Nói quá về CV: Lợi thế hay rủi ro?

Nhà tuyển dụng kiểm tra thông tin ngày càng chặt chẽ, việc không trung thực trong CV sẽ khiến ứng viên mất cơ hội, uy tín nghề nghiệp

Thị trường lao động ngày càng cạnh tranh, một CV (hồ sơ xin việc) ấn tượng có thể trở thành "tấm vé vàng" giúp ứng viên tiến gần hơn đến công việc mơ ước. Vì vậy, không ít người đã chọn cách "tô điểm" hồ sơ phóng đại kinh nghiệm, thành tích hay kỹ năng, với hy vọng nhanh chóng ghi điểm trước nhà tuyển dụng (NTD). Nhưng liệu những chi tiết được "nâng cấp" ấy thật sự mang lại lợi thế?

Những sai lầm phổ biến

Theo ông Nguyễn Lê Vĩnh Lynh, Giám đốc Chi nhánh Công ty CP Ngắm cảnh Việt Nam tại TP HCM (quận 1), NTD thường chỉ dành vài chục giây để lướt qua một CV. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi đó, cách ứng viên trình bày kinh nghiệm, kỹ năng và thành tựu một cách súc tích, thuyết phục chính là yếu tố quyết định để bước vào vòng phỏng vấn.

Do áp lực cạnh tranh ngày càng lớn đã khiến nhiều người lựa chọn cách thổi phồng kinh nghiệm, kỹ năng hoặc thậm chí "tự phong" cho mình những vị trí chưa từng đảm nhiệm. Họ tin rằng một CV nổi bật sẽ giúp nổi bật giữa hàng trăm hồ sơ khác, bất chấp sự thật.

Anh Trương Công Nam (29 tuổi, TP HCM) là một ví dụ điển hình. Dù thực tế chỉ là thành viên trong một dự án, anh mạnh dạn ghi mình là "trưởng nhóm dự án" trong CV với hy vọng tạo ấn tượng tốt với NTD. Nhờ mô tả công việc thuyết phục, anh được nhận vào vị trí chỉ huy trưởng công trình dân dụng tại một doanh nghiệp (DN) tư vấn, thiết kế và thi công nội thất tại quận Tân Bình (TP HCM). 

Nhưng do công việc thực tế đòi hỏi nhiều kỹ năng và kinh nghiệm mà anh chưa có, nên sau 2 tháng với nhiều sai sót, anh Nam buộc phải chủ động xin nghỉ. "Tôi đã đánh mất cơ hội lớn chỉ vì thiếu trung thực với bản thân. CV chỉ giúp vượt qua vòng hồ sơ, nhưng không thể thay thế năng lực thực tế. Đây là bài học quý giá mà tôi không bao giờ quên" - anh Nam thừa nhận.

Tương tự, chị Lê Thị Hạnh Nguyên (25 tuổi, TP Hà Nội) ghi trong CV "thành thạo tiếng Anh giao tiếp", bởi đây là yêu cầu quan trọng cho vị trí điều phối viên sự kiện tại một tổ chức quốc tế. Thực tế, chị mới chỉ hoàn thành một khóa học giao tiếp ngắn hạn và ít có cơ hội luyện tập thực tế. Nghĩ mình có thể tự tin nói những câu cơ bản, nhưng khi đối mặt với áp lực phỏng vấn, chị Nguyên mất bình tĩnh, không nghe rõ câu hỏi và lúng túng khi diễn đạt suy nghĩ.

Dù có hồ sơ học tập và kinh nghiệm tốt, chị Nguyên không được chọn. "Ra khỏi phòng phỏng vấn, tôi thật tiếc nuối. Đây là công việc mơ ước nhưng tôi đã tự đánh mất cơ hội chỉ vì ghi quá lời trong CV" - chị Nguyên tâm sự.

Đầu tư vào năng lực thật

Dưới góc nhìn của NTD, ông Bùi Đoàn Chung - người sáng lập Cộng đồng Nghề nhân sự Việt Nam - cho biết việc phát hiện các CV bị "phóng đại" không còn hiếm gặp. Song, điều đáng lo ngại là những sai lệch này có thể kéo theo hệ quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hình ảnh và cơ hội nghề nghiệp của ứng viên.

Theo ông Chung, dấu hiệu của CV "thổi phồng" thường thiếu nhất quán trong mô tả công việc, liệt kê thành tích quá hoàn hảo nhưng không có dẫn chứng cụ thể, hoặc nêu ra những kỹ năng khó kiểm chứng. Khi nhận thấy những điểm bất thường này, NTD thường đánh giá thấp hoặc loại ứng viên ngay từ vòng đầu. 

"Sự thiếu trung thực không chỉ khiến NTD mất thời gian mà còn làm ảnh hưởng đến uy tín cá nhân của ứng viên trong mắt nhiều DN khác. Lâu dài, điều này khiến họ khó lấy lại niềm tin và dễ đánh mất những cơ hội phát triển nghề nghiệp quan trọng" - ông Chung nhận định.

Ranh giới giữa "trình bày khéo léo" và "phóng đại sai sự thật" là rất mong manh. Thể hiện kinh nghiệm và năng lực theo hướng tích cực, trung thực, có cơ sở sẽ giúp ứng viên tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp. Ngược lại, việc "thêm mắm dặm muối" quá mức dễ dẫn đến rủi ro, khi thực tế công việc không cho phép họ đáp ứng những gì đã "vẽ" ra trong CV.

Để dung hòa, ông Chung khuyên ứng viên nên học cách chuyển hóa điểm yếu thành điểm mạnh một cách chân thật. Việc chia sẻ những khó khăn từng trải qua, bài học rút ra và tinh thần cầu tiến sẽ giúp ứng viên ghi điểm trong mắt NTD. Thay vì phóng đại, hãy đầu tư vào kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian, những yếu tố được đánh giá cao trong môi trường làm việc hiện đại.

Đồng tình với quan điểm này, ông Phạm Phú Lâm, Tổng Giám đốc Công ty CP Netalink (quận 1), cho rằng một CV tốt cần ngắn gọn, rõ ràng, đúng trọng tâm và tránh liệt kê thông tin dư thừa. Thay vì dùng những câu mô tả chung chung, ứng viên nên đưa ra thành tích cụ thể. Với người ít kinh nghiệm, nên tập trung thể hiện thái độ học hỏi, khả năng thích nghi và tinh thần cầu tiến.

"Trung thực luôn là chiến lược bền vững nhất để xây dựng sự nghiệp. Một bản CV được thổi phồng có thể giúp ứng viên vượt qua vòng loại, nhưng không thể giúp đi xa. Thay vì tô vẽ, hãy đầu tư vào năng lực thật và không ngừng tạo ra giá trị thực. Đó mới chính là hiệu quả nhất cho hành trình nghề nghiệp" - ông Lâm nhấn mạnh.