"Quân khu Nam Đồng" chạm đến miền ký ức và lòng tri ân sâu thẳm

(NLĐO) - Khán giả Hà Nội lấp kín Nhà hát Tuổi Trẻ và khóc cười với vở "Quân khu Nam Đồng"của đạo diễn NSƯT Nguyễn Sĩ Tiến

Tối 27-12, Nhà hát Tuổi Trẻ (Hà Nội) rực sáng trong bầu không khí xúc động khi vở kịch "Quân khu Nam Đồng" được công diễn trước một khán phòng chật kín khán giả. Ngay từ những phút đầu tiên cho đến khi màn nhung khép lại, những tràng pháo tay không dứt, những tiếng reo vui xen lẫn giọt nước mắt đã trở thành minh chứng sinh động cho sức hút đặc biệt của một tác phẩm sân khấu giàu giá trị nhân văn.

Một tác phẩm chính luận bán được vé, thu hút đông người xem, lại còn bán được sách văn học của tác giả khi công chúng rời nhà hát, đã cho thấy lực hút của một thương hiệu kịch được yêu quý dưới sự lèo lái của vị giám đốc đầy nhiệt huyết, đồng thời cũng là đạo diễn vở: NSƯT Nguyễn Sĩ Tiến,

Khán giả Thủ đô đã dành sự cổ vũ nồng nhiệt cho tập thể nghệ sĩ Nhà hát Tuổi Trẻ – những người đã hóa thân xuất sắc vào từng nhân vật, mang đến một "thế giới Nam Đồng" vừa hóm hỉnh, ấm áp, vừa sâu lắng, day dứt.

Lời tri ân những người lính và hậu phương

Được chuyển thể từ truyện dài cùng tên của nhà văn Bình Ca, vở kịch "Quân khu Nam Đồng" là món quà dành cho khán giả ở nhiều thế hệ. 

Đó là câu chuyện về một khu tập thể gia binh giữa lòng Hà Nội thời chiến, được kể như lời tri ân lặng lẽ, sâu sắc gửi đến những người lính và các gia đình quân nhân đã hy sinh thầm lặng, gìn giữ sự bình yên cho đất nước.

Trong không gian Nam Đồng, nơi hầu hết những người cha đều đang ở chiến trường, những người mẹ tảo tần gánh vác gia đình, những đứa trẻ lớn lên giữa còi báo động, hầm trú ẩn và những ngày sơ tán… chiến tranh hiện diện khắc nghiệt, nhưng không dập tắt được tuổi thơ, tiếng cười, tình bạn và sự hồn nhiên. 

Chính trong những năm tháng dữ dội ấy, các em học được bài học đầu tiên về nghị lực, về sẻ chia, về lòng tự hào khi được là con của lính.

Tấm gương soi ký ức – cây cầu nối các thế hệ

Với những khán giả từng sống trong các khu tập thể cũ, "Quân khu Nam Đồng" như một tấm gương soi lại cả một thời tuổi thơ đã đi qua – nơi có sân chung, bức tường cũ, những trò nghịch ngợm ngây ngô và cả những nỗi lo không tên. 

Còn với khán giả trẻ hôm nay, vở diễn mở ra cánh cửa để hiểu hơn về thế hệ đi trước, về Hà Nội trong những khoảnh khắc nghẹn ngào nhưng đầy dư âm đẹp đẽ.

Vừa hài hước, dí dỏm, vừa sâu lắng và xúc động, vở diễn chạm tới những giá trị bền vững của tình bạn trong trẻo, tình gia đình ấm áp, tình người nồng hậu – sức mạnh tinh thần đã nâng đỡ bao thế hệ người Việt Nam đi qua chiến tranh và những mất mát. 

Khán giả đã lau nước mắt khi xem vở diễn với những cảm xúc dạt dào và phong cách diễn xuất hết sức chân thật, đầy cảm động của các diễn viên. 

