Năm học mới, khí thế mới

Hôm nay, 5-9, hàng triệu học sinh cả nước bước vào năm học mới trong không khí hân hoan.

 Đây là năm thứ 2 các lớp từ 1 đến 12 sẽ thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018, đồng thời là năm đầu tiên triển khai Nghị quyết 71/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo (GD-ĐT). Sự trùng hợp này mở ra khí thế mới, thổi bùng ngọn lửa đổi mới có tính đột phá cho một chặng đường phát triển vững chắc.

Sau hàng loạt chủ trương, chính sách về GD-ĐT, Nghị quyết 71 đánh dấu bước chuyển quan trọng - từ định hướng sang hành động. Đây không chỉ là tầm nhìn cho 20 năm tới mà còn là sự cam kết mạnh mẽ về nguồn lực, giải pháp và quyết tâm chính trị để GD-ĐT thật sự bứt phá.

Chương trình GDPT 2018 bước vào năm thứ 2 thực hiện cũng là phép thử quan trọng. Những thay đổi về mục tiêu, phương pháp và cách đánh giá dần hướng tới chuẩn mực quốc tế. Sau năm đầu còn lúng túng, năm nay - với tâm thế mới, kỳ vọng chương trình này được thực hiện đồng bộ để thực sự đi vào chiều sâu, giúp học sinh học để phát triển thay vì để thi cử.

Nền giáo dục nước ta đang đứng trước cơ hội rất lớn. Về chính trị, Nghị quyết 71 lần đầu tiên yêu cầu chi cho giáo dục tối thiểu 20% ngân sách. Về công nghệ, chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI) mở ra khả năng rút ngắn khoảng cách phát triển. Về xã hội, truyền thống hiếu học cùng sự đồng hành của phụ huynh, doanh nghiệp và địa phương là nguồn lực quý giá. Về quốc tế, hội nhập giúp Việt Nam tận dụng tri thức, thu hút nhân tài, mở rộng hợp tác xuyên biên giới...

Đáng chú ý, Nghị quyết 71 đã đưa ra cơ chế đãi ngộ vượt trội đối với nhà giáo: phụ cấp ưu đãi nghề tối thiểu 70% cho giáo viên phổ thông và mầm non, 100% cho giáo viên vùng đặc biệt khó khăn, cùng chính sách thu hút nhân tài ngoài ngành sư phạm. Đây là thông điệp mạnh mẽ chưa từng có: Muốn phát triển đột phá thì phải chăm lo cho thầy cô - những người quyết định chất lượng và uy tín của nền giáo dục.

Dù vậy, thách thức vẫn còn đó. Mô hình bí thư cấp ủy kiêm thủ trưởng trường công cần cơ chế kiểm soát để tránh chồng chéo. Việc triển khai Chương trình GDPT 2018 trên diện rộng đòi hỏi đào tạo giáo viên, đầu tư cơ sở vật chất và cách đánh giá đồng bộ. Nguy cơ thương mại hóa giáo dục với danh nghĩa xã hội hóa vẫn hiện hữu nếu thiếu pháp lý minh bạch. Hội nhập sâu rộng cũng đặt ra bài toán về giữ vững bản sắc văn hóa...

Để Nghị quyết 71 nhanh chóng đi vào cuộc sống, ngành GD-ĐT cần sự chung tay của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Theo đó, chính quyền địa phương cần ưu tiên đất đai, ngân sách, tạo điều kiện đầu tư trường lớp, đào tạo và tuyển dụng giáo viên. Doanh nghiệp cần đồng hành với giáo dục nghề nghiệp, đầu tư nghiên cứu, tài trợ học bổng. Xã hội cần đẩy mạnh tôn vinh người thầy, coi đầu tư cho GD-ĐT là đầu tư bền vững nhất...

Ngày khai giảng năm nay, vì thế, không chỉ mở đầu một năm học mà còn mở ra giai đoạn mới của việc cải cách giáo dục. Vấn đề còn lại là biến quyết tâm thành hành động, biến mục tiêu thành kết quả. Nền giáo dục Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn đột phá, trở thành một trong những động lực then chốt cho sự phát triển đất nước trong thế kỷ XXI.