cơ hội một cách công bằng.

Đại diện FES Việt Nam, ông Timo Rinke, đánh giá cao sự hợp tác học thuật giữa FES và Trường Đại học Luật TPHCM, nhất là khi hội thảo diễn ra đúng dịp kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao Đức – Việt Nam. 

Ông Timo Rinke dẫn kinh nghiệm của Đức và châu Âu cho rằng muốn bảo đảm việc làm thỏa đáng trong thời đại công nghệ, các quốc gia cần chú trọng quyền lợi lao động, phát triển kỹ năng số và tăng cường đối thoại xã hội.

Hội thảo có 10 tham luận trình bày tại bốn phiên làm việc, bao quát các vấn đề từ pháp lý, kỹ năng nghề đến an sinh. 

Ở nhóm pháp lý, PGS.TS. Nguyễn Hữu Chí (Trường Đại học Luật Hà Nội) cho rằng pháp luật lao động Việt Nam vẫn chủ yếu dựa trên mô hình làm công – hưởng lương truyền thống. Trong khi đó, lao động nền tảng, lao động tự do và mô hình làm việc linh hoạt đang phát triển nhanh, đòi hỏi điều chỉnh pháp luật để bảo đảm quyền lợi trước tác động của thuật toán.

TS. GVCC. Lê Thị Thúy Hương phân tích kinh nghiệm quốc tế từ Đức, Singapore, Hàn Quốc và EU, nhấn mạnh tầm quan trọng của đào tạo lại, hỗ trợ chuyển đổi nghề và mở rộng an sinh xã hội. Theo bà, Việt Nam cần chiến lược phát triển kỹ năng số mang tính dài hạn để không bị tụt lại trong cạnh tranh nhân lực.

Về phía doanh nghiệp, TS. Nguyễn Tất Năm và ThS. Nguyễn Tất Thắng nêu ý kiến rào cản lớn nhất hiện nay là thiếu nguồn nhân lực có kỹ năng số và chi phí đầu tư công nghệ cao. Tuy nhiên, nếu có hỗ trợ từ nhà nước về đào tạo, dữ liệu và môi trường pháp lý rõ ràng, doanh nghiệp hoàn toàn có thể tận dụng công nghệ để tạo ra việc làm chất lượng hơn.

Trong lĩnh vực an sinh, TS. Nguyễn Thị Bích chỉ ra hệ thống BHXH mới chỉ bao phủ nhóm lao động truyền thống, chưa theo kịp lao động nền tảng. Bà kiến nghị cơ chế đóng – hưởng linh hoạt và xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất để quản lý hiệu quả.