"Ðánh chặn" bệnh tật từ xa

Bị bệnh đái tháo đường, huyết áp, sỏi thận nên ông T.V.T (70 tuổi; ngụ phường Hiệp Bình Chánh, TP Thủ Ðức, TP HCM) phải thường xuyên đi khám và lấy thuốc định kỳ tại bệnh viện địa phương. Lần này, ông ra trạm y tế phường gần nhà khám "khỏe re" thay vì đi xa như mọi khi.

Đến là tin, là vui

Lúc đầu, ông T. lo lắng khám ở Trạm Y tế phường Hiệp Bình Chánh sẽ không đáp ứng chuyên môn. Tuy nhiên, khi tận mắt thấy những gì nơi đây (có cả bác sĩ, điều dưỡng, xét nghiệm, siêu âm…), mọi hoài nghi của ông được giải tỏa. "Vừa gần nhà, không mất thời gian, phiền hà đến con cái như vầy rất thuận tiện cho người lớn tuổi như chúng tôi. Mong rằng trạm sẽ có đầy đủ thuốc để không còn phải đi xa" - ông T. nói.

Có mặt tại trạm y tế phường từ sáng sớm để được khám miễn phí theo lịch hẹn, bà T.T.H (67 tuổi, ngụ cùng địa phương) cũng không giấu được niềm vui. "Phần vì không có lương hưu, cuộc sống khó khăn nên tôi cũng ít kiểm tra sức khỏe. Thỉnh thoảng đau nhức xương khớp, uống thuốc không đỡ tôi mới nhờ con chở đi bệnh viện. Nay khám không mất tiền lại được các bác sĩ tư vấn, hướng dẫn tận tình, siêu âm, xét nghiệm thì còn gì vui hơn" - bà H. chia sẻ.

Bác sĩ Nguyễn Gia Phương, Trưởng Trạm Y tế phường Hiệp Bình Chánh, cho biết đợt 1 trong tháng 3 đã khám sức khỏe cho hơn 300 người cao tuổi. Ðây là đợt 2 nên mọi công đoạn đều được chuẩn bị kỹ. Nhân viên của trạm sẽ kiểm tra lại danh sách từ đợt khám trước để bảo đảm không bỏ sót người chưa được khám. Ðợt này đã có hơn 500 người được kiểm tra sức khỏe. "Sau khi khám, chúng tôi sẽ lập dữ liệu hồ sơ sức khỏe điện tử để thuận tiện cho lần khám định kỳ sau. Dự kiến có khoảng 80% người cao tuổi trên địa bàn sẽ được vô danh sách" - bác sĩ Phương thông tin.

Theo Sở Y tế TP HCM, để hoàn thành nhiệm vụ khám sức khỏe cho hơn 1,3 triệu người cao tuổi trên địa bàn thành phố vào cuối năm nay, hiện các quận, huyện, TP Thủ Ðức đang "chạy nước rút". Riêng TP Thủ Ðức là một trong những địa phương đứng đầu về số người cao tuổi với hơn 127.000 người. Công tác khám sức khỏe cho đối tượng này đang được các trạm y tế đẩy mạnh triển khai. Ðây là chương trình nằm trong kế hoạch khám sức khỏe, phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm ở người cao tuổi trên địa bàn thành phố do UBND TP HCM ban hành. Cụ thể, mỗi năm ngân sách sẽ chi khoảng 150 tỉ đồng để khám sức khỏe cho hơn 1 triệu người cao tuổi.

Cấp thiết tháo gỡ khó khăn

TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM, cho biết qua thời gian triển khai thí điểm, ngành y tế thành phố bước đầu nhận diện được mô hình sức khỏe người cao tuổi trên địa bàn và sẽ có các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống. Tính đến ngày 17-4, thành phố đã khám cho hơn 57.000 người cao tuổi.

