Thiệt hại không đáng có
Cư xử thiếu chuẩn mực trong quá trình làm việc khiến một số lao động lâm vào cảnh mất việc
Chỉ vì bất đồng ý kiến trong việc xác định giờ giấc bắt đầu làm việc mỗi ngày, ông T.V.S, công nhân Công ty TNHH S.M (phường Tân Tạo, TP HCM), đã phát sinh tranh chấp với người quản lý. Hậu quả của việc này là ông bị công ty chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ).
Chuyện nhỏ hóa to
Trước đó, ông T.V.S và Công ty S.M đã ký HĐLĐ xác định thời hạn 1 năm (từ ngày 1-4-2024 đến 1-4-2025). Theo HĐLĐ, thời gian làm việc của ông là 8 giờ/ngày, 48 giờ/tuần; thời điểm làm việc buổi sáng bắt đầu từ 7 giờ 30 phút. Từ tháng 6-2024, công ty yêu cầu người lao động (NLĐ) phải có mặt tại nhà máy vào 7 giờ hằng ngày, ai đi sớm 30 phút cũng không được cộng vào thời gian làm việc.
Trong cuộc họp sau đó, ông S. đã đề nghị công ty trả thêm tiền cho thời gian đi làm sớm nhưng không được chấp thuận. "Quản đốc xưởng trả lời tôi rằng đó là quy định của công ty, ai không đồng ý làm thì cho nghỉ việc. Sau đó, phòng nhân sự mời tôi lên lập biên bản vi phạm nội quy công ty, chống đối cấp trên rồi sa thải. Họ yêu cầu bảo vệ vào đuổi tôi ra khỏi công ty. Từ đó tôi không đến làm việc nữa" - ông trình bày.
Thế nhưng, Công ty S.M phản hồi rằng theo quy định của doanh nghiệp này, trước giờ làm việc chính thức, các tổ sẽ họp đầu ca với công nhân để triển khai công việc, nhắc nhở nội quy, chất lượng, tiến độ… Lúc 7 giờ 25 phút ngày 6-6-2024, khi tổ đang họp thì ông S. ngồi bấm điện thoại. Khi quản đốc nhắc nhở thì ông trả lời 7 giờ 30 phút mới bắt đầu giờ làm việc, ngoài thời gian đó ai muốn làm gì thì làm. Từ sự việc này, ông S. đã cự cãi, đẩy ngã và dọa đánh quản đốc.
Sau đó, Công ty S.M đã lập biên bản sự việc và đề nghị xử lý kỷ luật sa thải đối với ông S. Song, khi công ty chưa ban hành quyết định sa thải hay chấm dứt HĐLĐ thì ông đã tự ý bỏ việc nhiều ngày không có lý do chính đáng. Công ty khẳng định không có việc bảo vệ cấm cản ông S. vào làm việc. Ngược lại, phòng nhân sự còn nhiều lần liên hệ mời đến công ty nhưng ông không tới.
Sau sự việc trên, cho rằng mình mất việc do bị Công ty S.M chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật, ông S. đã khởi kiện ra tòa đòi bồi thường hơn 215 triệu đồng. Tại phiên tòa mới đây, HĐXX nhận định việc công ty yêu cầu NLĐ có mặt lúc 7 giờ là không đúng thỏa thuận trong HĐLĐ đã ký. Song, đối với hành vi vi phạm của công ty mà ông S. đề cập thì đến nay, phía doanh nghiệp vẫn chưa ban hành bất cứ quyết định xử lý kỷ luật lao động hay chấm dứt HĐLĐ nào đối với ông. Trong khi đó, có đủ căn cứ xác định ông đã tự ý nghỉ việc nhiều ngày không có lý do chính đáng.
Do vậy, tòa đã bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông S.

Cán bộ Công đoàn TP HCM tư vấn pháp luật cho người lao động. Ảnh: HUỲNH NHƯ
Cần tuân thủ nội quy lao động
Cách đây ít lâu, bà N.T.H, nhân viên kế toán Công ty TNHH Q.N (phường Thới An, TP HCM), cũng đã bị cho thôi việc với lý do "không phù hợp công việc".
