Nghề Idol livestream và những góc khuất ít ai biết

Thế nhưng, phía sau ánh đèn livestream là không ít góc khuất: áp lực doanh thu, quấy rối và sự lệ thuộc vào các giá trị ảo.

Cơ hội mới trong thế giới ảo

Khi ngành idol livestream phát triển mạnh, hàng loạt công ty đa kênh nội dung (MCN) từ Trung Quốc ồ ạt gia nhập thị trường Việt Nam, tuyển dụng người trẻ với lời hứa "lương cao – không cần kinh nghiệm". Nhiều bạn trẻ xem đây là cơ hội vừa kiếm tiền, vừa được nổi tiếng. Với thu nhập từ 10 - 20 triệu đồng/tháng, cùng phần thưởng từ "xu" mà người xem tặng, nghề idol livestream nhanh chóng trở thành lựa chọn hấp dẫn.

Sự xuất hiện của các công ty như New World, Sky MCN... giúp nghề này trở nên chuyên nghiệp hơn. Idol được đào tạo bài bản về kỹ năng nói trước ống kính, biểu cảm, xử lý tình huống và xây dựng thương hiệu cá nhân. Nhiều nơi còn hỗ trợ studio, ánh sáng, trang phục, make-up và cả chiến lược tăng tương tác, phát triển fanbase.

"Công việc giúp tôi tự tin và linh hoạt hơn khi giao tiếp, đồng thời tạo nền tảng để hướng đến nghề MC hoặc KOL" – idol Sang Tiêu chia sẻ. Anh cho biết nhờ công việc livestream mà kỹ năng biểu diễn, nhảy múa và ứng xử trước công chúng của mình tiến bộ rõ rệt.

Đằng sau ánh đèn là áp lực

Tuy mở ra cơ hội sáng tạo, nghề idol livestream cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Mỗi ngày có hàng ngàn clip được đăng tải, buộc idol phải liên tục đổi mới nội dung, bối cảnh, trang phục để giữ chân người xem. Áp lực cạnh tranh gay gắt khiến môi trường làm việc trở nên căng thẳng.

Theo tiktoker Sang Tiêu, nhiều idol phải lên sóng dù đang bệnh, vì sợ mất view hoặc bị trừ lương. "Có hôm tôi phát sóng 8-10 tiếng liên tục, vừa nói chuyện vừa phải tươi cười. Nhiều bạn kiệt sức, stress nặng vì KPI doanh thu và lượng quà tặng," anh kể.

Không ít idol còn đối mặt với tình trạng quấy rối, nhận tin nhắn gạ gẫm hoặc xúc phạm từ tài khoản ẩn danh. Một số công ty thậm chí ép idol giao tiếp riêng với người xem "cấp cao" để giữ doanh thu.

Cuối tháng 6-2025, tài khoản "Peaceful Serenity" đăng clip kể về trải nghiệm bị lợi dụng khi làm việc cho công ty có vốn nước ngoài. Cô cho biết, sau thời gian đầu "chỉ trò chuyện và hát hò", công ty yêu cầu giao tài khoản cá nhân để "nhắn tin thân mật" với người xem nhằm đạt chỉ tiêu doanh thu. "Tôi từng rơi vào cái bẫy này và không muốn ai khác phải trải qua điều tương tự," cô cảnh báo.

Người lao động dễ tổn thương

Việc các công ty quản lý mạng người ảnh hưởng và mô hình “idol livestream” đang phát triển với tốc độ mạnh tại Việt Nam đã mở ra nhiều cơ hội cho giới trẻ. Song, chính sự phát triển ồ ạt đó, lại kèm theo nhiều rủi ro — đặc biệt với nhóm tuổi từ 18 đến 23 — khi hệ thống vẫn thiếu một khung kiểm soát chặt chẽ và rõ ràng.

Trước hết, mô hình MCN thường tuyển dụng rất nhanh, yêu cầu ngoại hình, kỹ năng giao tiếp và tương tác trước camera, và đưa ra cam kết thu nhập hấp dẫn. Ví dụ như nhiều tin tuyển “idol livestream” với mức lương cố định và hoa hồng từ quà tặng người xem được công bố công khai. Thế nhưng, đi cùng với đó là những điều khoản hợp đồng, quyền sở hữu kênh, nội dung bắt buộc, thời gian làm việc dày đặc… mà nhiều bạn trẻ thiếu kinh nghiệm vẫn chưa thực sự nhận thức hết.

Vấn đề là khi không có khung pháp lý rõ ràng và cơ chế giám sát hiệu quả, sẽ rất dễ xảy ra tình trạng thiếu minh bạch, người lao động bị tổn thương quyền lợi, hoặc bị cuốn vào công việc với áp lực lớn. Ví dụ: phải livestream nhiều giờ, chịu chỉ tiêu quà tặng, hay nội dung bị yêu cầu “nhiều tương tác” tới mức ảnh hưởng tới hình ảnh cá nhân hoặc giới hạn quyền riêng tư.