Sở Y tế TP HCM đã chọn ra 10 hoạt động và sự kiện nổi bật nhất của năm 2021, trong đó có 9/10 hoạt động liên quan đến công tác phòng, chống dịch Covid-19.

Nhằm tránh tình trạng quá tải tại các cơ sở khám chữa bệnh và tạo tâm lý thoải mái cho người mắc Covid-19 mau hồi phục sức khỏe, ngày 28-7, Sở Y tế TP HCM đã ban hành hướng dẫn, triển khai chăm sóc và theo dõi sức khỏe F0 tại nhà. Hoạt động này chính thức đánh dấu thời điểm triển khai "mũi giáp công thứ hai" trong cuộc chiến với đại dịch Covid-19.

Theo Sở Y tế, qua ý kiến đóng góp của các chuyên gia ngành y tế cùng với tham khảo hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 của Bộ Y tế, đơn vị đã đưa các thuốc chống đông, kháng viêm dạng uống vào gói thuốc điều trị tại nhà cho người mắc Covid-19, nhằm hạn chế tỉ lệ người bệnh chuyển nặng.

Ngày 9-8, ngành y tế chính thức bắt đầu cung cấp túi thuốc A-B cho các trung tâm y tế để phát tận tay cho người dân. Đến ngày 25-8, Sở Y tế nhận được các túi thuốc C - Molnupiravir (kháng virus) từ Bộ Y tế để phát cho các trường hợp F0 có triệu chứng nhẹ. Từ đó đến nay, các gói thuốc A-B và C đã và đang phát huy hiệu quả rất lớn, làm giảm chuyển nặng đối người F0 cách ly tại nhà, góp phần không nhỏ vào sự hồi phục của người bệnh.

Với sự hỗ trợ của Bộ Quốc phòng và Bộ Y tế, ngày 22-8, TP HCM hình thành các trạm y tế lưu động đầu tiên do các bác sĩ quân y phụ trách. Ngay sau đó, số trạm nhanh chóng được tăng lên với tổng cộng 525 trạm do các bác sĩ quân y và nhân viên y tế của TP HCM đảm trách.

Nhiệm vụ của các trạm y tế lưu động gồm: Xác định và lập danh sách F0 cách ly tại nhà trên địa bàn; hướng dẫn F0 tự chăm sóc sức khỏe tại nhà; khám bệnh và theo dõi sức khỏe tại nhà cho người F0; cung cấp và hướng dẫn sử dụng túi thuốc điều trị Covid-19 tại nhà; xét nghiệm cho người F0 trong thời gian cách ly tại nhà; cấp cứu và chuyển viện kịp thời cho người F0 khi có dấu hiệu nặng.

Đối với người dân TP HCM, hình ảnh các chiến sĩ quân y đến tận nhà cấp cứu, chăm sóc, phát thuốc, hỗ trợ oxy… cho các bệnh nhân Covid-19 giúp họ cải thiện sức khỏe sẽ mãi là ký ức đẹp không thể quên.

Việc duy trì các bệnh viện dã chiến vừa đáp ứng nhu cầu trước mắt vừa là một trong những chiến lược y tế lâu dài trong tình hình mới. Vì vậy, ngay sau khi tiếp nhận các Trung tâm Hồi sức Covid-19 được bàn giao lại từ các Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức và Trung ương Huế, ngành y tế TP HCM đã triển khai mô hình bệnh viện dã chiến 3 tầng ngay tại các Bệnh viện dã chiến số 16 (do Bệnh viện Nhân dân Gia Định phụ trách), số 13 (do Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM phụ trách) và số 14 (do Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới phụ trách).

Các bệnh viện dã chiến 3 tầng có quy mô từ 1.500-2.000 giường với đầy đủ các trang thiết bị, máy móc từ thở HFNC, thở máy không xâm lấn, lọc máu, ECMO... Trong đó, bảo đảm đủ giường ICU nhằm hồi sức những ca bệnh nặng, nguy kịch; giường có trang bị oxy; giường thường để cách ly điều trị những trường hợp F0 không đủ điều kiện để cách ly, điều trị tại nhà.

Nguyên tắc hoạt động của các bệnh viện dã chiến 3 tầng là "không để người bệnh xuất viện ở tầng 3, và không để người bệnh tử vong ở tầng 2". Thay vào đó, bệnh nhân ở tầng 3 khi ổn định sẽ được chuyển xuống tầng 2, bệnh nhân ở tầng 2 khi trở nặng thì được chuyển lên tầng 3.

Trong đợt cao điểm chống dịch vừa qua, ngành y tế TP HCM đã huy động tổng lực nhân viên y tế từ công lập, tư nhân, cho đến cán bộ y tế đã nghỉ hưu,… tham gia các hoạt động chống dịch.

