Mưa lũ những ngày qua tại Khánh Hòa, Đắk Lắk và các tỉnh miền Trung đã tạo ra tình thế vô cùng căng thẳng, khi hàng ngàn hộ dân bị cô lập, nhiều khu dân cư bị ngập sâu, công tác cứu hộ phải chạy đua từng giờ để bảo đảm an toàn tính mạng cho người dân.

Trong hoàn cảnh hiểm nguy đó, báo chí tiếp tục khẳng định rõ vai trò của mình không chỉ đưa tin mà còn kết nối nguồn lực xã hội, lan tỏa tinh thần tương thân tương ái hướng về miền Trung.

Ngay sau khi Chính phủ và Thành ủy TP HCM phát lời kêu gọi toàn dân hướng về miền Trung, các cơ quan báo chí chính thống đã nhanh chóng vào cuộc, không chỉ đưa tin mà còn trở thành cầu nối cứu trợ hiệu quả. Báo Người Lao Động, với truyền thống nổi trội về các chương trình sau mặt báo, đã kích hoạt ngay chương trình "Trái tim Miền Trung", kêu gọi doanh nghiệp và bạn đọc chung tay. Chỉ trong vài ngày, hàng ngàn bạn đọc đã tham gia ủng hộ.

Tương tự, Báo Tuổi Trẻ tiếp tục phát huy tinh thần thiện nguyện qua chương trình "Ủng hộ đồng bào miền Trung bị thiệt hại do bão lũ", phối hợp tổ chức đưa hàng cứu trợ đến bà con vùng lũ.

Báo Thanh Niên tổ chức đoàn cứu trợ đến với bà con vùng lũ của tỉnh Đắk Lắk, Khánh Hòa để trao các loại thực phẩm thiết yếu.

Báo Sài Gòn Giải Phóng, Báo Phụ Nữ TP HCM, Báo Pháp luật TP HCM… cũng đã vào cuộc, vận động hỗ trợ đồng bào vùng bão, lũ.

Sự vào cuộc nhanh chóng này không chỉ dừng ở vật chất mà còn lan tỏa tình người trong hoạn nạn. Từ những giờ đầu tiên của đợt lũ, phóng viên các báo Người Lao Động, Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Sài Gòn Giải Phóng, Pháp Luật… đã có mặt trực tiếp tại các điểm nóng, bám hiện trường trong điều kiện vô cùng khó khăn. 

Việc tác nghiệp trong mưa lớn, đường sạt lở, nước xiết không ngăn được họ tiếp cận từng khu dân cư bị cô lập để ghi nhận thực trạng, chuyển tải tiếng kêu cứu, những nhu cầu cấp bách và những nỗi lo của người dân đến cộng đồng. Thông tin của các cơ quan báo chí được cập nhật liên tục, chính xác và đầy trách nhiệm, giúp người dân cả nước, cũng như chính quyền các cấp, có cái nhìn đúng về tình hình.

Bên cạnh đó, báo chí cũng lan tỏa những câu chuyện đầy nhân ái giữa hoạn nạn. Đó là cảnh người dân buộc lương thực vào những can nhựa thả theo dòng nước để gửi sang khu vực bị cô lập; là hình ảnh chiến sĩ cứu hộ nhường chiếc áo mưa duy nhất của mình để người dân giữ ấm; là những thanh niên địa phương chèo ghe xuyên đêm đưa bà bầu và người bệnh ra khỏi vùng nguy hiểm; là những đoàn từ thiện từ Bắc - Nam vượt hàng trăm cây số chỉ để mang vài thùng nước và bánh mì cho đồng bào vùng lũ; là lời nhắn trong tờ giấy nhỏ của một chiến sĩ làm nhiệm vụ vào sâu trong rốn lũ: "Con tên Duy. Con ba Tèo, mẹ Thủy, nay con đi cứu trợ ở khu vực bão lũ. Nếu con có chuyện gì nhờ mọi người đưa con về lại với ba mẹ con nha. Con cảm ơn mọi người nhiều ạ!"… 

 Những câu chuyện tưởng chừng nhỏ bé ấy, khi được báo chí lan rộng, đã trở thành ngọn lửa ấm áp giữa dòng nước lũ lạnh buốt, củng cố niềm tin cộng đồng và khơi gợi tinh thần tương thân tương ái vốn là giá trị đẹp của người Việt.

