Biển cấm có cũng như không (*): Xử phạt nghiêm, không nương nhẹ

Hiện nay, mức xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi xả rác, tiểu bậy, hút thuốc nơi công cộng… là khá nặng, tùy vào mức độ lỗi mà có thể bị phạt lên đến 7 triệu đồng.

Quy định không thiếu

Cụ thể, Nghị định 155/2016/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính liên quan đến hành vi xả rác, vứt mẩu thuốc lá, tiểu tiện nơi công cộng… tại điều 20 như sau:

Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ đầu, mẩu và tàn thuốc lá không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng. Phạt tiền từ 3 triệu đồng đến 5 triệu đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ rác thải sinh hoạt không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng. Phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 7 triệu đồng đối với hành vi vứt, thải rác thải sinh hoạt trên vỉa hè, đường phố hoặc vào hệ thống thoát nước thải đô thị hoặc hệ thống thoát nước mặt trong khu vực đô thị.

Dù Bộ Y tế đã có văn bản đề nghị các cơ quan thẩm quyền tăng cường kiểm tra, xử phạt đối với hành vi vứt, thải bỏ khẩu trang không đúng nơi quy định nhưng khẩu trang y tế đã qua sử dụng vẫn bị vứt bỏ đầy gốc cây trước cổng cấp cứu Bệnh viện Trưng Vương (quận 10, TP HCM) Ảnh: TRẦN THÁI

Đối với hành vi không chấp hành các biển báo giao thông, tụ tập tại nơi có biển báo cấm tụ tập, dừng, đỗ trên cầu… của người điều khiển xe máy, theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP, tùy theo mức độ mà bị xử phạt từ 100.000 đồng đến 600.000 đồng.

Thế nhưng, từ khi các nghị định này có hiệu lực thi hành đến nay, các hành vi tụ tập ngay dưới biển cấm, trên hè phố, trên cầu, xả rác nơi công cộng… diễn ra công khai, thường xuyên nhưng hiếm thấy trường hợp bị chế tài, xử phạt nghiêm. Lực lượng chức năng thực thi quy định pháp luật chưa triệt để; thậm chí có trường hợp chính quyền địa phương còn nghĩ rằng việc xử phạt hành vi này là của cơ quan khác, không phải của mình, đã vô tình "khuyến khích" người dân thản nhiên vi phạm điều cấm. Thực tế chứng minh chỉ cần lực lượng chức năng xử phạt một số trường hợp cụ thể, nghiêm minh và thông tin rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng thì đã lập tức tác động đến nhận thức của nhiều người.

Cơ quan thực thi phải quyết liệt

Hiện nay, tình trạng nhiều người tụ tập họp chợ, lấn chiếm lòng lề đường, xả rác nơi công cộng… trở nên khá phổ biến, thành "chuyện thường ngày ở huyện". Nhiều người nghĩ rằng việc xả rác là chuyện nhỏ mà không hiểu rằng chính thói quen này đã và sẽ gây hậu quả nghiêm trọng. Đơn cử, việc vứt rác vào miệng cống thoát nước chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngập nước. Nhiều người đổ lỗi thiếu thùng rác công cộng nhưng đó chỉ là cái cớ cho những người thiếu ý thức. Bởi tại TP HCM và các đô thị lớn, thùng rác công cộng đã được lắp trên nhiều tuyến phố nhưng nhiều người không bỏ vào mà lại vứt dưới đất, kế bên thùng rác. Thậm chí, ngay kế bên thùng rác là bãi tập kết rác tự phát. Điều này cho thấy ý thức giữ gìn vệ sinh nơi công cộng, đường phố của một bộ phận cư dân quá kém.

Hay việc tụ tập, ngang nhiên họp chợ trên cầu, vỉa hè… gây ùn tắc giao thông, uy hiếp an toàn giao thông công cộng, an ninh trật tự. TP HCM đã nhiều năm ra quân lập lại trật tự lòng lề đường nhưng sau nhiều cuộc ra quân rầm rộ, mọi việc đâu lại vào đấy. Tình trạng này trong nhiều năm đã trở thành nỗi ám ảnh của người dân TP.

Bên cạnh việc tuyên truyền, giáo dục ý thức, cơ quan chức năng cần xử phạt thật nghiêm và thường xuyên mới mong những người vi phạm chấp hành pháp luật. Phải kiên quyết xử phạt, không nương nhẹ bất kỳ hành vi vi phạm nào. Đừng để các chế tài nghiêm khắc nằm trên giấy, các biển cấm có cũng như không mà hãy áp dụng vào cuộc sống mới hy vọng thay đổi ý thức của một bộ phận cư dân. 

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 4-3