THIẾU HỤT LAO ĐỘNG LÀNH NGHỀ (*): Lấp khoảng trống, thêm cầu nối

Khoảng trống giữa nguồn cung lao động và nhu cầu doanh nghiệp ngày càng rõ nét, cho thấy thị trường việc làm cần một cơ chế kết nối hiệu quả hơn

Sau khi sáp nhập và mở rộng địa giới hành chính, nhu cầu tuyển dụng lao động, nhất là lao động có tay nghề, tại các vùng kinh tế trọng điểm trở nên cấp bách. Sự mở rộng này kéo theo quy mô các KCN-KCX tăng nhanh, khiến nhu cầu lao động lành nghề tăng mạnh, để vận hành các dây chuyền sản xuất hiện đại.

Thiếu thông tin, định hướng

Trong bối cảnh kinh tế phát triển nhanh, doanh nghiệp (DN) phải cạnh tranh để tiếp cận và giữ chân nhân lực có kỹ năng. Bởi nhân lực chất lượng cao quyết định trực tiếp năng suất và hiệu quả sản xuất. Ở các ngành cần lao động kỹ thuật chuyên sâu, nguồn nhân lực tay nghề cao gần như "cạn kiệt", khiến việc tuyển dụng trở nên khó khăn và tốn kém.

Ông Phạm Minh Sáng, Giám đốc Công ty Bất động sản Bình An Land, nêu thực tế lực lượng lao động trẻ năng động, có kiến thức tốt, dễ thích ứng công nghệ mới, nhưng thường thiếu tính kỷ luật và hay thay đổi công việc. Điều này dẫn đến tỉ lệ biến động nhân sự cao, chưa đáp ứng nhu cầu lâu dài của DN. 

"Bài toán hiện nay không chỉ là tuyển người giỏi, mà là tiếp cận đúng nguồn nhân lực phù hợp. DN cần xây dựng kênh kết nối hiệu quả, tìm kiếm nhân sự có năng lực, thái độ phù hợp và tạo cơ hội phát triển để họ gắn bó lâu dài" - ông Sáng nói.

Chiều ngược lại, nhiều người lao động (NLĐ) mong muốn công việc ổn định, thu nhập hấp dẫn và cơ hội thăng tiến, nhưng gặp rào cản về thông tin và định hướng nghề nghiệp. Họ không biết học nghề gì, học ở đâu để đáp ứng nhu cầu thị trường, nhất là thanh niên nông thôn. Cơ hội tiếp cận DN, đặc biệt là các DN lớn yêu cầu khắt khe. Do đó, nhiều lao động phải mất thời gian, công sức và chi phí đào tạo lại để đáp ứng yêu cầu công việc.

Chị Nguyễn Thị Hồng Xuân (SN 2002) sau khi tốt nghiệp THPT muốn học nghề nấu ăn để làm việc ổn định tại nhà hàng, khách sạn. Tại địa phương không có trung tâm đào tạo chuyên nghiệp, chị quyết định lên TP HCM học nghề, chấp nhận chi phí đi lại và ăn ở. Dù đã hoàn tất khóa học, chị vẫn gặp khó khăn tìm cơ hội thực tập tại các nhà hàng uy tín.

"Tôi đã rất nỗ lực học tập, nhưng khi ra trường, đứng trước vô vàn thông tin tuyển dụng, lại cảm thấy bối rối và lo lắng. Không biết nên bắt đầu từ đâu, và liệu những nỗ lực của mình có được ghi nhận" - chị Xuân bày tỏ.

Rút ngắn khoảng cách

Thách thức hiện nay không chỉ là việc DN "khát" lao động có tay nghề, mà quan trọng hơn là làm sao để DN và NLĐ thực sự "gặp nhau". DN cần những nhân lực tay nghề cao, kỷ luật tốt và gắn bó lâu dài, trong khi NLĐ mong muốn môi trường làm việc ổn định, thu nhập xứng đáng và cơ hội thăng tiến rõ ràng. Khoảng cách này chỉ có thể được thu hẹp khi DN chủ động đầu tư đào tạo và tạo cơ hội phát triển, còn NLĐ không ngừng nâng cao kỹ năng chuyên môn, rèn luyện thái độ làm việc và tinh thần gắn bó lâu dài.

Điển hình là Công ty TNHH Hóa dầu Long Sơn (LSP), với triết lý "Con người là tài sản quý giá nhất". DN triển khai một "Lộ trình đào tạo nhân sự" bài bản, bao trùm từ nhân viên mới đến quản lý cao cấp. Mỗi năm, công ty đầu tư khoảng 33 tỉ đồng, tương đương 90.000 giờ học cho các khóa đào tạo chuyên môn, kỹ năng mềm và phát triển lãnh đạo. Ngoài ra, LSP còn hợp tác với các trường uy tín đào tạo và hỗ trợ sinh viên tiếp cận thực tế sản xuất, tích lũy kinh nghiệm và trở thành nguồn ứng viên chất lượng phục vụ nhu cầu sản xuất - kinh doanh.

Ông Kulachet Dharachandra, Tổng Giám đốc LSP, nhấn mạnh: "Là một ngành công nghiệp mũi nhọn, hóa dầu đòi hỏi kỹ thuật cao, quy trình vận hành nghiêm ngặt và đội ngũ lao động được đào tạo bài bản. Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sản xuất và an toàn vận hành. Vì vậy, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là yếu tố sống còn đối với DN".

Thời gian qua, sự phối hợp chặt chẽ giữa DN, nhà trường, cơ quan quản lý và các tổ chức chính trị - xã hội đã từng bước hình thành một nguồn lao động chất lượng, được đào tạo bài bản và sát với yêu cầu thực tế của thị trường. Trên cơ sở đó, Báo Người Lao Động cũng tích cực đóng vai trò cầu nối.

Ngày 9-11 sắp tới, tại Nhà Văn hóa Thanh Niên (số 4 Phạm Ngọc Thạch, phường Sài Gòn, TP HCM), sẽ diễn ra chương trình "Kết nối nguồn nhân lực với nhà tuyển dụng" - Job Link 2025. Đây là cơ hội để sinh viên và NLĐ tiếp cận trực tiếp các DN, hiểu rõ yêu cầu công việc, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp. Đồng thời, giúp các DN tìm nhân lực phù hợp, thu hẹp khoảng cách giữa cung và cầu lao động một cách hiệu quả. 

(Còn tiếp)

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 3-11