Theo đại diện Công ty Q.N, trong quá trình làm việc tại doanh nghiệp này, bà H. thường xuyên lo việc riêng, đăng tải tin tuyển dụng cho một công ty khác, thiếu tinh thần trách nhiệm với công việc đang đảm nhận. Công ty đã nhắc nhở nhưng bà không khắc phục.
Thêm vào đó, Công ty Q.N còn bắt gặp vào giờ làm việc, bà H. nhắn tin trong các nhóm trò chuyện với nội dung gây chia rẻ nội bộ doanh nghiệp, cung cấp thông tin nội bộ ra bên ngoài, xúc phạm ban giám đốc… Điều này khiến công ty lo lắng về tính bảo mật, có thể xảy ra các hệ lụy gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của doanh nghiệp.
"Xét thấy hành vi của bà H. là không phù hợp, có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích của công ty nên chúng tôi buộc phải cho bà thôi việc" - đại diện Công ty Q.N giải thích.
Thiếu chuyên nghiệp và xem nhẹ nội quy lao động cũng khiến ông N.H.T, nhân viên một công ty tại tỉnh Tây Ninh, trả giá bằng việc làm của mình. Trước đó, ông thuộc cơ cấu nhân sự của phòng hành chính, công việc thực tế là kiểm soát trạm cân của công ty.
Khi phòng hành chính và phòng nhân sự sáp nhập, ông T. được phân công thêm việc hỗ trợ kiểm tra an toàn vệ sinh xung quanh công ty (buổi chiều) bên cạnh công việc ở trạm cân (buổi sáng). Sau đó, cho rằng ông không thực hiện các công việc được phân công, không tuân thủ mệnh lệnh cấp trên, vi phạm thời giờ làm việc và thời giờ nghỉ ngơi nên công ty đã lập nhiều biên bản vi phạm kỷ luật lao động với các hình thức xử lý: khiển trách, kéo dài thời gian nâng lương không quá 6 tháng. Thế nhưng, ông T. tiếp tục vi phạm nội quy về thời giờ làm việc, nghỉ ngơi nên lại bị công ty lập biên bản.
Tại buổi họp xử lý kỷ luật lao động, ông T. thừa nhận hành vi vi phạm của mình. Song, ông cho rằng lỗi này thì nhân viên nào cũng vi phạm; việc công ty lập biên bản, xử lý kỷ luật ông là chưa thỏa đáng, là cố tình làm khó...
Dù vậy, sau hơn 9 năm làm việc, ông T. vẫn bị công ty sa thải với lý do tái phạm trong thời gian đang thực hiện quyết định xử lý kỷ luật lao động. Sau đó, ông đã khởi kiện nhưng tòa bác yêu cầu của ông vì trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động đã được công ty thực hiện đúng quy định pháp luật.
Nâng cao văn hóa ứng xử
Theo luật sư Trần Hữu Tín, hiện nay, kỹ năng ứng xử và giải quyết xung đột tại nơi làm việc của một bộ phận NLĐ còn khá hạn chế. Thay vì trao đổi thẳng thắn, tìm kênh đối thoại chính thức hoặc nhờ đến Công đoàn hay cơ quan chức năng, nhiều NLĐ lại chọn cách phản ứng cảm tính, thiếu kiểm soát, dẫn đến thiệt hại quyền lợi không đáng có. Nguyên nhân có thể là do họ thiếu hiểu biết pháp luật lao động; quan hệ lao động tại doanh nghiệp chưa thật sự hài hòa; chưa có cơ chế đối thoại, giải quyết khúc mắc kịp thời...
"Tình trạng này cho thấy sự cần thiết phải nâng cao văn hóa ứng xử nơi công sở, kỹ năng đối thoại cho cả NLĐ lẫn người sử dụng lao động. Bên cạnh đó, cần tôn trọng kênh giải quyết tranh chấp chính thống để tránh hệ lụy không đáng có" - luật sư Tín nhìn nhận.