Giám sát đặc biệt

29/81 vụ tranh chấp lao động tập thể xảy ra trên địa bàn TP HCM từ đầu năm 2015 đến nay là ở các doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư Hàn Quốc (chiếm 35,8%); nguyên nhân chủ yếu do lương, thưởng, BHXH, định mức lao động.

“Ngoài nợ lương, tình trạng nợ BHXH kéo dài tại các DN khiến quyền lợi người lao động (NLĐ) thường xuyên bị xâm phạm, nguy cơ tranh chấp luôn tiềm ẩn”. Đây là nhận định của các cơ quan chức năng TP HCM về tình hình quan hệ lao động tại các DN vốn đầu tư Hàn Quốc.

Hiện có 358 DN nợ BHXH hơn 127 tỉ đồng, trong đó đáng lưu ý có 348 DN đang hoạt động. Bốn DN nợ BHXH như chúa chổm là Công ty TNHH Keo Hwa Vina (14,144 tỉ đồng), Công ty TNHH Nobland Việt Nam (12,517 tỉ đồng), Công ty TNHH Terratex Việt Nam (10,459 tỉ đồng) và Công ty Komega Sports (10,37 tỉ đồng). Những con số thống kê của các cơ quan chức năng TP đã phơi bày thực trạng quan hệ lao động rất đáng quan ngại tại các DN Hàn Quốc. Không khó hình dung bức xúc của NLĐ tại các DN trên khi quyền thụ hưởng căn bản nhất bị chủ DN tước đoạt, đặc biệt là ở các DN có chủ bỏ trốn. Vắt kiệt mồ hôi, công sức, mong ước duy nhất của NLĐ là được trả lương và hưởng đầy đủ quyền lợi BHXH. Thế nhưng, nhiều DN bằng nhiều cách khác nhau đã đẩy NLĐ rơi vào tình trạng mất việc làm và bị treo quyền lợi. Đề cập thực trạng này, nhiều cán bộ Công đoàn (CĐ) cấp trên cơ sở bày tỏ: “Phát hiện DN có biểu hiện sai phạm, CĐ cơ sở và CĐ cấp trên cũng đã chủ động khuyến cáo các cơ quan chức năng xử lý để bảo vệ quyền lợi NLĐ. Thế nhưng, vì nhiều lý do khác nhau, việc can thiệp quá chậm trễ khiến công nhân mất trắng quyền lợi”. Không hiếm trường hợp khi các cơ quan chức năng TP đến tìm hiểu thì chủ DN đã cao chạy xa bay, điển hình như Công ty TNHH Keo Hwa Vina và Công ty WTJ Vina.

Khi DN không thực hiện đầy đủ chế độ chính sách, NLĐ là đối tượng bị ảnh hưởng trực tiếp. Bị đẩy ra đường với hai bàn tay trắng, tương lai NLĐ càng bấp bênh. Để ngăn ngừa tranh chấp từ gốc, theo ông Giang Văn Nam, Trưởng Ban Chính sách - Pháp luật LĐLĐ TP HCM, các cơ quan chức năng cần sớm xây dựng hồ sơ quan hệ lao động đối với các DN có nguy cơ hoặc đã liên tục xảy ra tranh chấp để đưa vào diện giám sát đặc biệt, đồng thời xử lý triệt để các sai phạm. Tổng Lãnh sự quán Hàn Quốc và Hiệp hội Các DN Hàn Quốc cũng phải có trách nhiệm nhắc nhở các DN thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với NLĐ.