Hiệu quả kép

Tiểu dự án 2 "Hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng" là minh chứng rõ ràng cho 1 chính sách được thiết kế đúng và triển khai trúng đích

Trong bức tranh giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, Tiểu dự án 2 "Hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng" nổi lên như một minh chứng rõ ràng cho một chính sách được thiết kế đúng và triển khai trúng đích. Khi Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững bước vào giai đoạn cuối, những địa phương từng chật vật trong đói nghèo nay đã có những đổi thay rõ rệt nhờ con đường xuất khẩu lao động (XKLĐ) - mở ra bằng cơ chế, chính sách và sự dấn thân của người dân.

Theo Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Nội vụ), gần 4.400 lao động thuộc các xã đặc biệt khó khăn đã được hỗ trợ ra nước ngoài làm việc theo hợp đồng trong gần 4 năm triển khai. Con số này không chỉ đơn thuần là số lượng lao động được đưa đi, mà còn là số phận được thay đổi, những gia đình được tạo đà để vươn lên, những vùng đất nghèo có thêm nguồn lực phát triển.

Nghệ An là minh chứng tiêu biểu nhất. Nhiều năm liền dẫn đầu cả nước về số lao động đi làm việc ở nước ngoài, riêng năm 2024 đạt hơn 20.000 người - tương đương 124% kế hoạch. Tại các xã nghèo, XKLĐ không chỉ là lựa chọn mà đã trở thành chiến lược giảm nghèo chủ lực. Không hiếm hộ gia đình từ diện nghèo, sau vài năm có con em đi XKLĐ, đã có thể xây dựng nhà cửa khang trang và tạo lập nền tảng kinh tế vững chắc hơn.

Ở miền núi phía Bắc, Lào Cai nổi lên với mô hình "hiệu quả kép": Giải quyết việc làm cho thanh niên dân tộc thiểu số, đồng thời tạo nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội cho địa phương. Thanh Hóa - một "điểm sáng cũ nhưng chưa bao giờ tắt" - tiếp tục chứng minh tiềm lực khi đưa hơn 60.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài trong giai đoạn 2021-2025. Kiều hối gửi về mỗi năm khoảng 345 triệu USD đã trở thành nguồn lực quan trọng giúp hàng ngàn hộ thoát nghèo bền vững và từng bước làm giàu.

Theo ông Đặng Đức Thuận, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước, thành công lớn nhất của Tiểu dự án 2 không chỉ nằm ở những con số ấn tượng, mà còn ở việc chính sách đã chạm đúng nhu cầu thực tế: Tạo việc làm, nâng thu nhập và mở ra lối thoát nghèo cho người dân ở vùng khó khăn. 

Nhiều địa phương đã gắn XKLĐ với chương trình xây dựng nông thôn mới, biến nguồn kiều hối thành động lực thay đổi diện mạo kinh tế - xã hội. Đây chính là minh chứng cho hiệu quả của cách tiếp cận "trao cần câu, không trao con cá" - hỗ trợ người dân tiếp cận thị trường lao động quốc tế, thay vì hỗ trợ mang tính ngắn hạn.

Tuy đạt nhiều kết quả tích cực, nhưng theo ông Thuận, quá trình triển khai Tiểu dự án 2 vẫn đối mặt với một số hạn chế: văn bản hướng dẫn ban hành chậm, năng lực cán bộ cấp cơ sở còn yếu, sự biến động nhân sự do sắp xếp đơn vị hành chính, cùng tâm lý trông chờ hỗ trợ Nhà nước ở một bộ phận người dân.

Để nâng cao hiệu quả giai đoạn tới, Cục Quản lý lao động ngoài nước đề xuất hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật; nâng cao năng lực cán bộ; đẩy mạnh phân cấp cho địa phương theo nguyên tắc "Trung ương thiết kế - địa phương quyết định và thực hiện"; tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia thành một chương trình từ năm 2026; và tăng cường ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý lao động đi làm việc ở nước ngoài.