1 bị can ở “Tịnh thất Bồng Lai” đã chết thì vụ án sẽ giải quyết ra sao?

Ngày 29-7, thông tin từ Công an tỉnh Long An cho biết bị can Lê Thu Vân (SN 1957) trong vụ án xảy ra tại "Tịnh thất Bồng Lai" đã chết vào ngày 28-7 do sức khỏe yếu, bệnh nặng.

Trước đó, ngày 27-7-2022, bị can Lê Thu Vân ra đầu thú tại TP HCM, được di lý về Long An. Sau khi làm việc, cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Long An chấp nhận đề nghị xin tại ngoại của bị can Lê Thu Vân vì sức khỏe yếu.

Bị can Lê Thu Vân đã về ở nhà bà Cao Thị Cúc (xã Hòa Khánh Tây, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) để dưỡng bệnh và phải thực hiện biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú.

Theo vụ án, bị can Lê Thu Vân - người cùng các thành viên tại "Tịnh thất Bồng Lai" nấu ăn, chăm sóc, dạy học cho các cháu nhỏ tại đây đã bị khởi tố cùng về hành vi lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nnà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Bị can Lê Thu Vân bị cáo buộc là cùng với Lê Tùng Vân và 5 người khác ở "Tịnh thất Bồng Lai" lợi dụng hình thức tôn giáo, thông tin sai sự thật, bịa đặt để đăng tải các nội dung trên mạng (YouTube, Facebook) xúc phạm đến uy tín của Công an huyện Đức Hòa; danh dự và nhân phẩm của người khác.

Liên quan đến việc bị can Lê Thu Vân đã chết khi chưa được đưa ra xét xử thì cơ quan tố tụng sẽ giải quyết vụ án ra sao? Về vấn đề này, luật sư Trần Nguyễn Duy Thăng, Văn phòng Luật sư Trần Thanh Phong (Đoàn Luật sư TP Cần Thơ), cho rằng cơ quan điều tra có thể khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can để tiến hành điều tra làm rõ các tình tiết của vụ án. Pháp luật hình sự Việt Nam quy định chỉ xử lý với bị can/ bị cáo khi họ còn sống. Trường hợp quá trình điều tra, truy tố, xét xử mà người thực hiện hành vi phạm tội đã chết, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ đình chỉ điều tra đối với bị can/ bị cáo đã chết đó.

Cụ thể, tại Điều 230 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định Cơ quan điều tra ra quyết định đình chỉ điều tra khi thuộc một trong các trường hợp: Có một trong các căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 155 và Điều 157 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 hoặc có căn cứ quy định tại Điều 16 hoặc Điều 29 hoặc khoản 2 Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).

Theo đó, Điều 157 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định một trong số những căn cứ không khởi tố vụ án hình sự đó là: "… Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết".

Trường hợp vụ án có nhiều bị can mà căn cứ để đình chỉ điều tra không liên quan đến tất cả bị can thì có thể đình chỉ điều tra đối với từng bị can.

Từ năm 2019 - 2021, các bị cáo tại "Tịnh thất Bồng Lai" đã dàn dựng, diễn xuất và đăng tải 5 clip và 1 bài viết trên mạng xã hội. Qua phân tích, giám định của cơ quan chức năng xác định nội dung của các clip và bài viết này thông tin sai sự thật, bịa đặt, xuyên tạc nhằm tuyên truyền, kích động, xúc phạm, bôi nhọ uy tín của Công an huyện Đức Hòa; xúc phạm uy tín Phật giáo, danh dự và nhân phẩm ông Trần Ngọc Thảo (pháp danh Thích Nhật Từ), gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở địa phương.

Tháng 7-2021, TAND huyện Đức Hòa tuyên án sơ thẩm đối với 6 bị cáo. Theo đó, bị cáo Lê Tùng Vân (SN 1932; ngụ ấp Lập Thành, xã Hòa Khánh Tây) bị phạt 5 năm tù; các bị cáo Lê Thanh Hoàn Nguyên, Lê Thanh Nhất Nguyên và Lê Thanh Trùng Dương, mỗi người bị phạt 4 năm tù.

Bị cáo Lê Thanh Nhị Nguyên bị phạt 3 năm 6 tháng tù, bị cáo Cúc 3 năm tù. Sau đó, tất cả 6 bị cáo đã làm đơn kháng cáo. Tháng 11-2022, TAND tỉnh đã xét xử phúc thẩm và tuyên án y án bản án sơ thẩm.

Sau đó, qua nguồn tin tố giác có dấu hiệu tội phạm "loạn luân" đối với Lê Tùng Vân, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Long An tiến hành thụ lý điều tra và có đủ chứng cứ xác định Lê Tùng Vân có quan hệ loạn luân với con ruột sống trong hộ bà Cao Thị Cúc.

Ngày 19-4-2024, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Long An ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Lê Tùng Vân về tội "loạn luân".

Ngày 9-7, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Long An đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, lệnh tạm giam đối với Lê Thanh Nhất Nguyên (SN 1991; ngụ ấp Lập Thành, xã Hòa Khánh Tây, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) về hành vi "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" xảy ra tại Tịnh thất Bồng Lai. Các quyết định và lệnh trên đã được VKSND tỉnh Long An phê chuẩn.