Lũ thật gây thiệt hại hữu hình, nhưng cùng lúc đó, một loại "lũ dữ thứ hai" âm thầm tràn đến: tin giả. Trong khi lực lượng cứu hộ đang căng mình tìm kiếm người mất tích và đưa lương thực vào các vùng bị chia cắt, mạng xã hội bỗng trở thành nơi phát tán hàng loạt tin đồn độc hại, thiếu kiểm chứng. Những con số tưởng tượng về hàng chục trẻ em tử vong, thông tin bịa đặt về cả xã bị cuốn trôi, những lời đồn đoán vô căn cứ về đập thủy điện vỡ hay cả xóm bị xóa sổ… lan truyền chóng mặt khiến không ít gia đình hoảng loạn, gọi điện dồn dập để tìm người thân và làm lệch hướng tiếp nhận thông tin của cộng đồng.

Trong bối cảnh ấy, báo chí chính thống trở thành "lá chắn thông tin", là nơi người dân tìm đến để biết đâu là thật, đâu là giả.

Việc chống tin giả không thể thực hiện từ xa. Phóng viên phải có mặt tại hiện trường, phải tận mắt chứng kiến, phải gặp từng người dân và làm việc trực tiếp với chính quyền để đối chiếu, xác minh. 

Khi các thông tin thất thiệt về xã Đông Hòa và xã Hòa Thịnh (Đắk Lắk) lan khắp Facebook, phóng viên Báo Người Lao Động đã lập tức có mặt tại đây sáng 22-11. Và sự thật được sáng tỏ: không có chuyện "48.000 dân chỉ cứu được 100 người", không có "nhà tập thể bị cuốn trôi", không có "cả xóm bị xóa sổ" như mạng xã hội lan truyền. Nước đã rút ở nhiều điểm, lực lượng cứu hộ đã tiếp cận sâu hơn, người dân đang nhận nhu yếu phẩm và di dời đến nơi an toàn.

Tuy nhiên, báo chí không né tránh sự thật rằng mất mát vẫn rất lớn.

Điều quan trọng là báo chí đã phản ánh bức tranh thực tế một cách trung thực, rằng đau thương là thật nhưng mức độ không như tin đồn ác ý cố tình làm sai lệch tình hình.

Trong hoàn cảnh thông tin bị nhiễu loạn, những thông tin từ hiện trường, những bức ảnh thật, những clip/video sống động, những cuộc phỏng vấn trực tiếp với lực lượng chức năng và người dân trở thành điểm tựa để cộng đồng lấy lại bình tĩnh. 

Báo chí đã thực hiện vai trò của mình bằng cách đưa sự thật vượt lên trên tin giả, để người dân không bị dẫn dắt bởi sự hù dọa hay giật gân. Nhờ đó, xã hội giữ được sự tỉnh táo, để cứu trợ tiếp tục được thực hiện đúng hướng và hiệu quả.

Nhìn từ câu chuyện cứu trợ và chống tin giả trong đợt lũ miền Trung lần này, có thể thấy báo chí chính thống không chỉ làm nhiệm vụ thông tin, mà còn đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc bảo vệ sự ổn định xã hội. Khi dòng chảy thông tin trở nên hỗn loạn bởi mạng xã hội, báo chí chính thống trở thành nơi duy trì chuẩn mực, nơi kiểm chứng sự thật và là trụ cột giúp xã hội tránh khỏi những tác động nguy hiểm của những thông tin sai lệch.

Trong thiên tai, dịch bệnh hay khủng hoảng, báo chí chính thống luôn có mặt tại tuyến đầu. Không chỉ để ghi nhận, mà còn để giúp người dân nhận diện đúng vấn đề, định hướng hành động, giữ vững niềm tin và kết nối nguồn lực. Báo chí trở thành cầu nối giữa chính quyền - doanh nghiệp - cộng đồng; là lực lượng hỗ trợ công tác cứu hộ bằng việc lan tỏa thông tin chính xác; là người kể lại những câu chuyện nhân văn để gắn kết xã hội.

Những gì diễn ra tại miền Trung trong những ngày qua là minh chứng rõ ràng nhất cho tầm quan trọng của báo chí chính thống.

Thiên tai có thể cuốn trôi nhiều thứ nhưng báo chí đã giữ lại điều quan trọng nhất: sự thật. Và chính sự thật ấy là nền tảng để xã hội đồng lòng, để niềm tin không bị nhấn chìm trong dòng nước lũ và trong cơn bão tin đồn, tin giả, tin sai sự thật.