Cuộc thi viết “Người thầy thuốc trong tôi”: Gieo hạt mầm hy vọng

Một chiều đầu tháng 3-2025, Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP HCM) tiếp nhận một ca cấp cứu đặc biệt. Anh C.G.C (34 tuổi, dân tộc Nùng, sống tại quận Gò Vấp, TP HCM) được chuyển đến trong tình trạng ngưng tim, ngưng thở vì tai nạn nghiêm trọng. Dù các bác sĩ đã nỗ lực thực hiện mọi cách hồi sức tích cực song sự sống của anh C. vô cùng mong manh. Sau 3 lần hội chẩn, hội đồng chuyên môn đã phải đưa ra kết luận cuối cùng: Bệnh nhân đã chết não.

Sự sống nối tiếp từ nỗi đau

Dù đau đớn nhưng từ nỗi đau ấy, một mầm hy vọng được gieo. Anh C. ra đi để lại món quà cuối cùng - là sự sống - cho 5 người chưa từng quen biết.

Gia đình anh C. với tấm lòng bao dung đã gạt nước mắt quyết định hiến toàn bộ nội tạng của con trai. Trước đó, họ từng xem truyền hình, đọc báo về những hoàn cảnh mong mỏi được ghép tạng để kéo dài sự sống và thấu hiểu việc chờ đợi ấy mong manh đến mức nào. Với những đấng sinh thành, quyết định này dù đau lòng song cũng là cách để giữ con lại với cuộc đời. "Lúc bác sĩ thông báo con không thể qua khỏi, tim tôi như bị bóp nghẹt. Nhưng rồi nghĩ nếu cơ thể con có thể giúp ai đó được sống tiếp thì con vẫn chưa thực sự rời bỏ thế gian này. Chúng tôi không muốn sự ra đi của con chỉ là mất mát. Nó phải mang một ý nghĩa nào đó" - cha anh C. nghẹn ngào.

Anh H.T. (43 tuổi, ở Cà Mau) là 1 trong 2 người nhận được tạng từ người hiến là anh C. Căn bệnh suy thận giai đoạn cuối khiến cuộc sống của anh suốt 2 năm qua khổ sở trăm bề. Từ đó đến nay, anh phải chạy thận mỗi tuần 3 buổi, mỗi buổi 4-5 giờ. Bệnh tật không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi, phù nề, kiệt quệ mà còn vắt cạn tài chính cũng như tinh thần anh. "Tôi từng nghĩ mình sẽ không còn cơ hội nào khác. Vợ tôi muốn hiến thận nhưng sức khỏe không đủ. Trong khi đó, cơ hội được nhận thận hiến cũng rất mỏng manh" - anh T. nhớ lại.

Những tưởng anh T. sẽ phải tiếp tục sống lay lắt, cho đến một ngày đầu tháng 3, may mắn đã gõ cửa. Khi bác sĩ báo tin có khả năng được ghép thận từ người hiến chết não, anh ngỡ mình nghe nhầm, bần thần mãi mới vội vã thu xếp lên đường, trong lòng vừa mừng vừa lo. Sau vài ngày chờ đợi thấp thỏm, cuối cùng, bác sĩ thông báo anh phù hợp được nhận thận hiến. Khi ấy, anh mới biết chắc rằng mình có cơ hội sống tiếp, có thể trở lại với gia đình, với những đứa con nhỏ. Sau khi ghép thận, sức khỏe anh T. hồi phục kỳ diệu. Cơ thể anh tiếp nhận quả thận như một phần thân thuộc - không còn phải chạy thận, có thể ăn, ngủ, làm việc như một người bình thường. Cuộc sống dường như được viết lại từ đầu, song lần này là sự nâng niu và trân trọng từng phút giây. "Người đàn ông ấy không còn nhưng anh vẫn sống trong tôi. Tôi không biết tên anh, chưa từng gặp anh nhưng tôi luôn biết ơn anh - người đã cứu tôi khỏi vực thẳm tuyệt vọng" - anh T. chia sẻ.

Gieo yêu thương khắp mọi miền

Tương tự anh T., chị N.T.L (36 tuổi, ngụ TP HCM) là 1 trong 2 bệnh nhân được ghép thận tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định từ chàng trai người Nùng chết não. Chị L. cho biết tháng 3-2023, chị xuất hiện triệu chứng mệt mỏi bất thường kèm khó thở. Sau khi thăm khám, bác sĩ chẩn đoán chị bị suy thận giai đoạn cuối. Từ đó, chị bắt đầu chuỗi ngày chạy thận nhân tạo 3 lần/tuần. Gần 2 năm sống chung với bệnh tật, sức khỏe chị ngày càng suy kiệt. Điều khiến chị L. đau lòng nhất không chỉ là nỗi đau về thể xác mà còn là áp lực tinh thần khi chứng kiến 2 con còn nhỏ, mọi lo toan người chồng phải gánh vác. Đặc biệt hơn, khi chứng kiến một số bệnh nhân cùng cảnh ngộ không qua khỏi, chị thêm hoang mang - sợ không thể ở bên các con và chồng.