Theo hướng dẫn của Sở Y tế, tất cả người cao tuổi sinh sống trên địa bàn thành phố sẽ được mời đến khám sức khỏe tại các điểm khám trên mỗi phường, xã theo lịch cố định đã được công bố. Ðể hỗ trợ các quận, huyện, TP Thủ Ðức, Sở Y tế cũng thành lập tổ công tác để giám sát, hỗ trợ hướng dẫn phường, xã thực hiện tốt chương trình. Ðịnh kỳ hằng tuần, tổ công tác ngồi lại để thảo luận, đề xuất kịp thời những giải pháp nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của địa phương. Ngoài ra, sở cũng tổ chức giao ban với lãnh đạo quận, huyện định kỳ hằng tháng để báo cáo tiến độ và đốc thúc triển khai.

Theo các bác sĩ một số trạm y tế, cũng có người cao tuổi không hợp tác với chương trình khám miễn phí vì nhiều lý do. Tuy nhiên, trạm đã truyền thông xuống từng khu phố để người dân hiểu hơn ý nghĩa của chương trình.

Lãnh đạo Sở Y tế nhận định hiện một số địa phương chưa thật sự quyết liệt trong chỉ đạo, công tác đối chiếu, rà soát danh sách người cao tuổi chưa hoàn chỉnh dẫn đến bị động trong việc theo dõi và mời ra khám. Chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa trung tâm y tế, phòng y tế với Ban Đại diện Hội Người cao tuổi và các đơn vị liên quan trong việc tuyên truyền, vận động người cao tuổi tham gia khám sức khỏe; chưa truyền thông kịp thời để tạo sự đồng thuận trong nhân dân và sự tham gia hưởng ứng của tất cả người cao tuổi trên địa bàn thành phố.

Ðây là lần đầu tiên các trạm y tế triển khai khám sức khỏe cho người cao tuổi với số lượng lớn nên một số đơn vị còn lúng túng trong việc bố trí sắp xếp quy trình tiếp đón. Sở sẽ tiếp tục làm việc với các đơn vị truyền thông để hỗ trợ, tạo sự đồng thuận trong nhân dân, đặc biệt là người cao tuổi tham gia khám sức khỏe. Tiếp tục cử tổ công tác làm việc tại các địa phương nhằm ghi nhận những khó khăn, hỗ trợ kịp thời cho các quận, huyện.

Theo Sở Y tế, để bảo đảm công tác khám chữa bệnh, nâng cao sức khỏe người dân, đặc biệt là người cao tuổi tại các trạm y tế thì công tác cung ứng thuốc cũng rất cần chú trọng. Trong những năm qua, thuốc cho y tế cơ sở được cung cấp từ gói thầu tập trung cấp quốc gia do trung tâm mua sắm tập trung cấp quốc gia thực hiện, gói thầu tập trung cấp địa phương do đơn vị mua sắm tập trung cấp địa phương thực hiện và các gói thầu mua sắm riêng lẻ do trung tâm y tế tự thực hiện. Tuy nhiên, việc cung ứng thuốc tại một số đơn vị được đánh giá chưa đáp ứng đầy đủ cho nhu cầu khám chữa bệnh.

Một trong những nguyên nhân khách quan là do số lượng mua sắm thuốc của mỗi trung tâm y tế nhỏ lẻ, nhiều nhà cung ứng không tham dự thầu. Sở Y tế đã có kế hoạch thực hiện gói thầu mua sắm gộp nhằm tăng khối lượng mua sắm, tăng khả năng cung cấp thuốc cho tuyến khám chữa bệnh ban đầu (gồm trung tâm y tế, trạm y tế). Trong đó, các trung tâm y tế có thể gửi số lượng dự trù để thực hiện mua sắm gộp cùng với các đơn vị khác và giao cho 1 đơn vị đứng ra tổ chức việc mua sắm.

"Tuy vậy, một trong những khó khăn là hiện nay chưa có hướng dẫn cụ thể cho việc thực hiện đấu thầu theo hình thức mua sắm gộp nêu trên. Sở Y tế đã có công văn gửi xin ý kiến Bộ Y tế hướng dẫn thực hiện. Trong thời gian chờ hướng dẫn thực hiện công tác mua sắm theo quy định mới, Sở Y tế đang phối hợp với các đơn vị chuẩn bị các bước xây dựng danh mục để có thể tiến hành gói thầu trong thời gian sớm nhất" - lãnh đạo Sở Y tế thông tin.