Bất an bên mỏ uranium

Phản ánh với Báo Người Lao Động, nhiều người dân ở thôn Vinh, xã Tà Pơ, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam - nơi được xác định có mỏ uranium, cho biết từ năm 2011, khi đoàn công tác của Liên đoàn Địa chất về khoan thăm dò uranium ở ngọn núi cách khu dân cư khoảng 500 m thì nhiều người dân ở địa phương thường bị đau đầu, chóng mặt, nhức mỏi cơ thể.

Người dân nghi ngờ có thể họ đã bị nhiễm phóng xạ hoặc nguồn nước ở khu vực khoan thăm dò uranium. Mặc dù chính quyền địa phương đã đầu tư hệ thống đường ống để kéo nước từ con suối bên kia cho người dân nhưng khi có khi không, nhiều hộ dân vẫn phải uống nước ở khe suối cũ.

Theo bà Zahat Tin (ngụ thôn Vinh), những năm trở lại đây, bản thân bà và người thân trong gia đình thường bị đau đầu, chóng mặt không rõ lý do. "Nước thôn cấp chỉ dùng được vài tháng rồi thất thường. Gia đình tôi giờ vẫn phải uống nước ở khe suối gần chỗ khoan uranium. Hai đứa cháu hay bị đau đầu, tháng sốt 2-3 lần. Sợ lắm nhưng không có nước nên vẫn phải dùng chứ biết làm sao" - bà Tin lo lắng.

Khu vực khoan thăm dò uranium chỉ cách khu dân cư chừng 500 m

Ông Tơ Ngôl Kía, Chủ tịch UBND xã Tà Pơ, cho biết Liên đoàn Địa chất mới tiến hành khoan thăm dò chứ chưa khai thác mỏ uranium ở địa phương. Thời điểm năm 2011-2012 là giai đoạn thăm dò mạnh nhất. Cũng vào thời gian này, do ảnh hưởng việc ủi đường khiến nguồn nước suối bị ô nhiễm, người dân không sử dụng được.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo không nên sử dụng nước ở đó để sinh hoạt nên nhà nước đã đầu tư đường ống dẫn nước ở khe suối bên kia cho người dân sử dụng. Ông Kía xác nhận trong thời gian từ năm 2011 tới nay, người dân ở thôn Vinh và thôn Pà Tôi của xã (hơn 200 hộ) có phản ánh việc thường bị đau đầu, đau bụng nhưng xảy ra rải rác chứ không phải hàng loạt.

"Không dám nói do nhiễm phóng xạ hay bệnh thường gặp nhưng tôi tin cũng có một phần do phóng xạ. Khi ở dưới lòng đất thì không sao nhưng bới lên thì nó tỏa ra, có một phần ảnh hưởng chứ không thể nói là không có được" - ông Kía nói.

Theo báo cáo trả lời ý kiến cử tri tại kỳ họp HĐND tỉnh Quảng Nam vào tháng 7 vừa qua, UBND tỉnh Quảng Nam cho biết kết quả phân tích của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh đối với mẫu nước lấy từ khe suối ở khu vực thăm dò quặng uranium tại thời điểm kiểm tra ngày 23-1-2015 có 2 thông số là sắt vượt 3,8 lần, coliform vượt 6,2 lần so với Quy chuẩn QCVN 02:2009/BYT - Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sinh hoạt và thông số sắt vượt 1,9 lần so với Quy chuẩn 08:2008/BTNMT - Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt.

Thời điểm đó, UBND tỉnh Quảng Nam đã có công văn chỉ đạo UBND huyện Nam Giang khuyến cáo người dân khu vực Pà Lừa - Pà Rồng hạn chế dùng nước lấy từ các khe suối chảy qua khu vực trên; có kế hoạch khảo sát, đầu tư hệ thống cấp nước sạch cho người dân...

Ông Lê Minh Thảo, Trưởng Phòng Quản lý chuyên ngành Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Nam, cho biết sau khi nhận được chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam, giữa tháng 8 vừa qua, sở đã phối hợp các đơn vị liên quan tiến hành lấy mẫu nước, mẫu quặng, mẫu không khí ở khu vực mỏ uranium ở xã Tà Pơ để quan trắc, đến nay chưa có kết quả.