Hiện tại xóm lồng đèn  Phú Bình (phường 5, quận 11, TP HCM), chưa đến chục hộ gia đình còn gìn giữ nghề truyền thống này.

Đa số các gia đình có nhiều thế hệ mới còn duy trì công việc cha truyền con nối, vốn dĩ là công việc "mỗi năm một lần", nên khi đến thời điểm Trung Thu thì hầu như mọi người trong nhà sẽ tạm gác việc kinh doanh của mình sang một bên để tập trung lại làm lồng đèn.

Chú Quyền đang in màu lên giấy kiếng

Là một trong những hộ còn lại, gia đình chú Thành chuyên làm lồng đèn loại "siêu to", ngoài những lồng đèn cỡ nhỏ và cỡ trung.

Chú Thành đang làm khung lồng đèn lớn

Chú Quyền, hàng xóm của chú Thành, chia sẻ: "Hồi lồng đèn điện tử Trung Quốc mới qua Việt Nam làm tụi tôi điêu đứng. Nhưng chỉ vài năm, giờ vực dậy được rồi. Làm gì làm thì cái lồng đèn giấy kiếng này vẫn là truyền thống rồi không thể mất được. Không có lồng đèn nào đẹp hơn nó được".

Chú Quyền đang pha màu in từ bột màu và rượu

Những chiếc lồng đèn kì công làm ra được bán với giá không cao (khoảng 15.000 đồng cho lồng đèn nhỏ còn cỡ trung thì 30.000 đồng). 

Người dân mua lồng đèn về trang trí dịp tết Trung Thu

Các nghệ nhân làm lồng đèn đang chăm chú vẽ từng chi tiết

Quan trọng nhất là giữ được làng nghề mà họ đã mang từ Nam Định đến TP HCM này, tính tới nay đã hơn nửa thế kỷ.

Cứ cách Trung thu khoảng gần 3 tháng thì đã có những thương buôn liên hệ các xưởng sản xuất để đặt hàng cho kịp ngày bán lễ. Càng cận ngày thì các xưởng làm thủ công đã tấp nập những chuyến xe giao chở hàng, khoảng thời gian cao điểm nhất thường vào khoảng 0 giờ, vì lúc này là thời điểm mà các cửa hàng ở phố lồng đèn bắt đầu đi tới xóm lồng đèn truyền thống để nhập tiếp những đợt hàng mới cho những ngày bán sau đó.

Thương buôn đến lấy hàng số lượng lớn tại xóm lồng đèn

Ở "xóm lồng đèn" vẫn sáng đèn phục vụ khách lẻ, người dân TP HCM thường ra đường vào giờ muộn, theo một chủ cửa hàng thì "sớm tầm 19 giờ thì cũng chưa đông khách đến mua, đa số họ đều đến mua khoảng 21 giờ".

Bên cạnh đó, vẫn còn một số lượng lớn lồng đèn nhập được bày bán bắt mắt và gây được sự chú ý đối với con trẻ. Nhưng những chiếc lồng đèn truyền thống vẫn được rất nhiều các bậc phụ huynh lựa chọn cho con em bởi những chiếc lồng đèn ấy đã chở cả tuổi thơ của cả cha lẫn mẹ. Và hơn hết, họ muốn truyền tải hơi ấm Trung thu và mang những điều giản đơn nhưng rất đẹp của văn hóa Việt tới con em của mình.

                       Thực hiện: Hoàng Uyên – NguyênThảo