Lao động cao tuổi được hỗ trợ việc làm, đào tạo nghề?

Theo Bộ Y tế, Việt Nam là một trong những nước có tốc độ già hóa nhanh nhất châu Á. Thời gian chuyển từ giai đoạn già hóa dân số sang dân số già là 17 - 20 năm, ngắn hơn so với các nước khác. 

Dữ liệu cư dân quốc gia cho thấy cả nước hiện có 16,1 triệu người cao tuổi, chiếm 16% dân số.

TP HCM đang là địa phương có chỉ số già hóa dân số dẫn đầu cả nước với hơn 1,3 triệu người trên 60 tuổi, chiếm 12,05% dân số. Dự báo đến năm 2030, tỉ lệ dân số từ 60 tuổi trở lên tại TP HCM là 20%, tương ứng 1,8 triệu người.

Hằng năm, ngân sách nhà nước bố trí khoảng 28.000 tỉ đồng để chi trả trợ cấp xã hội và mua thẻ BHYT cho các nhóm được hỗ trợ, trong đó có người cao tuổi.

Theo bà Ung Thị Xuân Hương, Chủ tịch Hội Luật gia TP HCM, tình trạng già hóa dân số ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế. Vì vậy, việc khuyến khích người cao tuổi tham gia vào thị trường lao động sau tuổi nghỉ hưu là một giải pháp hữu hiệu mà nhiều quốc gia quan tâm.

Trong thực tế, người cao tuổi tìm được công việc phù hợp không dễ dàng trong khi các quy định liên quan vẫn khá hạn chế. 

Việc bảo đảm sinh kế và có những chính sách hỗ trợ tạo việc làm, chuyển đổi việc làm trong bối cảnh già hóa dân số sẽ bảo đảm quyền làm việc, đóng góp cho xã hội của người cao tuổi, vừa tận dụng được kinh nghiệm và chất xám của lực lượng lao động đặc biệt này. Từ đó, góp phần bảo đảm mục tiêu an sinh xã hội của đất nước, từng bước thích ứng với bối cảnh già hóa dân số.

Xuất phát từ quan điểm tương tự, dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) đã đề xuất một số chính sách hỗ trợ giải quyết việc làm cho người cao tuổi. 

Theo đó, người lao động là người cao tuổi còn khả năng lao động, có nhu cầu làm việc được Nhà nước hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề; đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia; tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí; vay vốn hỗ trợ tạo, duy trì và mở rộng việc làm theo quy định.

Đồng tình đề xuất này và bà Hương đề nghị cần nghiên cứu, quy định cụ thể hơn về chính sách an sinh xã hội đối với người lao động cao tuổi. Chẳng hạn như tăng cường cơ hội có việc làm, bảo đảm thu nhập tối thiểu và giảm nghèo bền vững cho người lao động yếu thế, cao tuổi thông qua hỗ trợ cá nhân và hộ gia đình phát triển sản xuất, hỗ trợ tín dụng. Bên cạnh đó, mở rộng cơ hội cho người lao động cao tuổi tham gia hệ thống chính sách BHXH, BHTN để chủ động đối phó khi thu nhập bị suy giảm hoặc bị mất do các rủi ro, ốm đau, tai nạn lao động, tuổi già.

Ngoài ra, cần hỗ trợ thường xuyên đối với người có hoàn cảnh đặc thù và hỗ trợ đột xuất cho người dân khi gặp các rủi ro không lường trước hoặc vượt quá khả năng kiểm soát (mất mùa, thiên tai, động đất, chiến tranh, đói nghèo...) thông qua các khoản tiền mặt và hiện vật do ngân sách nhà nước bảo đảm.

Theo quy định hiện hành, người cao tuổi là công dân từ đủ 60 tuổi trở lên. Ở độ tuổi này một số lao động đã được nghỉ hưu, song, thực tế cho thấy trong số họ vẫn còn nhiều người muốn tiếp tục làm việc. 

Do vậy, ông Trần Văn Triều, nguyên Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật LĐLĐ TP HCM, cho rằng nếu dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) được thông qua với những nội dung nêu trên sẽ giúp người cao tuổi có thêm cơ hội tiếp cận với việc làm để cải thiện thu nhập, tiếp tục cống hiến cho xã hội. 

Để tăng cơ hội việc làm cho lao động cao tuổi, ông Triều đề xuất nên có chính sách hỗ trợ thỏa đáng cho các đơn vị, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động là người cao tuổi.