TP HCM lấy đâu ra 34 tỉ USD để chuyển đổi thành đô thị xanh?

(NLĐO) – Trong khoảng 10 năm tới, quá trình chuyển đổi và phát triển thành đô thị xanh của TP HCM cần tới 34 tỉ USD, nguồn lực ở đâu?

Đây là câu hỏi được TS Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng tư vấn triển khai thực hiện Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội, nêu ra tại chương trình Đối thoại với các lãnh đạo bộ ngành về giải pháp chiến lược đột phá nhằm phát triển hệ sinh thái khoa học công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chiều 26-11.

Sự kiện diễn ra trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Mùa Thu năm 2025 tổ chức ở TP HCM.

TS Trần Du Lịch dẫn báo cáo về đề án chuyển đổi xanh TP HCM giai đoạn 2026-2035 và tầm nhìn đến năm 2050 do Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM phối hợp cùng trường Đại học VinUni thực hiện, cho thấy thành phố cần khoảng 900.000 tỉ đồng (tương đương 34 tỉ USD) trong vòng 10 năm tới, tức trung bình mỗi năm, thành phố cần khoảng 4 tỉ USD để chuyển đổi thành đô thị xanh thành công. "Nhưng nguồn vốn lấy từ đâu, và Bộ Tài chính, Chính phủ đã tính toán thế nào hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh của các địa phương, trong đó có TP HCM?" – TS Trần Du Lịch nêu.

Trả lời vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết từ năm 2023 tới nay, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước đã thúc đẩy trái phiếu xanh; tăng trưởng tín dụng xanh.

Theo thống kê đến cuối năm 2024, thị trường tài chính xanh tại Việt Nam đã có bước chuyển đáng kể. Các doanh nghiệp lớn như: BIDV, Vingroup, BIM Group…. đã phát hành khoảng 1,2 tỉ USD trái phiếu xanh. Cùng với đó, dư nợ tín dụng xanh đạt gần 700.000 tỉ đồng, cho thấy nhu cầu vốn cho các dự án thân thiện môi trường ngày càng tăng.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung, bộ đang xây dựng kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2026–2030, bao gồm ngân sách trung ương và địa phương. Trong đó, TP HCM sẽ nhận được nguồn lực hỗ trợ cho các chương trình phát triển giao thông xanh, bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đang nỗ lực hoàn thiện thị trường trái phiếu Chính phủ, sửa đổi nhiều quy định để thúc đẩy niêm yết và tăng tính minh bạch. Qua đó, kỳ vọng giai đoạn tới thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trái phiếu xanh, sẽ phát triển mạnh hơn để đáp ứng nhu cầu vốn của các địa phương.

Liên quan đến lộ trình chuyển đổi xanh của doanh nghiệp, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cho biết bộ đã tham mưu ban hành bộ tiêu chí gồm 72 chỉ số, phản ánh mức độ "xanh" của từng lĩnh vực như vận tải, logistics, năng lượng, môi trường… Bộ tiêu chí này bám sát chuẩn mực quốc tế và là căn cứ để đánh giá các hoạt động phát triển bền vững.

Tuy nhiên, để áp dụng vào thực tiễn, từ sản xuất, kinh doanh đến huy động vốn, doanh nghiệp cần có bộ tiêu chí đánh giá mức độ xanh riêng, phù hợp với khả năng của từng mô hình kinh doanh. Đây là điều kiện then chốt để hiện thực hóa Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia.

Ông Trung cũng nhìn nhận thách thức lớn nhất hiện nay là tìm điểm cân bằng giữa mục tiêu tăng trưởng xanh và khả năng đáp ứng của doanh nghiệp, đặc biệt là khối doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn hạn chế về công nghệ và chi phí để triển khai đầy đủ bộ tiêu chí ESG. Bộ Tài chính đang hoàn thiện bộ tiêu chí dành riêng cho doanh nghiệp, dự kiến sớm ban hành để làm cơ sở thiết kế các chính sách hỗ trợ phù hợp hơn.

Ở góc độ địa phương, ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM, cho biết định hướng chuyển đổi xanh của TP HCM là tập trung vào ứng dụng công nghệ số để giải quyết vấn đề môi trường, thúc đẩy kinh tế xanh và nâng cao chất lượng sống. Nhiều mô hình đô thị xanh đang được nghiên cứu như Côn Đảo xanh, Cần Giờ xanh, hướng đến việc xây dựng vùng phát thải thấp trong tương lai.