Bảo đảm quyền lợi người sở hữu chung cư

Phương án 1, bổ sung quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư được xác định theo thời hạn sử dụng công trình theo quy định của pháp luật về xây dựng. Phương án 2, thời hạn sở hữu nhà chung cư được xác định theo thời hạn sử dụng đất xây dựng nhà chung cư theo quy định của pháp luật đất đai.

Nếu theo phương án 1 của dự thảo thì khả thi và phù hợp với tình hình thực tế hiện nay nhưng cần xây dựng hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng và minh bạch. Đặc biệt, xác định rõ thời hạn sở hữu nhà chung cư và quyền lợi của người sở hữu chung cư khi công trình hết hạn sử dụng phải phá dỡ.

Cụ thể, thời hạn sở hữu nhà chung cư được xác định theo thời hạn sử dụng công trình theo quy định của pháp luật về xây dựng nhưng vẫn bảo đảm thời hạn này phải trên 70 năm. Sau thời hạn này, đương nhiên quyền sở hữu nhà chung cư của người sở hữu sẽ chấm dứt. Nếu thời hạn sử dụng của công trình được xác định theo hồ sơ thiết kế là 70 năm nhưng đến 50 năm đã xuống cấp, mất an toàn, phải xem xét phá dỡ thì bồi thường cho người sở hữu.

Trường hợp công trình nhà chung cư hết hạn sử dụng, cơ quan có thẩm quyền thực hiện việc kiểm định, đánh giá chất lượng công trình và cho phép tiếp tục sử dụng thì người sở hữu nhà chung cư được kéo dài thời gian sử dụng nhưng phải đóng các chi phí có liên quan đến việc kiểm định, cải tạo và kéo dài quyền sở hữu đối với nhà chung cư.

Bên cạnh đó, cần có chính sách toàn diện, lâu dài khi cải tạo, phá dỡ, xây dựng mới nhà chung cư để bảo đảm quyền lợi người đang sở hữu, ví dụ như được quyền ưu tiên tái định cư tại điểm cũ hoặc có chính sách hỗ trợ tìm kiếm, di chuyển chỗ ở và các hỗ trợ đào tạo nghề, tìm kiếm việc làm... để người dân ổn định cuộc sống.

Ngoài ra, người sở hữu chung cư phải có đầy đủ các quyền về mua bán, tặng cho, thừa kế... Trong trường hợp nhà chung cư đã hết hạn sử dụng, người đã nhận chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế vẫn có đầy đủ các quyền của người sở hữu...

Việc đầu tư xây dựng nhà chung cư trong thời gian tới vẫn là xu hướng chủ yếu tại các đô thị. Việc phá dỡ để xây dựng các công trình nhà chung cư mới là việc làm cần thiết và cấp thiết. Việc bổ sung quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư được xác định theo thời hạn sử dụng công trình cũng hết sức cần thiết và phù hợp với xu thế chung. Để chính sách bảo đảm tính khả thi, phải có đánh giá toàn diện, nhất là nâng cao nhận thức của người sở hữu nhà chung cư về quyền và nghĩa vụ của mình.