Giải pháp cho nhân lực ngành F&B

Ngành ẩm thực - đồ uống (F&B) đang tăng trưởng mạnh, liên tục mở rộng mô hình kinh doanh, nhưng lại rơi vào nghịch lý: thiếu hụt nhân sự trầm trọng.

Theo ông Dương Việt Linh, Trưởng Phòng Cấp cao Việc Làm Tốt, trong 8 tháng đầu năm 2025, F&B là ngành có nhu cầu tuyển dụng cao thứ hai, chỉ sau bán lẻ. Thế nhưng, có đến 90% doanh nghiệp (DN) F&B phản ánh đang thiếu nhân sự; một nửa trong số đó thiếu hụt ở mức trung bình đến rất nghiêm trọng. Những vị trí thường xuyên "đứt gãy" gồm phục vụ, phụ bếp, pha chế - vốn là lực lượng trực tiếp vận hành cửa hàng.

Tình trạng "khát" lao động này xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Ông Linh phân tích, nhân sự F&B biến động mạnh, chủ yếu do thu nhập không như kỳ vọng, giờ giấc làm việc thất thường, thiếu cơ hội thăng tiến. Bên cạnh đó, ứng viên phần lớn là lao động phổ thông, chưa qua đào tạo bài bản, dẫn đến DN mất nhiều thời gian và chi phí để "gọt giũa".

Ngoài ra, sự chuyển dịch mạnh mẽ trong mô hình vận hành F&B, nhất là ở mảng kinh doanh trực tuyến, khiến yêu cầu công việc ngày càng cao và đa dạng. Theo ThS Bùi Thị Kim Loan, Trưởng Phòng Truyền thông & Hợp tác Quốc tế - Trường Trung cấp Du lịch và Khách sạn Saigontourist, nhiều người vẫn xem F&B chỉ là nghề "phục vụ", trong khi đây là lĩnh vực đòi hỏi sự sáng tạo, kỹ năng cao và mang lại giá trị lớn cho ngành du lịch - khách sạn.

Để thay đổi, bà Loan nhấn mạnh cần đẩy mạnh truyền thông để nâng cao hình ảnh nghề, tạo niềm tự hào cho người trẻ. Nhà trường cũng phải đổi mới chương trình đào tạo, tăng cường kỹ năng mềm, đạo đức nghề nghiệp và liên kết chặt chẽ với DN để học viên trải nghiệm thực tế.

Từ phía DN, bà Lâm Thúy Ái - Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân Sài Gòn, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Mebi Farm - nhìn nhận nhân sự là "gia tài quý nhất". Từ trải nghiệm 5 năm làm phục vụ trước khi khởi nghiệp, bà hiểu giá trị của việc được tôn trọng và có lộ trình thăng tiến rõ ràng. "DN phải chăm sóc đời sống tinh thần, hỗ trợ chỗ ở, phúc lợi, bảo hiểm đầy đủ để người lao động an tâm gắn bó" - bà Ái nói. Mebi Farm xây dựng khu nhà ở, WiFi, khu thể thao tại trang trại, thậm chí tính đến việc cho người lao động góp vốn vào dự án để tạo nguồn thu lâu dài.

Các chuyên gia cũng đồng quan điểm, người trẻ ngày nay không chỉ cần công việc ổn định, mà còn muốn môi trường ghi nhận nỗ lực, được lắng nghe và có cơ hội phát triển. Vì vậy, vai trò của cấp quản lý trở nên then chốt: lãnh đạo phải "chuẩn", kỷ luật, đúng giờ, nhất quán trong lời nói - hành động, đồng thời là người truyền cảm hứng.

Giải pháp công nghệ được xem là chìa khóa giúp F&B giảm áp lực nhân sự, nâng cao hiệu quả vận hành. Có 76% DN tin rằng ứng dụng chatbot, số hóa quy trình, sử dụng AI trong tuyển dụng sẽ giúp tăng năng lực cạnh tranh. Việc Làm Tốt hiện ứng dụng AI kết nối ứng viên với nhà tuyển dụng theo vị trí địa lý, mức lương, ngành nghề. Đồng thời, phát triển tài khoản DN hỗ trợ theo dõi hiệu quả tuyển dụng, tối ưu chi phí.

Dù khó khăn, ngành F&B vẫn mở ra cơ hội rộng lớn cho người trẻ có năng lực và tinh thần cầu tiến. "Nhiều bạn xuất phát điểm là phục vụ nhưng chỉ sau vài năm đã trở thành giám sát, quản lý hoặc chủ DN. Quan trọng là xác định mục tiêu và kiên trì với nghề" - bà Loan khẳng định.