Từ năm 2008, một đội hình sinh viên Công nghệ thông tin TP HCM đã tích cực gom "ve chai" biến thành gần 300 bộ máy tính tặng trẻ em vùng sâu vùng xa

Máy tính cũ – Tri thức mới là đội hình thuộc chiến dịch Mùa hè xanh của Trường Đại học Công nghệ thông tin TP HCM, thành lập từ năm 2008, đến nay đã bước sang năm thứ 11. Với nhiệm vụ chính là tiếp nhận các thiết bị, linh kiện máy tính cũ từ các cá nhân, đơn vị và doanh nghiệp, sau đó được đội sửa chữa, tân trang, lắp ráp thành bộ máy hoàn chỉnh. Các bộ máy này sẽ được gom lại xây dựng thành phòng máy và tặng cho các trường học, địa phương vùng sâu vùng xa chưa có điều kiện tiếp xúc máy tính. Ngoài ra, định kỳ 3 tháng, đội hình sẽ tổ chức đi bảo trì máy tại các nơi đã trao tặng.

Hơn 10 năm thành lập là hơn 10 năm nỗ lực tìm kiếm nguồn máy, kỹ lưỡng tháo rã từng thùng máy, kiểm tra và tận dụng từ vỏ máy, màn hình, bàn phím đến từng linh kiện như bo mạch chủ, ổ cứng, RAM, CPU, quạt tản nhiệt… Linh kiện gom được có cái may mắn sử dụng được, có cái phải mày mò, sửa chữa. Thường để lắp ráp hoàn chỉnh một bộ máy, đội phải góp thêm tiền để mua một số thiết bị, linh kiện còn thiếu do hư hỏng, không tái sử dụng được. Do đó, để tái sinh một bộ máy cũ, đội phải "hì hục" khoảng 1-2 tháng.

Hành trình hơn 10 năm đó còn là những chuyến đi tuổi trẻ đầy nhiệt huyết của đội hình. Nhận được thông báo có doanh nghiệp hay đơn vị nào cho máy cũ, dù gần hay xa, đội lại lên lịch chạy xe máy đến nơi chở về. 

Tái chế máy cũ thành công, các bạn lại liên hệ với chính quyền địa phương, các cơ sở Đoàn vùng sâu vùng xa cần máy để chở đến tận nơi trao tặng, hỗ trợ lắp đặt. 11 năm qua, đội đi từ các địa phương lân cận Củ Chi, Cần Giờ đến các tỉnh như Bình Dương, Bình Phước, An Giang, Gia Lai, Đắk Lắk... góp phần phổ cập tri thức, phổ cập tin học và công nghệ đến các trường vùng sâu, vùng xa.

Tham gia một ngày cùng đội hình Máy tính cũ – Tri thức mới sẽ hiểu được vì sao dù năm nào cũng còn khó khăn nhưng đội vẫn gắn kết được đến năm thứ 11. Ngoài cùng nhau làm việc, đội hình còn đi chợ, nấu ăn chung mỗi bữa, chơi các trò chơi tập thể nếu đã xong việc. Thêm vào đó, từ năm 2014, chương trình đã chuyển sang hoạt động xuyên suốt năm học, thành viên trong đội sau chiến dịch Mùa hè xanh còn cùng nhau thảo luận bài vở, làm đồ án… nên sự gắn bó càng thêm thắt chặt.

Bạn Trịnh Minh Toàn, đội trưởng đội hình Máy tính cũ – Tri thức mới năm 2017, chia sẻ khi được hỏi về sự gắn bó của mình với đội dù không còn hoạt động: "Không có gì lớn lao đâu. Với mình, đội đã là ngôi nhà thứ hai rồi, vì vậy dù có đi đâu, làm gì thì nhà vẫn là nơi để về". Không chỉ Toàn mà rất nhiều "anh lớn" là thành viên của các thế hệ trước vẫn thường đến đội chơi vào giờ nghỉ trưa và các cuối tuần. Tiến An, thành viên đội hình năm 2017, góp thêm: "Đội không chỉ cho mình ngôi nhà thứ hai mà còn là nơi chúng mình chia ngọt sẻ bùi với nhau. Vào đội rồi mình còn học được nhiều hơn về kỹ năng, kiến thức và đặc biệt là có thêm nhiều người anh em thân thiết nên chưa nỡ xa".

Có lẽ với tình cảm gắn bó đó mà đội hình ngoài sự tham gia của sinh viên Trường Đại học Công nghệ thông tin còn có sinh viên từ các trường khác trên địa bàn thành phố: Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Ngân hàng, Đại học Công nghệ, Đại học Khoa học Tự nhiên...

Ngày 25-6 vừa qua, đội hình Máy tính cũ – Tri thức mới vừa tặng một bộ máy cho Nghĩa trang liệt sĩ Củ Chi để các cán bộ nơi đây tra cứu thông tin mộ phần liệt sĩ hỗ trợ thân nhân đến viếng mộ. Bộ máy được các bạn mang đến tận nơi và lắp đặt tại phòng công tác cho các cán bộ quản lý nghĩa trang.

Đặc biệt, bộ máy được cài đặt sẵn phần mềm tra cứu thông tin liệt sĩ do các bạn sinh viên thuộc đội hình Chuyển giao công nghệ trường Công nghệ thông tin viết. Phần mềm cung cấp được thông tin vị trí mộ phần của liệt sĩ cho thân nhân dựa trên các thao tác tìm kiếm đơn giản qua: quê quán, họ tên, năm sinh, năm mất... Theo anh Bùi Văn Tín, Trưởng Ban quản lý Nghĩa trang liệt sĩ Củ Chi: "Hiện tại, ở nghĩa trang có hơn 8.100 ngôi mộ. Vào dịp Thanh minh, 27-7, bà con đến viếng mộ rất đông nên nhu cầu tìm kiếm thông tin vô cùng cao. Từ năm 2001, anh em ở đây chỉ có thể lưu trữ thông tin trên giấy, qua sổ sách nên việc hỗ trợ thân nhân rất khó và tốn nhiều thời gian. Đến khi có máy này và phần mềm lưu trữ, tra cứu thông tin, chúng tôi có thể tìm vị trí mộ liệt sĩ chỉ trong vòng mấy giây".

Sắp tới, Máy tính cũ – Tri thức mới sẽ trao tặng một phòng máy tại Củ Chi với 11 bộ máy. Trong sự khó khăn về thiếu thốn linh kiện đây là một nỗ lực đáng trân trọng của đội hình trên con đường đưa tri thức, công nghệ đến địa phương vùng sâu vùng xa.