360 ha cao su "vô chủ" song vẫn khai thác ?!

Thường trực Tỉnh ủy Gia Lai vừa tổ chức Hội nghị giao ban công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực 6 tháng đầu năm và đề nghị cơ quan chức năng tỉnh này làm rõ chủ nhân của gần 360 ha cao su ở lâm phần Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Puch (BQLRPH Ia Puch, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai) và xử lý trách nhiệm.

Phá rừng trồng cao su

Theo tìm hiểu của phóng viên, năm 2008, UBND tỉnh Gia Lai rà soát quy hoạch 3 loại rừng đã xác định diện tích đất rừng mà BQLRPH Ia Puch được giao quản lý là gần 24.000 ha đất, trong đó có gần 23.000 ha rừng.

Đến năm 2014, UBND tỉnh Gia Lai kiểm kê lại thì BQLRPH Ia Puch chỉ còn gần 16.500 ha, trong đó có hơn 13.400 ha rừng, chênh lệch 7.400 ha rừng so với kết quả rà soát 6 năm trước đó.

BQLRPH Ia Puch lý giải có sự chênh lệch diện tích trên là do chủ trương chuyển đổi rừng nghèo sang trồng cao su của tỉnh Gia Lai (bắt đầu năm 2008) đã lấy đi trên 5.700 ha rừng để trồng cao su; gần 1.600 ha do sai số liệu; hơn 105 ha còn lại do chuyển đổi mục đích sử dụng.

Đến tháng 12-2017, HĐND tỉnh Gia Lai có Nghị quyết 100/NQ-HĐND thông qua kết quả rà soát, điều chỉnh quy hoạch 3 loại rừng thì tổng diện tích đất tự nhiên của BQLRPH Ia Puch là trên 16.700 ha rừng, trong đó trên 13.500 ha có rừng, còn lại chưa có rừng.

Qua kiểm tra thực tế, Thanh tra tỉnh Gia Lai xác định từ năm 2008 trở về sau, đã có trên 1.228 ha rừng tự nhiên, tại nhiều tiểu khu do BQLRPH Ia Puch đã bị hủy hoại, xâm hại. Trong số này, trên 868 ha rừng là bị người dân chặt phá, lấn chiếm để làm nương rẫy. Đặc biệt là gần 360 ha đất rừng bị các doanh nghiệp chặt phá, chiếm đất để trồng cao su.

Trong số này, BQLRPH Ia Puch chỉ lập biên bản vi phạm, báo cáo cấp trên hơn 62 ha, số diện tích còn lại thì chưa phát hiện, lập biên bản xử lý và báo cho cơ quan có thẩm quyền.

Ngoài ra, còn 590 ha rừng do đơn vị này quản lý đã bị Công ty TNHH MTV Bình Dương phá trong giai đoạn 2010-2012 để trồng cao su đã được cơ quan điều tra kết luận trong vụ việc khác.

Gần 360 ha cao su của ai?

Đến nay, gần 360 ha cao su được xác định do các doanh nghiệp chặt phá, lấn chiếm để trồng cao su này đã trên 10 năm tuổi nhưng không xác định được chủ nhân. Tuy không xác định được chủ nhân, nhưng điều lạ lùng là nhiều năm qua, toàn bộ 360 ha cao su hằng ngày vẫn có người chăm sóc, khai thác.

Có mặt tại diện tích rừng cao su trên, phóng viên ghi nhận các thân cây cao su đã có đường kính từ 20-30 cm. Các cây cao su này đang được khai thác, có các mạch cạo, chén bằng nhựa, sứ để hứng mủ. Giữa các hàng cây, cỏ được phát dọn sạch sẽ. Tại một số tiểu khu, xung quanh còn được rào bằng dây kẽm gai để bảo vệ…

BQLRPH Ia Puch cho biết diện tích 360 ha cao su được trồng tại 9 tiểu khu. Xung quanh các diện tích này, có diện tích cao su của 5 doanh nghiệp gồm: Công ty TNHH MTV Bình Dương, Công ty CP Quốc Cường Gia Lai, Công ty TNHH-MTV Cao su Chư Prông, Công ty Quang Đức Gia Lai và Công ty CP Cao su Trung Nguyên (Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai, hiện đã sang nhượng lại cho doanh nghiệp khác).

Vào năm 2019, sau khi phát hiện vụ việc, Thanh tra tỉnh Gia Lai đã chuyển hồ sơ đến Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Gia Lai để điều tra. Các cán bộ liên quan đến việc để mất rừng đã bị xử lý. Tuy nhiên, diện tích 360 ha cao su thì chưa xác định được chủ nhân.

Theo BQLRPH Ia Puch, do 360 ha cao su được xác định là chặt phá, lấn chiếm rừng để trồng nên không có đơn vị nào dám đứng ra nhận là chủ sở hữu vì sợ bị truy cứu trách nhiệm. Tuy nhiên, hằng ngày vẫn có nhân công đến để chăm sóc, thu hoạch mủ cao su. Họ đều là người dân ở những xã lân cận, được thuê để đến khai thác, chăm sóc. Còn chủ nhân thật sự là ai thì không rõ.

"Hiện nay anh em cán bộ đang vất vả trong công tác quản lý, bảo vệ diện tích cao su trên. Chúng tôi mong muốn cơ quan chức năng sớm xác định được chủ nhân của diện tích cao su này" - ông Hoàng Thanh Trúc, Phó BQLRPH Ia Puch, nói.