Loạt chính sách "không để ai bị bỏ lại phía sau"

Loạt nghị quyết của HĐND TP HCM không chỉ cải thiện đời sống cán bộ, công chức mà còn lan tỏa lợi ích đến người dân, nhất là nhóm yếu thế

TP HCM đang triển khai hàng loạt chính sách mới về thu nhập, nhà ở, đào tạo nghề và an sinh xã hội nhằm giữ chân người lao động (NLĐ), thu hút nhân tài. Đồng thời, tạo cơ hội tái hòa nhập thị trường việc làm cho những người rời khu vực công hay đang ở nhóm yếu thế.

Nền tảng an sinh bền vững

Trước hết, chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho cán bộ, công chức, viên chức và NLĐ khi thay đổi địa bàn công tác được xem là bước đi đột phá. Với mức hỗ trợ từ 4,8 - 10,4 triệu đồng/tháng trong giai đoạn 2025 - 2027, thành phố trực diện giải quyết gánh nặng chi phí nhà ở, đồng thời tạo động lực để NLĐ yên tâm gắn bó, cống hiến lâu dài.

Không dừng lại ở việc giữ chân nhân lực, TP HCM còn mở đường cho những người nghỉ việc tìm cơ hội mới. Gói vay vốn tối đa 300 triệu đồng/người, lãi suất ưu đãi 6,6%/năm trong 10 năm cùng chính sách hỗ trợ đào tạo nghề cho thấy cách tiếp cận đầy nhân văn của thành phố. Từ đây, NLĐ không bị bỏ rơi khi chuyển đổi mà được tiếp sức để khởi nghiệp, học nghề, tái hòa nhập thị trường. Đây là chính sách mang tính dự phòng, giúp giảm nguy cơ thất nghiệp, đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo.

Đặc biệt, thành phố chú trọng nhóm lao động yếu thế, điển hình là công nhân (CN) tại các KCN. Chính sách phát triển giáo dục mầm non với gói hỗ trợ 35 - 70 triệu đồng cho mỗi cơ sở giáo dục, trợ cấp 240.000 đồng/tháng cho con CN và thêm 1 triệu đồng/tháng cho giáo viên mầm non. 

Chính sách này đã chạm đúng "điểm nghẽn" lớn nhất hiện nay là chi phí gửi con và thiếu hụt giáo viên. Khi gánh nặng này được chia sẻ, CN có thể toàn tâm lao động, còn giáo viên có thêm động lực gắn bó với nghề.

Bên cạnh đó, TP HCM tiếp tục duy trì chính sách thu nhập tăng thêm theo cơ chế đặc thù Nghị quyết 98, đồng thời mở rộng áp dụng ra 2 địa phương cũ là Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu. Cán bộ, công chức hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên được nhận mức cố định 3 triệu đồng/tháng hoặc tối đa 1,8 lần lương ngạch, bậc, chức vụ.

Năm 2025, TP HCM quyết định mức chi thu nhập tăng thêm là 1,5 lần lương ngạch, bậc, chức vụ. So với trước đây, đối tượng thụ hưởng chính sách cũng được mở rộng thêm một số cơ quan và diện lao động hợp đồng. Chính sách này không chỉ cải thiện đời sống cán bộ, công chức, NLĐ mà còn tạo động lực thúc đẩy năng suất, hiệu quả làm việc, đánh giá đúng năng lực.

Chuyên gia về nguồn nhân lực Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục Nghề nghiệp TP HCM, đánh giá thành phố đang triển khai chuỗi chính sách liên hoàn, vừa giải quyết vấn đề trước mắt vừa đặt nền tảng an sinh bền vững. Đây không chỉ là "liều thuốc tinh thần" cho hàng vạn NLĐ mà còn là cam kết mạnh mẽ về một mô hình phát triển hài hòa, bao trùm, hướng đến mục tiêu: không để ai bị bỏ lại phía sau.

Hành động quyết liệt

Theo ông Tuấn, những chính sách mới của TP HCM - từ hỗ trợ tiền thuê nhà, tín dụng việc làm đến chăm lo giáo dục mầm non cho con CN - đang được dư luận đánh giá cao vì đi trúng những "điểm nghẽn" lớn nhất của NLĐ. Nhưng câu hỏi lớn nhất đặt ra là làm sao để chính sách nhanh chóng đi vào đời sống, không dừng lại ở nghị quyết hay văn bản?

Từ thực tiễn nhiều năm theo dõi chính sách lao động - an sinh, có thể thấy rằng khâu triển khai luôn là điểm mấu chốt. "Một chủ trương dù hay đến đâu cũng có nguy cơ bị "tắc nghẽn" nếu thủ tục rườm rà, yêu cầu nhiều loại giấy tờ vượt quá khả năng của NLĐ vốn hạn hẹp về thời gian. Vì vậy, đơn giản hóa thủ tục, số hóa quy trình, nhất là đưa chính sách đến tận KCN, khu nhà trọ sẽ là bước đi quyết định" - ông Tuấn nhấn mạnh.

TS Nguyễn Thụy Vũ, Viện trưởng Viện Đào tạo và Nâng cao TP HCM, cho rằng điểm mới trong chính sách của TP HCM là đi thẳng vào những gánh nặng lớn nhất của NLĐ như nhà ở, việc làm và giáo dục. Nhưng nếu triển khai chậm, thủ tục rườm rà thì chính sách khó phát huy hiệu quả.

Theo TS Vũ, các chính sách vừa mang tính "cứu trợ" trước mắt vừa là "đầu tư dài hạn". Hỗ trợ tiền thuê nhà giúp NLĐ ổn định chỗ ở, trong khi gói vay vốn ưu đãi và đào tạo nghề mở ra cơ hội chuyển đổi việc làm, tái hòa nhập thị trường. Do đó, sự thông suốt trong khâu thực thi là yếu tố then chốt. 

Vì vậy, cần có cơ chế giám sát độc lập để nguồn lực đến đúng đối tượng, nhất là CN nhập cư - nhóm dễ bị tổn thương nhất. Bên cạnh đó, TP HCM nên đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý, giải ngân, cắt giảm trung gian, để chính sách "đi thẳng từ nghị quyết vào đời sống".

Một yếu tố không kém phần quan trọng được các chuyên gia quan tâm đó là cơ chế giám sát và phản hồi nhanh. NLĐ phải có kênh để phản ánh khó khăn khi tiếp cận chính sách và chính quyền phải có trách nhiệm điều chỉnh kịp thời. Chỉ khi vòng tròn "ban hành - thực thi - giám sát - điều chỉnh" vận hành trơn tru, chính sách mới thật sự sống trong đời sống hằng ngày.

TP HCM đã có tầm nhìn bằng những gói an sinh đột phá. Nhưng để biến tầm nhìn thành hiện thực, thành phố cần một tinh thần hành động quyết liệt: thủ tục gọn, triển khai nhanh, giám sát chặt. Đó chính là con đường để chính sách đi từ nghị quyết đến từng mái nhà, từng bữa cơm, từng lớp học của NLĐ.