TP HCM - Tầm nhìn mới, khát vọng mới

Báo Người Lao Động nhận được nhiều tham luận của các chuyên gia, nhà khoa học trên nhiều lĩnh vực gửi về hội thảo "TP HCM - Tầm nhìn mới, khát vọng mới".

Trong không khí sôi nổi hướng tới Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP HCM lần thứ I nhiệm kỳ 2025-2030, các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp cùng chia sẻ tầm nhìn và hiến kế để TP HCM thật sự trở thành siêu đô thị vùng, thành phố toàn cầu

Ngày 9-10, phát biểu khai mạc hội thảo "TP HCM - Tầm nhìn mới, khát vọng mới" do Báo Người Lao Động tổ chức, nhà báo - TS Tô Đình Tuân, Tổng Biên tập Báo Người Lao Động, nhấn mạnh hội thảo không chỉ là một hoạt động chào mừng sự kiện chính trị quan trọng của thành phố, mà còn là diễn đàn trí tuệ và trách nhiệm, nơi hội tụ tiếng nói của lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp, trí thức, là những người đang cùng chung khát vọng kiến tạo tương lai cho thành phố mang tên Bác.

5 trụ cột để TP HCM bứt phá

Hội thảo nhằm nhìn nhận rõ hơn cơ hội và thách thức, xác lập tầm nhìn phát triển và khơi dậy khát vọng vươn tầm toàn cầu của TP HCM trong giai đoạn mới. Thông qua hội thảo, Báo Người Lao Động mong muốn kết nối trí tuệ, lan tỏa khát vọng và khơi dậy tinh thần sáng tạo để những ý tưởng, hiến kế và đề xuất được tổng hợp, chuyển tải đến Đại hội Đảng bộ TP HCM sắp tới như một đóng góp thiết thực và trách nhiệm của báo chí trong tiến trình phát triển của thành phố.

TS Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn triển khai Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội - người nhiều năm nghiên cứu quá trình phát triển của TP HCM, nhận định TP HCM hiện đang ở một tầm vóc, thế và lực hoàn toàn khác trước. "Thành phố nên định hình lại không gian kinh tế, tích hợp với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu cũ để hình thành một vùng động lực thống nhất" - ông đề xuất.

Trên nền tảng đó, TS Trần Du Lịch cho rằng TP HCM nên tập trung phát triển dựa trên 5 trụ cột chiến lược. Thứ nhất, khai thác vành đai công nghiệp gắn với cảng nước sâu và hệ thống giao thông quốc tế quy mô khoảng 50.000 ha, giúp thành phố tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Thứ hai, phát triển cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ và hệ thống logistics đồng bộ, hình thành chuỗi cung ứng khép kín, tăng cường năng lực cạnh tranh. 

Thứ ba, xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế TP HCM, gắn liền với phát triển thị trường tài chính số, thị trường hàng hóa phái sinh và khu thương mại tự do (FTZ) - nơi có thể thử nghiệm các cơ chế mới, tạo môi trường thu hút dòng vốn toàn cầu. Thứ tư, thúc đẩy đô thị hóa và phát triển bất động sản bền vững, hình thành các hành lang công nghiệp - dịch vụ, đáp ứng nhu cầu của khoảng 14 - 20 triệu dân trong tương lai. 

Và cuối cùng là phát triển mạnh du lịch sinh thái, văn hóa và hội nghị triển lãm quốc tế, đặc biệt tại Cần Giờ và khu vực phụ cận, từng bước đưa TP HCM trở thành trung tâm du lịch tầm khu vực.

Cần một thể chế vượt trội

Theo dự thảo báo cáo chính trị trình Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP HCM lần thứ I, thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ có vị thế nổi trội ở Đông Nam Á, nằm trong tốp 100 thành phố toàn cầu đáng sống; tầm nhìn đến năm 2045, TP HCM phấn đấu vươn vào nhóm 100 thành phố tốt nhất thế giới, trở thành siêu đô thị quốc tế của khu vực, trung tâm kinh tế - tài chính - dịch vụ - giáo dục - y tế của châu Á.

Nhiều ý kiến tại hội thảo cho rằng để hiện thực hóa những mục tiêu trên, TP HCM cần một thể chế vượt trội. PGS-TS - Nhà giáo Ưu tú Trần Hoàng Ngân tin tưởng TP HCM có đủ điều kiện để bứt phá nhưng để hiện thực hóa khát vọng, cần đầu tư mạnh vào hạ tầng, gồm cả giao thông, xã hội và kinh tế. Theo ước tính, nhu cầu vốn để thành phố đẩy mạnh hạ tầng khoảng 1 triệu tỉ đồng, trong khi khả năng cân đối chỉ khoảng 200.000 tỉ đồng.

Để bù đắp khoảng trống này, PGS-TS - Nhà giáo Ưu tú Trần Hoàng Ngân góp ý thành phố cần huy động mạnh mẽ các nguồn lực xã hội, đặc biệt là khu vực tư nhân và đầu tư nước ngoài (FDI). Muốn làm được điều đó, yếu tố tiên quyết là thể chế vượt trội nhằm tạo môi trường minh bạch, hấp dẫn và ổn định cho các nhà đầu tư.

Theo ông, việc nâng cấp và bổ sung Nghị quyết 98/2023/QH15 về cơ chế, chính sách đặc thù cho TP HCM là rất cần thiết, nhằm giúp thành phố chủ động huy động vốn, phân cấp mạnh mẽ và đột phá trong phát triển hạ tầng.

Đồng tình, TS Trần Du Lịch cho rằng việc sửa đổi và bổ sung Nghị quyết 98 là một cơ hội lớn để TP HCM được mở rộng phân cấp, phân quyền, đồng thời chủ động lựa chọn các nhà đầu tư chiến lược và thiết kế chính sách tài chính đặc thù. "Chỉ khi được trao quyền và cơ chế đủ mạnh, TP HCM mới có thể vươn lên trở thành một siêu đô thị hiện đại, bền vững và nhân văn" - ông khẳng định.

Trong khi đó, bà Phạm Phương Thảo - nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP HCM - nói để tạo điều kiện thuận lợi cho một siêu đô thị như thành phố phát triển mạnh mẽ, phải trao quyền, tạo điều kiện, hỗ trợ cho thành phố; thực hiện mô hình tự quyết - tự làm - tự chịu trách nhiệm một cách thực tế.

Bên cạnh đó, cần điều chỉnh tỉ lệ ngân sách để lại cho TP HCM hợp lý hơn và duy trì ổn định ít nhất trong 5 năm. Nguồn thu vượt nên để lại 100% cho thành phố, tái đầu tư cũng như động viên cho sự đóng góp của TP HCM.

Cùng với đó, giảm thủ tục hành chính, tăng phân cấp, phân quyền. Cần có chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao, không chỉ bằng tiền mà bằng môi trường làm việc tốt, cơ hội sáng tạo và cống hiến. Đồng thời, tạo điều kiện để kinh tế tư nhân phát triển, đóng góp vào sự năng động và sức sống của thành phố.

Để guồng máy vận hành hiệu quả, bà đề nghị đề cao trách nhiệm cá nhân; phân cấp, giao quyền rõ ràng, tạo điều kiện cho cấp dưới chủ động làm việc. "Lãnh đạo phải lắng nghe, chia sẻ, dám quyết, dám chịu trách nhiệm, như phong cách cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Mạnh dạn thí điểm cái mới, cái khó; song hành giải pháp chính trị với giải pháp kinh tế" - nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP HCM nhấn mạnh.