GIẢI BÀI TOÁN LỆCH PHA CUNG - CẦU LAO ĐỘNG (*): Tăng tốc tuyển dụng

Thị trường lao động Việt Nam phục hồi mạnh, nhu cầu tuyển dụng tăng cao trong khi trí tuệ nhân tạo đang dần thay đổi cách doanh nghiệp tìm người

Các báo cáo mới nhất của Hiệp hội Nhân sự (HRA) cho thấy nhu cầu tuyển dụng tăng cao ở nhiều lĩnh vực, nhất là công nghệ thông tin, sản xuất, tài chính - ngân hàng và năng lượng xanh. Người lao động (NLĐ) cũng năng động hơn trong việc tìm kiếm cơ hội mới, phản ánh xu hướng dịch chuyển rõ nét của thị trường việc làm trong thời đại số.

Nhu cầu nhân lực lớn

Theo số liệu thống kê, GDP quý III/2025 tăng 8,23% so với cùng kỳ năm trước - mức tăng thể hiện đà phục hồi vững chắc của nền kinh tế. Cùng với đó, các doanh nghiệp (DN) đẩy mạnh tuyển dụng để mở rộng quy mô nhằm thích ứng với quá trình chuyển đổi số.

Không khí tuyển dụng tại các KCN-KCX cũng trở nên sôi động. Tại KCX Tân Thuận (TP HCM), nhiều DN tăng tốc tuyển dụng để kịp tiến độ sản xuất dịp cuối năm. Công ty TNHH Nissey Việt Nam - chuyên sản xuất gọng kính, cần câu, đồng hồ - đang tuyển 300 công nhân với mức lương cơ bản hơn 5,8 triệu đồng/tháng, kèm nhiều khoản phụ cấp như nhà ở, đi lại, độc hại và hỗ trợ nuôi con nhỏ. 

Trong khi đó, Công ty TNHH Nidec Tosok Việt Nam cần bổ sung 500 lao động, đồng thời triển khai chính sách thưởng "nóng", hỗ trợ phòng trọ và phỏng vấn vào tất cả các ngày trong tuần để thu hút ứng viên.

Ở khối DN kỹ thuật cao, nhu cầu nhân lực vẫn lớn nhưng khó tuyển hơn. Tại Khu Công nghệ cao TP HCM, Công ty TNHH Jabil Việt Nam cần 30 kỹ thuật viên bảo trì, sửa chữa bo mạch, cải tiến quy trình sản xuất với mức lương khởi điểm 8 - 10 triệu đồng/tháng. Dù không yêu cầu kinh nghiệm, biết tiếng Anh cơ bản nhưng vẫn gặp khó khi tuyển lao động kỹ thuật. Tương tự, Công ty Nhựa Duy Tân đang cần khoảng 30 nhân sự kỹ thuật cho nhà máy mở rộng tại Tây Ninh, sẵn sàng đào tạo sau tuyển dụng nhưng vẫn chưa đủ chỉ tiêu.

Ông Nguyễn Chí Thành, Phó trưởng Phòng Giáo dục thường xuyên - nghề nghiệp và đại học (Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM), cho biết thành phố đang phát triển hệ thống dữ liệu cung - cầu đào tạo nghề, tăng cường kết nối giữa cơ sở giáo dục, DN và trung tâm việc làm. Các mô hình đào tạo tại nơi làm việc, công nhân kỹ năng thực tế, cập nhật công nghệ cao, vi mạch, sản xuất xanh… được đẩy mạnh.

Theo bà Nguyễn Văn Hạnh Thục, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm TP HCM, công tác tuyển dụng hiện vẫn đối mặt nhiều thách thức. DN chưa tiếp cận đúng nguồn lao động, trong khi NLĐ ngày nay kỳ vọng cao hơn. Thực tế cho thấy các chính sách đãi ngộ tốt đang trở thành "điểm cộng" trong cuộc cạnh tranh nhân lực. "Hỗ trợ chỗ ở, xe đưa đón, bữa ăn chất lượng, bảo hiểm đầy đủ hay hỗ trợ học phí cho con... là những yếu tố giúp DN giữ chân NLĐ" - bà Thục nhấn mạnh.

AI có thực sự viết lại "luật chơi"?

Trước đây, các ngành như xuất nhập khẩu, công nghệ thông tin, kế toán hay nhân sự là "điểm nóng" thì nay đã khác. "Sự dịch chuyển này phản ánh xu hướng tái cấu trúc DN sau giai đoạn khó khăn, cùng với làn sóng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) mạnh mẽ để nâng cao hiệu suất" - bà Nguyễn Minh Thu, Giám đốc nhân sự JobOKO, đánh giá.

Khảo sát của JobOKO cho thấy tình trạng cắt giảm nhân sự vẫn diễn ra trên phạm vi toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Nhiều DN đang tinh giản bộ máy, nhất là ở các vị trí trung gian, do đã ứng dụng công nghệ AI vào vận hành. Thế nhưng, chính AI lại tạo ra một nghịch lý mới: dù DN liên tục tìm kiếm nhân tài, nhiều ứng viên vẫn khó tiếp cận cơ hội việc làm.

Lý do nằm ở hệ thống sàng lọc hồ sơ tự động nơi AI loại bỏ hồ sơ không chứa "từ khóa phù hợp". Không ít ứng viên bị loại ngay từ vòng đầu dù năng lực đáp ứng yêu cầu. Ở chiều ngược lại, khoảng 85% ứng viên Việt Nam đã sử dụng AI trong quá trình tìm việc - từ viết, tối ưu CV (hồ sơ ứng tuyển) đến mô phỏng phỏng vấn. "Cứ 10 người thì có 4 người dùng AI để viết CV, khiến nhà tuyển dụng khó đánh giá đúng năng lực thực tế" - bà Minh Thu cho hay.

Còn ông Lê Đỗ Thuận, Giám đốc công nghệ Nền tảng tuyển dụng JobOKO, cho rằng AI đang thay đổi toàn diện quy trình tuyển dụng. Từ hoạch định nhu cầu, soạn thảo bản mô tả công việc đến sàng lọc, phỏng vấn và đánh giá, tất cả đều có thể ứng dụng AI. Tại Việt Nam, nghiên cứu của JobOKO cho thấy 57,7% nhà tuyển dụng mong muốn ứng dụng AI vào tuyển dụng và quản trị nhân sự nhưng chỉ 9,8% thật sự triển khai hiệu quả. Các rào cản lớn nhất là thiếu ngân sách (37,8%) và thiếu nhân sự vận hành (30,3%).

Các chuyên gia nhận định AI không thay thế con người, mà thay đổi cách con người làm việc. Nhà tuyển dụng cần học cách sử dụng công cụ này để tối ưu hiệu quả, trong khi NLĐ phải rèn luyện kỹ năng sáng tạo, giao tiếp và tư duy phản biện - những yếu tố mà máy móc khó sao chép.

Dù công nghệ đang viết lại "luật chơi" của thị trường tuyển dụng nhưng yếu tố con người vẫn giữ vai trò trung tâm. Sự kết hợp giữa công nghệ và giá trị nhân văn sẽ giúp DN vừa tuyển đúng người vừa xây dựng được môi trường làm việc hấp dẫn - nền tảng cho một thị trường lao động hiện đại, bền vững và nhân bản hơn. 

(Còn tiếp)

____________

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 7-10