Tăng lương tối thiểu: 3 chủ thể, 1 mục tiêu

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 293/2025/NĐ-CP quy định mức lương tối thiểu (LTT) đối với người lao động (NLĐ) làm việc theo hợp đồng lao động.

Theo đó, vùng I: 5.310.000 đồng/tháng (25.500 đồng/giờ); vùng II: 4.730.000 đồng/tháng (22.700 đồng/giờ); vùng III: 4.140.000 đồng/tháng (20.000 đồng/giờ); vùng IV: 3.700.000 đồng/tháng (17.800 đồng/giờ).

Với NLĐ, việc nâng mức LTT là một bước đáng kể trong việc bảo đảm họ không bị trả lương thấp hơn mức sống tối thiểu - đặc biệt trong bối cảnh chi phí sống, giá cả hàng hóa dịch vụ và nhu cầu tiêu dùng ngày càng tăng. Việc quy định rõ cả lương theo tháng và theo giờ cũng giúp bảo vệ NLĐ làm việc theo hình thức linh hoạt khỏi việc bị trả quá thấp. Điều này góp phần tạo ra môi trường lao động ổn định hơn.

Tuy nhiên, chắc chắn cũng có không ít NLĐ lo rằng khi chi phí nhân công tăng (do mức LTT được nâng lên), doanh nghiệp (DN) sẽ cắt giảm các khoản phúc lợi (phụ cấp đi lại, nhà trọ, chuyên cần, thưởng cuối năm)… Đây là vấn đề khá nhạy cảm, dễ dẫn đến tranh chấp lao động dịp cuối năm.

Đối với DN, việc tăng mức LTT đặt ra một gánh nặng không nhỏ. Chi phí nhân công tăng, chi phí sản xuất theo đó cũng bị kéo lên, có thể làm giảm lợi nhuận và điều này ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của DN, đặc biệt là với những nơi sử dụng nhiều lao động giản đơn, nhân công chiếm tỉ trọng lớn trong giá thành sản phẩm. Nếu DN không kịp thích ứng, chẳng hạn như nâng cao quản trị, gia tăng năng suất hoặc ứng dụng công nghệ, thì việc tăng lương có thể dẫn tới việc phải thu hẹp đầu tư, cắt giảm nhân sự hoặc trì hoãn mở rộng sản xuất.

Nghị định 293 quy định: người sử dụng lao động có trách nhiệm rà soát lại các thỏa thuận trong hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể và các quy chế, quy định để điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp. Không được xóa bỏ hoặc cắt giảm các chế độ tiền lương khi NLĐ làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm… và các chế độ khác theo quy định.

Như vậy, việc bảo đảm phúc lợi cơ bản trong thỏa ước lao động tập thể là trách nhiệm của người sử dụng lao động. Theo các chuyên gia lao động tiền lương, duy trì chế độ phúc lợi không chỉ là đòi hỏi từ NLĐ mà cũng là lợi ích dài hạn của DN: giữ được nhân sự, duy trì niềm tin, nâng cao năng suất lao động.

Để ổn định quan hệ lao động căn cơ, DN và NLĐ - qua tổ chức Công đoàn - cần thiết lập kênh đối thoại thường xuyên, minh bạch thông tin về chi phí, kế hoạch sản xuất và tình hình thị trường. Khi DN chủ động chia sẻ áp lực và NLĐ có cơ hội hiểu, đồng hành, góp phần xây dựng môi trường làm việc lành mạnh.

Về phía Nhà nước, cần có nhiều chính sách hỗ trợ DN, như hỗ trợ đào tạo, ứng dụng công nghệ, ưu đãi đầu tư nhằm giúp DN vượt qua áp lực chi phí. Khi DN "khỏe" hơn, NLĐ sẽ hưởng lợi trực tiếp thông qua việc duy trì việc làm và phúc lợi.

Để chính sách tăng lương thực sự ổn định quan hệ lao động và phát huy hiệu quả, 3 trụ cột cần song hành: Nhà nước hỗ trợ DN nâng năng suất và chuyển đổi tổ chức; DN minh bạch và cam kết duy trì phúc lợi; NLĐ chủ động nâng cao trình độ và tham gia đối thoại.

Khi cả 3 chủ thể hướng về cùng một mục tiêu, thì mức lương không chỉ tăng về mặt con số mà còn phản ánh giá trị đóng góp, niềm tin và hướng tới sự phát triển bền vững.