Bắt trộm trở thành tội phạm

Chị Nguyễn Thị Bé Hai, trú tại ấp Tân Đông, xã Tân Quới, huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long, một tay cầm bản án sơ thẩm của TAND TP Cần Thơ, một tay quẹt nước mắt chảy dài trên má, cho biết: “Chồng tôi là Trần Văn Tâm vừa bị TAND TP Cần Thơ tuyên phạt 8 năm tù về tội giết người. Tôi như không còn sức sống bởi từ khi chồng bị bắt giam, một mình tôi phải nuôi 3 đứa con nên gặp rất nhiều khó khăn. Các con cũng đã nghỉ học, đứa lớn đi làm công nhân, đứa thứ hai đi giữ cá thuê. Chỉ vì bảo vệ tài sản của chủ và tính mạng của mình nên chồng tôi mới chống trả lại kẻ trộm cướp như vậy. Mong các cơ quan chức năng xem xét vụ việc một cách thấu tình đạt lý, mở đường sống cho gia đình tôi. Nếu không, sau này còn ai dám bắt trộm cướp nữa”.

Bảo vệ ao cá...

...Thành tội phạm

TAND TP Cần Thơ đưa vụ án ra xét xử. Tại phiên tòa, trả lời câu hỏi của kiểm sát viên, khi phát hiện trộm cá, các bị cáo sao không tri hô, báo chính quyền địa phương..., bị cáo Tâm trả lời là có tri hô nhưng chẳng ai nghe và đã nhiều lần báo chính quyền địa phương khi bị mất trộm cá nhưng tình trạng mất trộm vẫn tiếp diễn. Còn bị cáo Được trả lời do sợ bị mất việc nên rất giận kẻ trộm cá và khi phát hiện kẻ trộm là quyết bắt cho bằng được.

 Tuy nhiên, sau khi nghe cáo trạng của viện kiểm sát, trình bày của bị cáo, bào chữa của luật sư, HĐXX nhận định trên cơ sở đối chiếu các chứng cứ được thu thập hợp pháp cho thấy rằng bị cáo Tâm và Được đã trực tiếp dùng cây tràm đánh thẳng nhiều cái vào đầu, người của bị hại; nạn nhân tử vong sau 1 tuần điều trị. Kết quả giám định pháp y xác định nguyên nhân tử vong là chấn thương sọ não. Kết quả phù hợp với lời khai của 2 bị cáo, đồng thời thể hiện lực đánh rất mạnh nhằm vào các vị trí hiểm yếu trên người bị hại. Sau khi nghị án, TAND TP Cần Thơ tuyên phạt Trần Văn Tâm và Nguyễn Thành Được mỗi bị cáo 8 năm tù về tội giết người. Hai bị cáo đã cùng gửi đơn kháng cáo vì cho rằng mình bị oan.

Sự thật khách quan của vụ án đã bị thay đổi?

Theo luật sư Nguyễn Thị Hồng Ngân, Đoàn Luật sư TPHCM, trong vụ án này cần làm rõ các tình tiết như: Các bản khai, phúc cung của 2 bị cáo tại Công an quận Bình Thủy, VKSND quận Bình Thủy và cả của Công an TP Cần Thơ, VKSND TP Cần Thơ đều ghi nhận kẻ trộm (La) dùng cây dầm đánh 2 bị cáo trước. Theo hồ sơ vụ án, các lời khai của các bị cáo tại Công an TP Cần Thơ, VKSND TP Cần Thơ không có sự thay đổi về tình tiết trên; trong khi Công an quận Bình Thủy, VKSND quận Bình Thủy xác nhận vì bảo vệ tài sản và tính mạng của mình, Tâm và Được đã chống trả kẻ trộm cướp thì Công an TP Cần Thơ, VKSND TP Cần Thơ, TAND TP Cần Thơ gọi đó là hành vi “tấn công” để làm cơ sở định tội và định khung hình phạt cho 2 bị cáo. Nhận định này của Công an TP Cần Thơ, VKSND TP Cần Thơ và TAND TP Cần Thơ đã làm thay đổi sự thật khách quan của vụ án.

Luật sư Ngân cũng cho rằng với hành vi đánh trước (dùng vũ lực trực tiếp) đối với Tâm và Được của Lê Văn La thì ngoài tội trộm đã thực hiện thì “người bị hại” trong vụ án này đã thực hiện hoàn tất hành vi “cướp tài sản” mà không phải là hành vi “hành hung để tẩu thoát” theo hướng dẫn tại Mục I - Một số tình tiết về định tội và định khung hình phạt quy định tại Thông tư liên tịch 02/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BTP ngày 25-2-2001 của TAND Tối cao, VKSND Tối cao, Bộ Công an, Bộ Tư pháp về việc hướng dẫn áp dụng một số quy định tại chương XIV “Các tội phạm xâm phạm sở hữu” của Bộ Luật Hình sự năm 1999.

HĐXX chủ yếu căn cứ vào hậu quả là Lê Văn La chết để định tội giết người mà không xem xét đến nguyên nhân, điều kiện, hoàn cảnh và ý chí chủ quan của các bị cáo khi xảy ra vụ trộm cướp là lúc 3 giờ sáng, trời không trăng không sao, không có ánh đèn điện, 2 bị cáo không có sự lựa chọn nào khác là chống trả lại sự tấn công bằng hung khí (cây dầm bơi xuồng) của người lạ trong đêm tối.