Ai được tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung?

Chế độ bảo hiểm hưu trí bổ sung được quy định tại Khoản 7 Điều 3 Luật BHXH năm 2014, là chính sách BHXH mang tính chất tự nguyện nhằm mục tiêu bổ sung cho chế độ hưu trí trong BHXH bắt buộc. Bảo hiểm hưu trí bổ sung có cơ chế tạo lập quỹ từ sự đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động dưới hình thức tài khoản tiết kiệm cá nhân, được bảo toàn và tích lũy thông qua hoạt động đầu tư theo quy định của pháp luật.

Theo quy định tại Nghị định số 88/2016/NĐ-CP, đối tượng tham gia đóng bảo hiểm hưu trí bổ sung gồm người lao động; người sử dụng lao động đóng góp cho người lao động; Cá nhân đủ 15 tuổi trở lên, không làm việc theo hợp đồng lao động.

Về phương thức đóng thì người lao động có thể đóng bảo hiểm hưu trí bổ sung thông qua người sử dụng lao động hoặc đóng trực tiếp cho các đơn vị quản lý quỹ được cấp giấy phép hoạt động. Người tham gia được quyết định mức đóng, thời điểm đóng, điều chỉnh tăng, giảm, ngừng hoặc tạm ngừng đóng góp theo quy định tại hợp đồng tham gia chương trình hưu trí. Đồng thời, được cấp tài khoản hưu trí cá nhân, được quyền truy cập thông tin về tài Khoản hưu trí cá nhân của mình…

Người tham gia quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung, người sử dụng lao động đóng góp cho người lao động sẽ được nhận chi trả từ tài khoản hưu trí cá nhân. Số tiền thanh toán từ tài khoản hưu trí cá nhân phụ thuộc vào giá trị tài khoản hưu trí cá nhân và kế hoạch chi trả quy định tại hợp đồng tham gia quỹ hưu trí và văn bản thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc tham gia quỹ hưu trí. Người tham gia được lựa chọn nhận chi trả theo chế độ hàng tháng hoặc một lần.

Thời gian nhận chi trả hằng tháng khi người tham gia quỹ đến tuổi nghỉ hưu tối thiểu là 10 năm. Mức chi trả hàng tháng khi đến tuổi về hưu do đối tượng nhận chi trả lựa chọn nhưng tối đa không vượt quá tổng giá trị tài Khoản hưu trí cá nhân ở thời điểm nghỉ hưu chia cho 120 tháng. 

Sau 10 năm, người tham gia quỹ có thể nhận chi trả một lần. Trường hợp mức chi trả hàng tháng được xác định thấp hơn mức lương cơ sở theo quy định hiện hành thì mức chi trả hằng tháng tối đa không vượt quá mức lương cơ sở cho đến khi tất toán tài khoản hưu trí cá nhân.

Cũng theo Nghị định này, chỉ có doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ quản lý quỹ hưu trí bổ sung tự nguyện mới được phép tổ chức dịch vụ quản lý quỹ hưu trí tự nguyện với các điều kiện cụ thể.

Hệ thống quỹ hưu trí bổ sung tự nguyện chính thức đi vào hoạt động từ năm 2021, đến nay, theo Bộ Tài chính, hiện có 10 quỹ do 4 doanh nghiệp quản lý quỹ được cấp phép thành lập với tổng trị giá tài sản đến cuối năm 2023 là 857,9 tỉ đồng và hiện có khoảng 5.000 lao động tham gia.

Cũng theo Bộ Tài chính, thời gian qua, do ảnh hưởng của của đại dịch COVID-19 và sự biến động phức tạp của tình hình tài chính - tiền tệ thế giới khiến hệ thống quỹ hưu trí của nhiều nước gặp khó khăn, giá trị tổng tài sản của nhiều quỹ sụt giảm do giá trái phiếu Chính phủ (là tài sản đầu tư an toàn và chiếm tỷ trọng lớn của các quỹ) giảm mạnh. 

Trước tình hình đó, Bộ Tài chính đang phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đánh giá quy định của pháp luật về hệ thống quỹ hưu trí bổ sung tự nguyện để báo cáo Chính phủ trong tổng thể các chính sách BHXH tại dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), đảm bảo phù hợp với định hướng của Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH theo hướng thận trọng, bảo đảm an toàn, bền vững hệ thống.