Tại phiên xử sơ thẩm đầu tháng 8-2017, Hội đồng xét xử TAND huyện Mỹ Đức đã tuyên án đối với 14 bị can nguyên là cán bộ xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức (Hà Nội):

Sau khi tòa tuyên án, 4 bị cáo: Nguyễn Xuân Trường, Nguyễn Văn Sơn, Trần Trung Tấn, Nguyễn Văn Bột không có đơn kháng cáo. Mười bị cáo còn lại đều làm đơn kháng cáo đề nghị tòa án cấp phúc thẩm xem xét lại bản án sơ thẩm đối với họ.

Trong đó, bị cáo Phạm Hữu Sách kháng cáo đề nghị xem xét lại vụ án và hành vi phạm tội của bị cáo. Tại đơn kháng cáo, bị cáo này cho rằng bản thân không phạm tội như kết luận của bản án sơ thẩm.

Chín bị cáo còn lại gồm: Lê Đình Thuần, Nguyễn Tiến Triển, Nguyễn Văn Đức, Bùi Văn Dũng, Bùi Văn Hồng, Nguyễn Văn Minh, Nguyễn Văn Khang, Đinh Văn Dũng và Bạch Văn Đông đều có kháng cáo với mục đích đề nghị cấp phúc thẩm xem xét giảm nhẹ hình phạt.

Trong đơn kháng cáo gửi TAND TP Hà Nội, cả 9 bị cáo đều bày tỏ thái độ ăn năn, hối cải và thừa nhận hành vi phạm tội của mình. Tuy nhiên, tất cả các bị cáo này đều cho rằng hình phạt mà TAND huyện Mỹ Đức áp dụng là cao hơn so với tính chất, mức độ phạm tội gây ra.

Theo cáo buộc của VKS huyện Mỹ Đức, cuối năm 1996, UBND tỉnh Hà Tây cũ ra quyết định thu hồi diện tích 5.400 m2 đất do xã Đồng Tâm quản lý, giao cho 49 hộ dân làm nhà ở theo diện cấp đất giãn dân. Chủ tịch xã thời đó là ông Nguyễn Văn Bột và cán bộ địa chính Nguyễn Xuân Trường đã tổ chức giao đất cho 39/49 hộ dân với diện tích gần 4.100 m2. Còn lại khoảng 1.300 m2, UBND xã Đồng Tâm không giao cho 10 hộ trong danh sách đã trình tỉnh phê duyệt.

Khi lên làm chủ tịch thay ông Bột, ông Sơn cùng các ông Triển, Trường ra chủ trương chuyển 10 suất đất này cho 10 cán bộ chủ chốt của xã có nhiều năm công tác. Mỗi nhà 130 m2 đất, thu tiền theo giá 100.000 đồng/m2. Trong số này có gia đình các ông Bột, Sơn, Trường, Triển cùng Lê Đình Thuần (chủ tịch xã sau này). Tuy nhiên, các "quan xã" đều để người thân đứng tên.

Bản án sơ thẩm nhận định: người có vai trò đứng đầu là cựu cán bộ địa chính xã Nguyễn Xuân Trường. Với 20 năm ở vị trí công việc này, ông Trường bị cáo buộc đã cùng nhiều đời chủ tịch, bí thư và nhiều cán bộ khác "xẻ thịt" đất công trên địa bàn xã tư lợi cho người thân, họ hàng.

Ông ta cũng lập nên "liên minh ma quỷ" cấp sổ đỏ khống cho nhiều người dân không đủ điều kiện. Một số cán bộ huyện Mỹ Đức đã nhắm mắt cấp chứng nhận sở hữu đất mà không kiểm tra, gây thiệt hại hàng tỷ đồng.