Tuyển nhầm "diễn viên"
Trưởng phòng tuyển dụng của một tập đoàn đa quốc gia nói rằng tuyển dụng ngày một khó khăn, tuyển nhân tài vào làm việc, ai dè tuyển nhầm "diễn viên".
Chị Helen Phan, trưởng phòng tuyển dụng của một tập đoàn đa quốc gia về nông nghiệp hoạt động gần 20 năm tại Việt Nam, nói với tôi về một chuyện mới trên thị trường tuyển dụng. Đó là chuyện "phông bạt" CV (hồ sơ xin việc) của nhiều ứng viên (ƯV) ứng tuyển những vị trí quản lý cấp trung và cấp cao.
Theo chị Helen, trước đây, doanh nghiệp (DN) của chị ưu tiên tuyển ƯV tại Việt Nam nhưng 3 năm gần đây, vị CEO mới yêu cầu tăng cường tìm ƯV Việt kiều để tận dụng chất xám được đào tạo ở nước ngoài về. Đây chính là nguồn gốc của vấn đề lớn khi hàng loạt ƯV Việt kiều không qua được giai đoạn thử việc.
"Trong CV họ thể hiện với học thức cao, có kinh nghiệm, đã làm việc trong môi trường quốc tế chuyên nghiệp, trưởng của những dự án… Bên cạnh đó, khả năng giao tiếp khi phỏng vấn của họ rất tốt, ngoại ngữ thì khỏi nói. Lúc đó tôi cứ tưởng mình may mắn sở hữu được nhân tài" - chị Helen chia sẻ.
Sau khoảng 8 ƯV không qua vòng thử việc, chị Helen phải làm báo cáo lên cấp trên. Chị chua chát nói rằng tuyển dụng ngày một khó khăn, tuyển nhân tài vào làm việc, ai dè tuyển nhầm "diễn viên".
Mới đây, một công ty truyền thông tại TP HCM có vốn đầu tư của Hàn Quốc đã bị kiện vì "không tiếp tục gia hạn hợp đồng với giám đốc kinh doanh". Chuyện là công ty này thông qua một đơn vị cung cấp dịch vụ "săn đầu người", tuyển vị trí giám đốc kinh doanh. Trong quá trình làm việc, công ty phát hiện CEO này chưa từng có kinh nghiệm trên 5 năm, cũng như chưa làm việc cho Lotte như trong CV. Vì vậy, công ty đã ra quyết định cho CEO đó nghỉ việc khi chưa hết thời hạn thử việc với lý do "thiếu trung thực".
Qua đó cho thấy người "phông bạt" chuyên nghiệp thường nắm rõ nhà tuyển dụng thích gì, cần gì và họ "vẽ" ra đúng thứ đó một cách hoàn hảo như: học một khóa học ngắn hạn ở nước ngoài được "nâng cấp" thành "từng tu nghiệp ở châu Âu"; làm trợ lý được biến tấu thành "phụ trách chiến lược"; tham gia dự án với vai trò phụ thì tự tin gắn nhãn "project lead" (quản lý dự án)... Tất cả những điều đó không dễ kiểm chứng ngay, nên sau vài tháng thử việc, nhiều DN mới biết bị lừa.
Ông Nguyễn Hoàng Thanh Lam, Giám đốc điều hành Laco Group, cho rằng chẳng ai muốn trở thành nạn nhân của một "vai diễn" trong tuyển dụng. Nhưng để tránh được chuyện này, DN phải tinh ý và có cơ chế đánh giá thực chất. Thay vì chỉ hỏi về quá khứ, hãy yêu cầu ƯV thể hiện khả năng qua tình huống giả lập, làm bài kiểm tra chuyên môn hoặc mô phỏng công việc thực tế.
Ngoài ra, nhà tuyển dụng cần chủ động kiểm tra lý lịch qua các kênh tham chiếu. Việc liên hệ với quản lý cũ, đối chiếu thông tin hoặc đơn giản là hỏi kỹ chi tiết trong quá khứ cũng giúp sàng lọc được sự thật.
Về phía người lao động, nên nhớ rằng "đóng vai" có thể giúp bạn trúng tuyển nhưng không giúp bạn giữ được công việc. Môi trường làm việc thực sự là nơi bạn phải trả lời bằng năng lực, chứ không phải bằng trí tưởng tượng của người viết CV. Càng tô vẽ thì càng dễ tự đẩy mình vào thế bí.