Họ đã không kể mà sống với câu chuyện của một không gian Nam Đồng - đại diện cho hàng trăm ngôi làng, khu phố, những góc nhỏ trong đời sống người dân thủ đô của những ngày chiến tranh khói lửa nhưng hừng hực khí thế hiên ngang.

Chắt lọc tinh thần một tác phẩm "vạm vỡ"

Truyện dài "Quân khu Nam Đồng" vốn được đánh giá là một tác phẩm "vạm vỡ", dàn trải câu chuyện của cả một thế hệ với rất nhiều nhân vật mà không có nhân vật trung tâm. Việc chuyển tải tinh thần ấy vào một vở diễn sân khấu chỉ hơn hai tiếng đồng hồ là thách thức không nhỏ.

Nhà văn – nhà viết kịch Phạm Ngọc Tiến đã lựa chọn cách tiếp cận chắt lọc những lát cắt tiêu biểu nhất, xây dựng trục chính xoay quanh hai nhân vật Việt (Anh Tú) và Mai Hương (Huyền Trang), cùng nhóm bạn lớn lên trong Khu tập thể Nam Đồng. Tình yêu học trò, tình bạn, chiến tranh, nhập ngũ… được đan cài khéo léo, tạo nên mạch kịch liền mạch, dung dị mà thấm sâu.

Vở diễn không đẩy xung đột lên cao trào gay gắt, mà chọn cách kể bằng ký ức, bằng tình người, bằng sự trong trẻo của tuổi trẻ; qua đó tôn vinh tinh thần kiên trung của dân tộc, trách nhiệm của người công dân thủ đô với quê hương. 

Cao cả hơn với thông điệp tôn vinh lòng trung thực, sự can đảm và tình cảm gia đình. Dàn diễn viên quá đỉnh khi thể hiện nôi tâm nhân vật rất nhẹ nhàng, giàu biểu cảm. 

Những tên tuổi đáng yêu đối với khán giả như: Anh Tú, Huyền Trang, Việt Pháp, Thanh Sơn, Hữu Phương, Hoàng Hải, Thanh Tuấn, Huy Hoàng, Bá Thành, Thu Trang, Anh Thơ, Trần Ánh, Phan Phụng. Nhật Quang..đã vẽ nên bức tranh tuyệt đẹp mang tên "Quân khu Nam Đồng".

Dấu ấn dàn dựng tinh tế và xúc động

Dưới bàn tay dàn dựng của NSƯT Nguyễn Sĩ Tiến, câu chuyện diễn ra từ hơn nửa thế kỷ trước được đưa lên sân khấu một cách tinh tế, không hề tạo cảm giác xa lạ, mà trái lại rất gần gũi, đồng cảm với khán giả hôm nay. 

Người xem lúc cười nghiêng ngả trước những trò tinh nghịch tuổi học trò, lúc lặng đi khi chứng kiến nỗi đau kìm nén của người vợ nhận tin chồng hy sinh, hay sự xót xa của những thầy cô nhớ về học trò đã gửi lại tuổi xuân nơi chiến trường.

Đặc biệt, màn kết với thủ pháp đồng hiện – khi lớp học và chiến trường cùng xuất hiện – đã mang đến xúc cảm mạnh mẽ. Tiếng giảng bài vang lên giữa không gian khói lửa, nơi có người trở về, có người nằm lại, để lại dư chấn sâu xa trong lòng người xem.

Thiết kế sân khấu của NSND Đỗ Doãn Bằng với kết cấu hai tầng, gợi không gian khu tập thể Nam Đồng, đã phát huy hiệu quả trong việc kể chuyện và chuyển tải cảm xúc. Âm nhạc của NSƯT Phùng Tiến Minh với những giai điệu mộc mạc, giàu hoài niệm, góp phần nâng đỡ tâm trạng nhân vật, dẫn dắt khán giả trở về Hà Nội của một thời không thể nào quên.