Và điều kỳ diệu đã đến khi chị nhận được cuộc gọi từ bệnh viện thông báo có 1 quả thận phù hợp. Ca ghép thận diễn ra thành công. Giai đoạn đầu sau phẫu thuật, các bác sĩ vẫn tiếp tục lọc máu để hỗ trợ thận mới thích nghi. Đến nay, sức khỏe chị L. đã hồi phục 90%, các chỉ số xét nghiệm trở về mức bình thường, không có dấu hiệu thải ghép, chức năng bài tiết ổn định. "Tôi không thể diễn tả hết sự biết ơn với người hiến tạng và đội ngũ y - bác sĩ. Tôi chỉ mong có một ngày được thắp nén nhang tri ân ân nhân đã cho tôi cơ hội sống lần thứ hai" - chị L. trải lòng.

Không chỉ anh T., chị L. mà 3 người bệnh khác ở khắp 3 miền đất nước cũng được hồi sinh nhờ nghĩa cử cao đẹp từ người đàn ông dân tộc Nùng. Trái tim anh được đưa ra Huế, gan được chia cho 2 bệnh nhân tại TP HCM và Hà Nội cũng đã hồi sinh khỏe mạnh.

Lan tỏa hành động nhân văn

Giây phút 2 ca ghép thận diễn ra âm thầm nhưng vô cùng khẩn trương trong phòng phẫu thuật tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định là khoảnh khắc khó quên của không ít người, cả thầy thuốc và thân nhân.

Mỗi bước chân, mỗi nhịp thở hôm ấy đều căng như dây đàn bởi đây là 2 ca ghép đầu tiên sau nhiều năm Bệnh viện Nhân dân Gia Định tạm dừng chương trình ghép tạng. "Thật xúc động khi nhìn thấy những giọt nước tiểu đầu tiên sau ghép. Đó là khoảnh khắc sự sống quay trở lại" - BSCK2 Nguyễn Xuân Toàn không giấu được nghẹn ngào khi nhớ lại giây phút 2 quả thận được lấy từ chàng trai người Nùng bắt đầu hoạt động trong 2 cơ thể mới.

Từ năm 2022, đội ngũ bác sĩ Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã âm thầm rèn chuyên môn tại Bệnh viện Chợ Rẫy (TP HCM). Bệnh viện cũng đầu tư mạnh vào cơ sở vật chất, quy trình hậu phẫu và nguồn nhân lực để chuẩn bị cho lần ghép tạng trở lại. Đầu tháng 3, cơ hội đã đến với bệnh viện khi gia đình một bệnh nhân chết não đã đồng ý hiến tạng. Ngay khi tiếp nhận thông tin, các ê-kíp mổ được kích hoạt đồng loạt. Mọi thứ diễn ra tốc độ, chính xác như một bản hòa tấu, từng bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên đều là những nhạc công thầm lặng. Và rồi phép mầu xuất hiện: 2 quả thận tái thông tưới máu, cơ thể 2 bệnh nhân bắt đầu chấp nhận món quà sự sống. "Đây không chỉ là kết quả kỹ thuật. Đó là kết quả của sự đồng lòng, khát vọng và của lòng nhân ái từ gia đình người hiến đến từng thành viên trong hệ thống y tế. Chúng tôi tin rằng đây là bước khởi đầu để mang đến nhiều cơ hội sống hơn nữa cho những người bệnh đang chờ đợi từng ngày" - bác sĩ Toàn bày tỏ.

PGS-TS-BS Thái Minh Sâm, nguyên Trưởng Khoa Tiết niệu - Bệnh viện Chợ Rẫy, nhận định ca ghép vừa qua tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định không chỉ có ý nghĩa y học mà còn là dấu mốc về ý nghĩa nhân đạo, đánh dấu sự trở lại của một đơn vị từng có truyền thống trong lĩnh vực ghép tạng hơn 20 năm trước. Chuyên gia tiết niệu khu vực phía Nam cũng cho rằng Việt Nam dù kỹ thuật ghép tạng đã vươn tầm khu vực song thách thức lớn nhất vẫn là nguồn tạng hiến, đặc biệt từ người chết não. Một người hiến sống chỉ cứu được một người. Nhưng một người chết não có thể cứu đến 8 người. Nếu muốn phát triển bền vững, cần nâng tỉ lệ ghép từ người chết não lên ít nhất 30%. "Hiến tạng sau khi chết là cách để một người có thể tiếp tục sống trong hình hài của nhiều người khác. Mong rằng những ca ghép như thế này sẽ tạo thêm niềm tin, góp phần lan tỏa hành động nhân văn cao đẹp này trong xã hội" - PGS Sâm gửi gắm.