Trong năm 2022, TAND TP HCM đã đưa ra xét xử 2 vụ án gây chấn động dư luận là: vụ Công ty Alibaba lừa đảo bán "dự án ma" và vụ bé gái 8 tuổi bị bạo hành đến tử vong.

---o0o---

Ở đại án Công ty Alibaba có 23 bị cáo. Sau 20 ngày đưa ra xét xử, TAND TP HCM xác định bị cáo Nguyễn Thái Luyện (cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Alibaba) là chủ mưu tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Trong khi đó, bị cáo Võ Thị Thanh Mai – vợ Luyện, vừa đồng phạm tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản với Luyện", vừa là chủ mưu tội "Rửa tiền".

Đây là đại án chưa từng có tiền lệ trong lịch sử tố tụng, bởi "sở hữu" nhiều con số kỷ lục như: có gần 5.000 người tham gia tố tụng (trong đó có hơn 4.000 người là bị hại), có hơn 1 triệu bút lục…

HĐXX nhận định tội phạm do vợ chồng bị cáo Nguyễn Thái Luyện và các đồng phạm gây ra là đặc biệt nghiêm trọng. Chỉ trong thời gian rất ngắn từ đầu năm 2018 đến tháng 9-2019, thông qua việc tự lập, vẽ các dự án bất động sản và ký kết hợp đồng thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nền dự án, Luyện đã chiếm đoạt số tiền 2.446 tỉ đồng của 4.548 bị hại trên khắp cả nước.

Trừ bị cáo Luyện chưa ăn năn hối cãi, các bị cáo còn lại đều được áp dụng nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự như: nhiều người còn trẻ, nhân thân tốt, tự nguyện khắc phục một phần hậu quả vụ án, một số bị cáo là anh chị em ruột cùng bị xét xử trong một vụ án…

Xem xét vụ án, HĐXX tuyên bị cáo Luyện tù chung thân về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản"; các đồng phạm chịu mức án từ 10-20 năm tù.

Phạm 2 tội danh "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "Rửa tiền", bị cáo Võ Thị Thanh Mai (vợ Luyện) và Nguyễn Thái Lực (em Luyện) lần lượt bị tuyên phạt 30 và 27 năm tù. Bị cáo Huỳnh Thị Kim Thắng (kế toán trưởng) phạm tội "Rửa tiền" được hưởng án treo, thời gian thử thách 5 năm vì đang mắc bệnh hiểm nghèo.

Về trách nhiệm dân sự, HĐXX buộc vợ chồng Nguyễn Thái Luyện hoàn trả 2.446 tỉ đồng cho bị hại.

Trong những ngày diễn ra phiên xét xử trước đó, có 39 bị hại và luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho 2 bị hại khác đề nghị được tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng đất nền dự án.

Đối với đề nghị này, HĐXX đánh giá, nội dung hợp đồng nêu rõ đối tượng chuyển nhượng là đất thổ cư 100%. Tuy nhiên, tại thời điểm ký hợp đồng cho tới nay, hiện trạng khu đất mà bị cáo Luyện và các đồng phạm "vẽ" dự án dân cư đều là đất nông nghiệp, thậm chí là đất trồng lúa, đất dừng sản xuất… , không có dự án khu dân cư nào.

Mặt khác, theo quy định sử dụng đất tại địa phương thì nhiều khu đất không được quy hoạch là đất ở, do đối tượng chuyển nhượng là các nền dự án không còn tồn tại trên thực nên yêu cầu tiếp tục thực hiện giao dịch chuyển nhượng là không có căn cứ. Từ đó, HĐXX tuyên không chấp nhận các yêu cầu này.

Tuy nhiên, HĐXX xác định thiệt hại của 39 bị hại trên là thực tế. Do đó, buộc bị cáo Luyện và bị cáo Mai có trách nhiệm hoàn trả số tiền mà bị hại đã nộp vào Công ty Alibaba.

Sau khi toà tuyên án, vợ chồng Nguyễn Thái Luyện đã gửi đơn kháng cáo bản án tới toà. Trong đó, bị cáo Nguyễn Thái Luyện tiếp tục kêu oan, cho rằng bản thân không phạm tội, không chiếm đoạt tiền của khách hàng. Đây cũng là nội dung mà bị cáo Luyện đã nói kể từ lúc bị tạm giam đến khi đưa ra xét xử.

