Với việc Luật BHXH 2024 có hiệu lực thi hành (1-7-2025), hàng triệu chủ hộ kinh doanh trên cả nước sẽ lần đầu tiên được tiếp cận với lưới an sinh xã hội một cách chính thức và toàn diện.

Quy định mới không chỉ là nghĩa vụ mà còn mở ra cơ hội để họ được hưởng các chế độ quan trọng như ốm đau, thai sản, hưu trí và tử tuất, điều mà trước đây chỉ có thể tiếp cận qua hình thức BHXH tự nguyện với quyền lợi hạn chế hơn. Việc nắm vững các quy định về đối tượng, mức đóng, phương thức đóng cũng như các quyền lợi đi kèm sẽ giúp các chủ hộ kinh doanh thực hiện đúng trách nhiệm và tận dụng tối đa lợi ích mà chính sách mang lại.

Một trong những nội dung cốt lõi và được quan tâm nhất của Luật BHXH 2024 là việc xác định rõ đối tượng và lộ trình tham gia BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh. Theo quy định tại Nghị định số 158/2025/NĐ-CP, việc tham gia sẽ được chia thành 2 giai đoạn rõ rệt.

Về mức đóng, tổng tỉ lệ đóng BHXH và bảo hiểm y tế (BHYT) hàng tháng của chủ hộ kinh doanh là 29,5% trên tiền lương làm căn cứ đóng. Một điểm đáng chú ý là chủ hộ kinh doanh được quyền chủ động lựa chọn mức lương này, miễn là nằm trong khoảng từ mức tham chiếu (hiện tại là 2.340.000 đồng) đến không quá 20 lần mức tham chiếu. Điều này tạo ra sự linh hoạt, cho phép họ điều chỉnh mức đóng phù hợp với tình hình tài chính của mình. Cụ thể, mức đóng hàng tháng sẽ dao động từ 690.300 đồng (mức thấp nhất) đến 13.806.000 đồng (mức cao nhất).

Để tạo thuận lợi tối đa, luật cho phép chủ hộ kinh doanh lựa chọn các phương thức đóng linh hoạt: hàng tháng, 3 tháng/lần, hoặc 6 tháng/lần. Sau mỗi 12 tháng, họ cũng có thể điều chỉnh lại mức tiền lương làm căn cứ đóng cho phù hợp với sự thay đổi của thu nhập.

Việc tham gia BHXH bắt buộc sẽ mang lại cho chủ hộ kinh doanh một hệ thống quyền lợi an sinh xã hội toàn diện, tương tự như người lao động trong khu vực doanh nghiệp, bao gồm 6 chế độ chính: