Hoảng loạn vì sàng lọc HIV sai

Chị Nguyễn Thị T., SN 1986, vào Bệnh viện (BV) Đa khoa Đồng Nai ngày 28-1. Ngay đêm đó, chị sinh một bé gái. Kíp trực yêu cầu chị không được cho con bú nhưng không giải thích rõ lý do. Chị T. cùng người thân hoang mang nên gọi cho bác sĩ tư vấn của tổng đài 1080 để hỏi. Bác sĩ tư vấn cho biết có thể chị mắc viêm gan siêu vi B, C hoặc nhiễm HIV.

 

Sau đó, chị T. cùng con xuất viện kèm theo lời hẹn hai tuần sau nhận kết quả xét nghiệm máu. Trong số giấy tờ xuất viện mà BV trao cho gia đình chị T. có một  phiếu “Theo dõi và giới thiệu dịch vụ”. Trong phần “Khám và quản lý thai” của phiếu này  ghi rõ kết quả sàng lọc HIV là “+” kèm theo toa thuốc gồm 3 loại thuốc chống lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Vợ chồng chị T. và người nhà bắt đầu sống trong chuỗi ngày hoảng loạn tột độ vì không biết chị T. lây truyền HIV từ đâu. Chờ đợi không được nữa, chị T. cùng chồng đến Viện Pasteur (TPHCM) để xét nghiệm. Ngày 14-2, Viện Pasteur trả kết quả xét nghiệm khẳng định “Âm tính, chưa phát hiện kháng thể kháng HIV”. Vài ngày sau đó, chị cũng nhận được kết quả xét nghiệm máu ở BV Đa khoa Đồng Nai (do Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh Đồng Nai xét nghiệm và gửi qua), khẳng định chị không nhiễm HIV. Như vậy, kết quả sàng lọc HIV trước đó là sai.

Ngay sau khi phóng viên Báo Người Lao Động trình bày vụ việc trên, bác sĩ  Phan Huy Anh Vũ, Giám đốc BV Đa khoa Đồng Nai, đã thu xếp để phóng viên  lần lượt tiếp xúc  với nhiều bác sĩ, trưởng khoa liên quan đến vụ việc này. Thạc sĩ - bác sĩ Nguyễn Mạnh Hoan, Trưởng Khoa Sản 1 (khoa mà chị T. nằm), cho biết: Chị T. là trường hợp đặc biệt vì sàng lọc HIV cho dương tính “giả”.

 

Bác sĩ Hoan nói rõ hơn, theo quy trình, hầu hết người mẹ trước khi sinh tại BV phải thực hiện test sàng lọc HIV. Thế mạnh của test sàng lọc so với xét nghiệm khẳng định là có thể đưa ra kết quả rất nhanh, chỉ sau khoảng 15 phút. Tuy nhiên, điểm yếu của nó là kết quả có thể không chính xác. Nhiều lúc sản phụ không nhiễm HIV nhưng lại “phán” nhiễm, gọi là dương tính giả.

Do trường hợp của chị T. có kết quả sàng lọc HIV là dương tính nên các bác sĩ phải thực hiện ngay phác đồ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Cụ thể là cho chị T. và con uống thuốc chống lây truyền, đồng thời cách ly sữa mẹ. Bác sĩ Hoan giải thích: “Do chỉ mới sàng lọc, chứ chưa có kết quả xét nghiệm chính thức nên chúng tôi không dám công bố kết quả sợ gây nên chấn động mạnh cho tâm lý người mẹ trong giai đoạn sinh nở dễ dẫn đến hậu quả đáng tiếc”.

 

Còn bác sĩ Phan Văn Thám, Trưởng Khoa Sản 2 của BV Đa khoa Đồng Nai, cho biết: “Chúng tôi phải nói chung chung, nói “hàng hai” để sản phụ chấp nhận uống thuốc và không cho bú. Nếu công bố kết quả sàng lọc HIV mà sau này xét nghiệm lại khẳng định sản phụ không nhiễm HIV thì họ sẽ kiện bác sĩ…”.

Giải thích vì sao chủ trương là  giấu kết quả sàng lọc nhưng cuối cùng khi bệnh nhân xuất viện, BV lại đưa phiếu “Theo dõi và giới thiệu dịch vụ” cho bệnh nhân trong đó có ghi kết quả sàng lọc HIV là “+”, bác sĩ Nguyễn Mạnh Hoan cho rằng việc BV đưa phiếu này cho bệnh nhân là xuất phát từ yêu cầu của Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh Đồng Nai.

Bà Võ Thị Kim Loan, Giám đốc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh Đồng Nai, khẳng định việc BV đưa cho chị T.  “Phiếu theo dõi và giới thiệu dịch vụ” trong đó có ghi kết quả sàng lọc HIV  “+” là không sai. Cái sai của BV là đưa mà không tư vấn rõ dẫn đến việc bệnh nhân và người nhà đọc nội dung phiếu này rồi bàng hoàng, lo âu.

 

Theo bà Loan,  đáng lẽ BV phải cho sản phụ biết kết quả sàng lọc HIV ngay từ khi test xong, rồi sau đó tư vấn để sản phụ uống thuốc trước khi sinh, sinh xong thì không nên cho con bú. Bà Loan khẳng định nếu tư vấn kỹ và rõ thì sẽ không gây chấn động tâm lý nặng cho người mẹ.