Bị cáo Võ Thị Thanh Mai kháng cáo kêu oan cả 2 tội danh "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "Rửa tiền". Trong phiên xét xử trước đó, Mai kêu oan tội "Rửa tiền".

Chiều 25-11, sau một ngày xét xử, Toà Gia đình và Người chưa thành niên (TAND TP HCM) tuyên tử hình bị cáo Nguyễn Võ Quỳnh Trang (27 tuổi; quê Gia Lai) về tội "Giết người" và 3 năm tù về tội "Hành hạ người khác", tổng hợp hình phạt là tử hình.

Đối với Nguyễn Kim Trung Thái (37 tuổi; quê TP HCM) 3 năm tù về tội "Hành hạ người khác" và 5 năm tù về tội "Che giấu tội phạm"; tổng hợp hình phạt chung là 8 năm tù.

HĐXX nhận định hành vi của Trang là mất nhân tính và không còn khả năng cải tạo, giáo dục. Từ ngày 7 đến 22-12-2021, Trang nhiều lần dùng roi, cây gỗ đánh bé V.A. Nhiều lần Trang không cho cháu mặc quần áo, bắt quỳ gối, giơ hai tay lên cao rồi đánh; nhốt vào chuồng chó hoặc bắt cháu quỳ gối để học bài.

Đỉnh điểm, ngày 22-12-2021, trong lúc dạy cháu V.A học online, Trang liên tục dùng cây gỗ đánh mạnh, liên tiếp vào người cháu. Khi mỏi tay Trang đổi sang tay khác, mang bao tay đánh tiếp. Mặc dù lúc này cháu V.A. có rất nhiều vết thương khác.

Khi cháu V.A. né tránh, Trang dùng dây rút trói hai tay chân cháu lại tiếp tục đánh. Khi cháu ngã xuống sàn, vẫn không ngừng đánh cháu.

15 giờ cùng ngày, Thái xem camera thấy Trang đánh con mình nên gọi điện bảo Trang đừng đánh nữa nhưng Trang vẫn tiếp tục. Đến 18 giờ, Thái đi làm về thấy con bất tỉnh nên đưa đi cấp cứu.

Trong khi các bác sĩ cấp cứu cho V.A vì phù phổi cấp, sốc chấn thương thì Thái đăng nhập vào camera trên điện thoại xóa hết dữ liệu.

HĐXX nhận định rằng hành vi của Trang đủ yếu tố cấu thành tội "Giết người" thuộc trường hợp vì động cơ, mục đích đê hèn và có yếu tố côn đồ. Trang phạm tội đối với người không thể tự vệ được, dùng thủ đoạn tàn ác, phạm tội 2 lần trở lên đối với tội hành hạ người khác. Hành vi của Trang là đặc biệt nghiêm trọng nên cần loại bỏ bị cáo vĩnh viễn ra khỏi đời sống xã hội mới tương xứng.

Đối với Thái, bị cáo không can ngăn, bỏ mặc mà còn chửi bới, đánh đập V.A., là đồng phạm giúp sức với Trang về tội "Hành hạ người khác".

Sau khi toà tuyên án tử hình, Nguyễn Võ Quỳnh Trang nộp đơn xin giảm nhẹ hình phạt. Trong khi đó, một trong các luật sư bảo vệ quyền lợi cho gia đình bị hại đã kháng cáo một phần bản án đối với tội danh và hình phạt mà TADN TP HCM đã tuyên bị cáo Nguyễn Kim Trung Thái.

Luật sư cho rằng hành vi khách quan của Nguyễn Kim Trung Thái đã phản ánh ý thức chủ quan cùng Nguyễn Võ Quỳnh Trang xâm phạm tính mạng bé V.A. Mặc dù Thái không mong muốn (như lời khai nhận) nhưng đã bỏ mặc cho hậu quả xảy ra. Do đó, khi bé V.A. bị tử vong thì cả hai bị cáo phải chịu trách nhiệm chung về tội "Giết người".