Lời cảnh báo từ thời tiết thất thường

Khởi phát ban đầu chỉ với biểu hiện sổ mũi, hắt hơi, chị N.M.N (ở Đồng Nai) cứ tưởng con trai 4 tuổi của mình chỉ bị bệnh "xoàng". Một ngày sau đó, bé bắt đầu ho, sốt, quấy khóc…, đưa đến bệnh viện thì được xác định viêm phổi.

Bệnh hô hấp rình rập trẻ nhỏ

Tương tự, con gái 5 tháng tuổi của chị T.N.M (28 tuổi, ngụ TP HCM) cũng được đưa vào bệnh viện trong tình trạng ho nhiều, thở khò khè, bỏ bú. Các bác sĩ nhi khoa xác định bé viêm tiểu phế quản cấp do thời tiết thay đổi, phải nhập viện và đang được hỗ trợ hô hấp, dùng thuốc kháng sinh.

Ghi nhận tại Khoa Hô hấp 1 - Bệnh viện Nhi Đồng 2 (TP HCM) ngày 13-8 có khá nhiều trẻ nằm điều trị. BS.CK2 Hồ Thanh Phong, Trưởng Khoa Hô hấp 1, cho hay hiện khoa điều trị nội trú khoảng 170 đến hơn 200 bệnh nhi mắc các bệnh lý đường hô hấp như viêm tiểu phế quản cấp, viêm phổi, hen suyễn… Trong đó, khoảng 10%-15% bệnh nhi chuyển nặng phải hỗ trợ hô hấp, chủ yếu tập trung ở trẻ dưới 12 tháng tuổi.

Theo bác sĩ Phong, sự chênh lệch nhiệt độ đột ngột giữa ngày và đêm là một yếu tố kích thích mạnh lên hệ hô hấp vốn còn yếu của trẻ, khiến trẻ dễ viêm nhiễm. Ngoài ra, môi trường sống không bảo đảm, sức đề kháng kém, chế độ ăn uống thiếu vitamin… cũng là yếu tố khiến bệnh lý tiến triển nhanh. Thời tiết thất thường làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý hô hấp. Trẻ càng nhỏ, đặc biệt là có bệnh nền, càng dễ bị biến chứng.

"Cần chủ động phòng ngừa, theo dõi sát dấu hiệu bất thường và không nên chờ đến khi trẻ bệnh nặng mới đưa đi khám. Một trong những sai lầm thường gặp là phụ huynh tự ý mua thuốc điều trị tại nhà mà không đưa trẻ đi khám. Đặc biệt, nếu sau 24 giờ điều trị mà triệu chứng không cải thiện, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám chuyên khoa ngay. Việc chậm trễ có thể khiến bệnh trở nặng, dẫn đến điều trị kéo dài hoặc thậm chí phải nhập viện" - bác sĩ Phong cảnh báo.

Người lớn cũng bị "vạ lây"

Không chỉ trẻ nhỏ, ngay cả người lớn khi thời tiết thay đổi đột ngột cũng đổ bệnh theo. Chị T.H (28 tuổi, ở TP HCM) cho hay cả phòng công ty chị cả tuần qua ai cũng bị sổ mũi, ho, nhức đầu. "Tôi bị biểu hiện này khoảng 3 ngày nay. Trước đó, trong phòng có đồng nghiệp mắc siêu vi do thời tiết thay đổi. Dù sức khỏe tốt nhưng với tình trạng uể oải, mệt mỏi này khiến làm việc không thể tập trung" - chị H. rầu rĩ.

Theo TS-BS Giang Minh Nhật, Phó Khoa Hồi sức Tim mạch - Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP HCM), ban ngày thời tiết nắng nóng khiến nhiều người phải sử dụng máy điều hòa liên tục. Tuy nhiên, nhiều người để nhiệt độ quá thấp so với bên ngoài dẫn đến sốc nhiệt - một dạng rối loạn điều hòa thân nhiệt. Sự thay đổi đột ngột khi ra vào giữa môi trường lạnh và nóng làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn tấn công. Ngoài ra, không khí khô trong phòng lạnh, ít thông gió cũng khiến mầm bệnh dễ lây lan. Một số bệnh lý phổ biến khi thời tiết thay đổi bao gồm: viêm họng, cảm lạnh; viêm phổi, viêm phế quản; đợt cấp của các bệnh hen phế quản, COPD; mệt mỏi, ho kéo dài, khó thở, sốt nhẹ.

Bác sĩ Nhật cho hay gần đây, số ca người cao tuổi nhập viện vì viêm phổi, viêm đường hô hấp dưới có xu hướng tăng nhẹ, nhất là ở nhóm có sẵn bệnh nền hoặc hệ miễn dịch suy yếu. Đa số bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nặng, phải điều trị nội trú. Trong khi đó, nếu phát hiện sớm và xử trí từ đầu, nhiều ca có thể điều trị ngoại trú ổn định.

Các bác sĩ khuyến cáo người cao tuổi có sức đề kháng yếu nên khi thời tiết thay đổi, cơ thể khó thích nghi kịp. Gia đình cần chủ động theo dõi, chăm sóc người già kỹ hơn trong thời điểm này. Nhiều người thường chủ quan khi có các biểu hiện như ho, cảm nhẹ hoặc sổ mũi. Tuy nhiên, đây có thể là những dấu hiệu ban đầu của viêm hô hấp dưới hoặc viêm phổi - đặc biệt nguy hiểm với người già và trẻ nhỏ. Thay vì chờ đến khi có triệu chứng rõ rệt mới đi khám thì nên chủ động kiểm tra sức khỏe ngay khi có dấu hiệu bất thường.

Để phòng bệnh, theo giới chuyên môn, không chỉ trẻ nhỏ mà cả người lớn cần uống đủ nước, bổ sung vitamin. Bên cạnh đó, vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng; không tự ý mua thuốc điều trị tại nhà; theo dõi dấu hiệu ho, thở khò khè, bú kém; đưa trẻ đi khám nếu triệu chứng kéo dài hoặc nặng hơn. Riêng người lớn tuổi hạn chế tiếp xúc ánh nắng, tránh sốc nhiệt, điều chỉnh máy điều hòa hợp lý; tiêm phòng cúm, phế cầu và chủ động đi khám nếu có dấu hiệu viêm hô hấp.

"Uống đủ nước mỗi ngày, đặc biệt trong những ngày nắng nóng; hạn chế ra ngoài từ 10 giờ đến 16 giờ; không để nhiệt độ máy lạnh chênh lệch quá 7 độ C so với nhiệt độ ngoài trời; tiêm phòng cúm và phế cầu để phòng ngừa viêm phổi. Theo dõi sát các dấu hiệu bệnh, đi khám sớm nếu xuất hiện triệu chứng hô hấp" - bác sĩ Nhật lưu ý.