Trình Quốc hội chương trình hơn 580.000 tỉ đồng để nâng cao chất lượng giáo dục

(NLĐO)- Chính phủ đề ra mục tiêu chuẩn hóa, hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục đào tạo, tạo bước chuyển căn bản, mạnh mẽ về chất lượng giáo dục đào tạo.

Ngày 25-11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Chính phủ đã trình Quốc hội Quyết định chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035 (Chương trình).

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết Chương trình được thực hiện trên phạm vi cả nước với mục tiêu chuẩn hóa, hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục và đào tạo, tạo bước chuyển căn bản, mạnh mẽ về chất lượng và tạo công bằng trong tiếp cận giáo dục.

Chương trình dự kiến thực hiện trong 10 năm, chia làm 2 giai đoạn. Theo đó, giai đoạn 2026 - 2030 sẽ tập trung giải quyết các vấn đề hạn chế, thách thức đặt ra trong thời gian qua; thực hiện và hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành một phần một số mục tiêu chủ yếu cần hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước được đề ra đến năm 2030 tại Nghị quyết số 71 và các quy định có liên quan. Giai đoạn 2031-2035 sẽ tiếp tục xây dựng và triển khai các nhiệm vụ, mục tiêu đặt ra đến 2035.

Về mục tiêu tổng quát, Chương trình hướng đến chuẩn hóa, hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục đào tạo, tạo bước chuyển căn bản, mạnh mẽ về chất lượng giáo dục đào tạo. Đồng thời, mở rộng cơ hội học tập cho mọi người dân, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, quyền được học tập suốt đời.

Đến năm 2030, Chính phủ phấn đấu đạt 4 nhóm mục tiêu sau: Từng bước chuẩn hóa hệ thống giáo dục mầm non, phổ thông; từng bước hình thành 6 trung tâm quốc gia và 12 trung tâm vùng đào tạo nhân lực có kỹ năng nghề cao; từng bước đầu tư chuẩn hóa, hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật, mở rộng không gian phát triển cho các cơ sở giáo dục đại học; nâng cao chất lượng, năng lực của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục và người học.

Chính phủ nêu rõ sẽ tập trung nguồn lực đầu tư hướng đến xây dựng kiên cố hóa 100% trường, lớp học; hoàn thành xây dựng mạng lưới trường phổ thông nội trú, nhà công vụ cho giáo viên tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong hệ thống giáo dục quốc dân

Bên cạnh đó, phấn đấu đầu tư để hiện đại hóa cho 8 cơ sở giáo dục đại học công lập trọng điểm lọt nhóm 200 đại học hàng đầu châu Á và tối thiểu có 1 trường đại học công lập lọt nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới ở một số lĩnh vực trọng điểm. Từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Đến năm 2035, Chính phủ phấn đấu đầu tư xây dựng 100% các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông đạt chuẩn về cơ sở vật chất; 100% cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có đủ thiết bị dạy học để triển khai thực hiện đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Theo Chính phủ, nguồn lực huy động để thực hiện Chương trình giai đoạn 2026 - 2035 khoảng 580.133 tỉ đồng. Trong đó, vốn ngân sách Trung ương là 349.113 tỉ đồng (chiếm 60,2%), vốn ngân sách địa phương 115.773 tỉ đồng (chiếm 19,9%) và vốn đối ứng của các cơ sở giáo dục 89.073 tỉ đồng (chiếm 15,4%). Vốn huy động hợp pháp khác dự kiến 26.173 tỉ đồng (chiếm 4,5%).

Về phía cơ quan thẩm tra, Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành sự cần thiết đầu tư chương trình và nhấn mạnh chương trình sẽ bổ sung thêm nguồn lực đầu tư, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục quốc dân, tạo bước chuyển căn bản, mạnh mẽ về chất lượng giáo dục và đào tạo.

Cơ quan thẩm tra đề nghị trong điều kiện ngân sách hạn chế, cơ quan chủ trì soạn thảo căn cứ khả năng bố trí nguồn lực để xác định các nhiệm vụ đầu tư trọng điểm, cấp bách của cả nước và theo từng địa bàn trong giai đoạn tới, có lộ trình triển khai thực hiện phù hợp, hiệu quả.

Ủy ban cũng lưu ý cần đảm bảo đầu tư có trọng điểm, hiệu quả, tránh dàn trải, lãng phí. Đồng thời, đề nghị đánh giá khả năng đáp ứng về ngân sách Nhà nước để ưu tiên các trọng tâm, có giải pháp phù hợp thực hiện các dự án bảo đảm khả thi, hiệu quả. Cùng với đó, Chính phủ cần có phương án bố trí vốn sát với mục tiêu phải hoàn thành và khả năng giải ngân, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả.

Đối với phần vốn ngân sách địa phương, một số ý kiến cho rằng tỉ lệ vốn đối ứng từ ngân sách địa phương giai đoạn 2026 - 3030 chiếm 25,82% là khó khả thi, nhất là đối với các địa phương chưa có khả năng tự cân đối được ngân sách.

Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị cơ quan soạn thảo đánh giá kỹ lưỡng khả năng cân đối ngân sách của các địa phương; đánh giá sát khả năng huy động nguồn vốn ngân sách địa phương và tính toán đề xuất mức bố trí vốn ngân sách địa phương phù hợp với tình hình thực tiễn.