Cụ thể, ngành y tế đã huy động 1.533 đội lấy mẫu xét nghiệm, 1.109 đội tiêm vắc-xin, thành lập 32 bệnh viện dã chiến (với tổng quy mô 42.798 giường) và chuyển đổi công năng 64 bệnh viện (với quy mô 17.062 giường).

Đặc biệt, ngành y tế được chi viện 23.748 nhân viên y tế đến từ 163 đoàn công tác của các bộ, ngành và các tỉnh thành trên cả nước tham gia chăm sóc F0 tại các bệnh viện chuyên điều trị Covid-19 và hỗ trợ lấy mẫu xét nghiệm, tiêm vắc-xin. Ngoài ra, ngành y tế còn nhận được sự chi viện của lực lượng quân y với 5.656 tham gia các hoạt động chăm sóc F0 tại nhà thông qua loại hình trạm y tế lưu động.

Sở Y tế TP HCM khẳng định việc huy động tổng lực và sự chi viện nhân lực y tế kịp thời đã góp phần quan trọng, mang tính quyết định cho sự thành công của cuộc chiến chống dịch Covid-19 trên địa bàn TP trong thời gian qua.

Do sự lây lan nhanh của biến chủng Delta nên khi phát hiện những ca nhiễm đầu tiên từ các bệnh viện, dịch bệnh đã thâm nhập sâu vào cộng đồng. Xuất phát từ cái tâm của người thầy thuốc nên dù khó khăn nhưng nhân viên toàn ngành y tế TP vẫn đứng vững đồng thời, đổi mới sáng tạo với nhiều mô hình lần đầu tiên triển khai và đã mang lại nhiều hiệu quả trong việc cứu người.

10 mô hình đổi mới sáng tạo đã được ngành y tế đúc kết gồm: mô hình "chăm sóc F0 tại nhà"; "bệnh viện chị" đi hỗ trợ trực tiếp cho "bệnh viện em"; trạm y tế lưu động; tổ chăm sóc F0 dựa vào cộng đồng; bệnh viện dã chiến 3 tầng; tư vấn F0 từ xa qua tổng đài 1022; thầy thuốc đồng hành; cải biến xe vận chuyển hành khách và xe taxi trở thành xe vận chuyển người bệnh; tổ y tế từ xa; chăm sóc F0 dựa vào cộng đồng; Trung tâm "H.O.P.E" chăm sóc trẻ sơ sinh có mẹ bị nhiễm SARS-CoV-2.

Ngày 30-10, ngành y tế đã sơ kết, rút kinh nghiệm công tác phòng chống dịch Covid-19. Trong đó, 10 bài học kinh nghiệm đã được đúc kết từ thực tiễn chống dịch, giúp TP tiếp tục phát huy và chủ động hơn trong giai đoạn chống dịch tiếp theo. Cụ thể:

Thứ nhất: Cả hệ thống chính trị cần thực hiện hiệu quả, đồng bộ chiến lược mỗi phường xã là một pháo đài, mỗi người dân là một chiến sĩ.

Thứ 2: Xây dựng hệ thống giám sát dịch bệnh, cảnh báo dịch đồng thời, triển khai xét nghiệm theo hướng trọng tâm để bóc tách F0.

Thứ 3: Chỉ cách ly tập trung khi không đủ điều kiện cách ly tại nhà. Phát triển các khu cách ly tập trung quy mô nhỏ gắn liền với địa bàn.

Thứ 4: Phát huy chiến lược chăm sóc F0 theo 2 trụ cột. Dựa vào cộng đồng và điều trị tại bệnh viện.

Thứ 5: Huy động nguồn lực xã hội hóa cho công tác phòng, chống dịch. Đông Tây y kết hợp, mỗi quận huyện chủ động nhân lực, vật lực tại chỗ

Thứ 6: Phát huy phối hợp với lực lượng công an, quân đội và ngành y.

Thứ 7: Củng cố và kiện toàn nâng cao chất lượng, hiệu quả y tế cơ sở

Thứ 8: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong tư vấn, sàng lọc, thu thập dữ liệu về dịch bệnh.

Thứ 9: Vắc-xin là chiến lược lâu dài và hàng đầu

Thứ 10: Tăng cường công tác nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực ứng dụng các công nghệ mới trong giám sát, dự báo dịch bệnh, chăm sóc và điều trị F0 ở các tầng.

Nghị quyết số 128 của Chính phủ quy định tạm thời "thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19" đã đưa ra những nguyên tắc thống nhất trong công tác phòng chống dịch trên toàn quốc trong tình hình mới.

TP HCM cũng đứng trước những thách thức lớn, đó là vừa bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của người dân vừa khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội vừa bảo đảm an sinh xã hội, an ninh chính trị, trật tự và an toàn xã hội.

Vì vậy, ngành y tế TP HCM đã xây dựng và triển khai 6 chiến lược y tế thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 trong tình hình mới nhằm bảo đảm an toàn cho sức khỏe người dân. Cụ thể:

Thứ nhất: Thực hiện bao phủ vắc-xin phòng Covid-19 đến từng người dân trên địa bàn TP, đặc biệt ưu tiên nhóm nguy cơ cao.

