Xã Đăk Sao cách trung tâm tỉnh Kon Tum chừng 90 km. Từ TP Kon Tum theo Quốc lộ 14 ra hướng Bắc chừng 45 km, đến thị trấn Đăk Tô, theo Quốc lộ 40B về hướng Đông Bắc, đến làng Đăk Trăm, thuộc xã Đăk Trăm, huyện Đăk Tô gặp một ngã ba là nơi giao nhau giữa Quốc lộ 40B và Tỉnh lộ 678. Tại đây rẽ trái Tỉnh lộ 678, đi chừng 30 km nữa, men theo bờ hữu ngạn suối Đăk Na về hướng thượng nguồn thì gặp đèo Văn Loan dài 7 km. Bên kia đèo Văn Loan là xã Đăk Sao.
Một địa danh rất nổi tiếng ở Đăk Sao là núi Ngọc Pằng. Trên đỉnh Ngọc Pằng ấy, tháng 9-1969, đội du kích xã Đăk Sao đã bắn rơi chiếc máy bay tiêm kích Skyraider của Không lực Mỹ chỉ bằng súng trường CKC. Mãi đến những năm sau năm 2000, một nhóm thuộc phái đoàn MIA của chính phủ Mỹ vẫn còn đến đây cắm trại, thuê người dò tìm chiếc máy bay ấy. Bộ phim tài liệu "Những người săn thú trên núi Đăk Sao" của Trần Thế Dân và nhà quay phim Kpar Y Vang ra đời năm 1971, phản ánh về những du kích gan dạ Đăk Sao bắn rơi máy bay Mỹ và đoạt huy chương vàng tại Liên hoan Phim quốc tế Moscow, sau đó tiếp tục đoạt Bông sen vàng Giải thưởng Liên hoan Phim Việt Nam lần 2 (giai đoạn 1969 - 1972).
Xã Đăk Sao hôm nay
Sau này, nhà quay phim Kpar Y Vang kể lại trong một lần đi dự đại hội chiến sĩ thi đua tại tỉnh Kon Tum, ông cùng đạo diễn Trần Thế Dân được nghe câu chuyện về thành tích tổ du kích A Cứu bắn rơi máy bay Mỹ bằng súng trường. Thế là 2 ông quyết định đến cho bằng được Đăk Sao để gặp gỡ những con người làm nên huyền thoại ấy. Vượt qua rất nhiều núi cao, cuối cùng cả hai đã tiếp cận được đội du kích A Cửu trên đỉnh núi Ngọc Pằng vào giữa buổi chiều. Đúng lúc ấy, 3 chiếc máy bay Mỹ bay đến với độ cao rất thấp. Đây là lần đầu tiên nhà quay phim quay được hình ảnh máy bay Mỹ rất rõ với màu xanh lá cây và những vệt rằn ri.
Nói "núi Đăk Sao" là vì lúc bấy giờ chỉ có xã Đăk Sao, sau này chia tách thành 2 xã Đăk Sao và Đăk Na. Đến đây, khách tha hồ nghe các cụ kể chuyện ngày xưa bắn rơi máy bay chỉ bằng súng trường của du kích. Chuyện về những người du kích dũng cảm đốt lửa nấu cơm (điều cấm kỵ trong chiến tranh du kích), dụ máy bay Mỹ đến để bắn. Chuyện về một xã đội trưởng đào hầm phục kích máy bay Mỹ bằng minh họa dễ hiểu: Lấy cây trỉa bắp thọt xuống đất vài lỗ rồi hốt nắm đất vãi lên, chẳng mấy hạt bắp rơi đúng vào lỗ, giống như bom Mỹ chẳng mấy khi rơi trúng hầm.
Nơi đấy bây giờ vẫn còn anh du kích A Ghin (SN 1952) trực tiếp bắn rơi máy bay năm xưa, nay đã là ông lão dáng dấp gầy gò. Hay chuyện về anh du kích A Buốc (SN 1947, mất năm 2000) bắn chiếc trực thăng cắm đầu xuống hồ Toong Veo cũng chỉ bằng khẩu súng trường.
Bình luận (0)