Thứ 2: Chiến lược kiểm soát dịch bệnh Covid-19, hạn chế đến mức thấp nhất các ca chuyển nặng, tử vong đồng thời triển khai những chiến lược mới về giám sát, xét nghiệm, kiểm dịch phù hợp.

Thứ 3: Quản lý và chăm sóc F0 tại nhà, đặc biệt là các đối tượng thuộc nhóm nguy cơ cao phải được theo dõi, chăm sóc và quản lý chặt chẽ.

Thứ 4: Điều trị F0 tại các bệnh viện tập trung chăm sóc người bệnh có triệu chứng trung bình trở lên và những người thuộc nhóm nguy cơ cao, phấn đấu mỗi quận, huyện đều có cơ sở thu dung, điều trị Covid-19 hoặc bệnh viện dã chiến với quy mô 300-500 giường để tiếp nhận F0 trên địa bàn.

Thứ 5: Truyền thông nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của người dân và cộng đồng, tập trung truyền thông bảo vệ người thuộc nhóm nguy cơ.

Thứ 6: Nâng cao năng lực phòng chống dịch, đầu tư thích đáng cho hệ thống y tế cơ sở và y tế dự phòng để sẵn sàng ứng phó với những dịch bệnh bùng phát, mới nổi và lan rộng trên phạm vi toàn TP.

Thực hiện hướng dẫn của Bộ Y tế, ngành y tế đã tham mưu UBND TP HCM triển khai "Chiến dịch bảo vệ người thuộc nhóm nguy cơ".

Chiến dịch này chính thức được UBND TP phát động tại Công văn 4098 ngày 7-12 về tập trung bảo vệ sức khỏe cho người trên 65 tuổi và người có bệnh nền, hạn chế thấp nhất tỉ lệ mắc và tỉ lệ tử vong do Covid-19.

6 nhóm hoạt động chính của chiến dịch gồm: Cập nhật danh sách và quản lý sức khỏe người dân thuộc nhóm nguy cơ; Triển khai xét nghiệm tầm soát phát hiện F0 đối với người thuộc nhóm nguy cơ; Tăng cường truyền thông đối với các hộ gia đình có người thuộc nhóm nguy cơ; Đẩy mạnh tiêm vắc-xin phòng Covid-19 bảo đảm không bỏ sót đối với những người thuộc nhóm nguy cơ; Chăm sóc và điều trị người thuộc nhóm nguy cơ khi phát hiện F0, cho uống ngay Molnupiravir; Chăm sóc và theo dõi sức khỏe cho người thuộc nhóm nguy cơ, tăng cường tư vấn từ xa.

Những tín hiệu tích cực sau 15 ngày triển khai chiến dịch đã góp phần làm tăng thêm nghị lực và quyết tâm của cán bộ, nhân viên y tế tuyến đầu chống dịch.

Theo Sở Y tế TP HCM, tỉ lệ nhân viên y tế tuyến xã trên vạn dân của TP chỉ đạt 2,31; thấp hơn rất nhiều so với cả nước và Hà Nội (tương ứng là 7,42 và 6,06), trong khi thực tiễn chống dịch Covid-19 vừa qua đã cho thấy vai trò không thể thiếu của nhân viên y tế tuyến cơ sở trong công tác chăm sóc F0 tại nhà.

Ngành y tế TP HCM đã xây dựng đề án nâng cao năng lực y tế cơ sở với những chính sách được đề xuất như: Điều chỉnh tăng mức trần biên chế cho trạm y tế, thay vì tối đa không quá 10 biên chế/trạm (như quy định hiện nay) thì cần nâng lên thành tối đa không quá 20 biên chế/trạm. Ngoài ra, đề xuất các chính sách tăng mức hỗ trợ thu nhập hằng tháng để nhân viên y tế an tâm công tác và tăng cường, thu hút nguồn nhân lực đến công tác tại các tuyến y tế cơ sở.

Năm 2021, TP HCM đã khởi công xây mới 3 bệnh viện cửa ngõ gồm: Bệnh viện Đa khoa khu vực Hóc Môn, Bệnh viện Đa khoa khu vực Củ Chi và Bệnh viện Đa khoa khu vực Thủ Đức.

Đây là 3 trong 6 dự án trọng điểm thuộc đề án quy hoạch ngành y tế TP HCM đến năm 2020 và tầm nhìn đến 2030. Đây cũng là những dự án thuộc nhóm A, loại công trình dân dụng lĩnh vực y tế cấp 1 quy mô 1.000 giường, được đầu tư từ nguồn vốn từ ngân sách TP, góp phần giảm tải cho các bệnh viện tuyến cuối và khu vực nội thành, tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trình độ chuyên môn tốt hơn cho việc chăm sóc sức khỏe người dân trên địa bàn và các vùng lân cận.