Bỗng dưng chết... trên mạng xã hội!

Ngày 19-1, ca sĩ Hà Trần, cháu gái nhạc sĩ Trần Tiến, cho biết sáng cùng ngày, cả gia đình rất bất ngờ với rất nhiều cuộc gọi, tin nhắn hỏi về tình hình sức khỏe của nhạc sĩ Trần Tiến. Tất cả là do có trang tin đưa thông tin nhạc sĩ Trần Tiến qua đời vì bị ung thư vòm họng.

"Họ bất chấp mọi thứ"

Theo ca sĩ Hà Trần, thông tin không căn cứ và kiểm chứng khiến vợ chồng nhạc sĩ Trần Tiến, các con cháu trong gia đình ngạc nhiên, sốc và phiền lòng. "Một lần nữa thay mặt gia đình, Hà khẳng định mọi tin đồn đang có là vô căn cứ. Bố Tiến vẫn khỏe, vẫn có sáng tác mới, vẫn yêu đời và đọc tin tức hằng ngày. Vì thế, nếu có tin không hay bố đọc được, chắc sẽ rất buồn!" - Hà Trần nói. Trong khi đó, nhạc sĩ Trần Tiến phải thốt lên: "Sao lại "trù" tôi chết như thế?". Vợ ông - nhà giáo Bích Ngà - không giấu được tức giận: "Tôi không thể bỏ qua được vì đây là sự xúc phạm ghê gớm. Ảnh hưởng đến danh dự, uy tín cá nhân chồng tôi, nhạc sĩ Trần Tiến".

Càng nổi tiếng, nhiều nghệ sĩ Việt lại là đối tượng bị hướng đến của tin đồn thất thiệt. Cách đây ít hôm, nghệ sĩ hài Thúy Nga cũng bị "chết trên mạng" khiến cô sốc nặng. "Tôi vô cùng bất ngờ khi có nhiều bạn bè nhắn tin hỏi thăm thực sự tôi chết chưa? Bởi, trên các kênh YouTube họ báo Thúy Nga đã chết tại Mỹ và gia tài để lại một triệu đô luôn. Tôi tự hỏi ở đâu ra mà có thông tin tôi chết và có số tiền lớn như vậy?" - nghệ sĩ Thúy Nga nói.

Nữ danh hài cũng cho rằng những thông tin sai lệch này cứ lâu lâu lại rộ lên, không riêng gì chị mà nhiều nghệ sĩ nổi tiếng từng bị đồn thổi như: NSND Minh Vương, NSƯT Thẩm Thúy Hằng, danh hài Hoài Linh... "Thỉnh thoảng nghệ sĩ lại bị đồn chết, đọc tin mà cười ra nước mắt. Thời buổi hiện nay, nghệ sĩ nổi tiếng luôn bị những thông tin kiểu này làm tổn thương. Đó là một thực tế đáng buồn, cho thấy sự thiếu văn hóa trong cách ứng xử của một bộ phận người dùng mạng xã hội, chỉ biết chạy theo lượng người truy cập mà đánh mất lương tri" - nghệ sĩ hài Thúy Nga chia sẻ.

Điều mà nghệ sĩ Thúy Nga nói cũng chạm đến nỗi đau của danh hài Hoài Linh, anh cho rằng những tin đồn thất thiệt như thế này xuất hiện ngày càng nhiều, gây ảnh hưởng tới đời sống của các nghệ sĩ. "Nghĩ mà buồn, khi tôi đang còn sống, tiếp tục cống hiến thì lại bị cho chết oan. Lồng ghép hình ảnh vô tội vạ, khiến một số người dùng mạng xã hội tin đó là sự thật. Năm 2017, một tài khoản từng tung tin tôi vừa trút hơi thở cuối cùng trong Bệnh viện Chợ Rẫy, kêu gọi tương tác để mong tôi sớm siêu thoát" - danh hài Hoài Linh bức xúc.

Nhạc sĩ Trần Tiến đang còn khỏe. (Ảnh do gia đình nghệ sĩ cung cấp)

Nên thu thập bằng chứng để khởi kiện

Chị Trần Xuân Nhật Vy, con của nhạc sĩ Trần Tiến, chiều 19-1 đã gửi thông cáo báo chí đề nghị các cá nhân, tổ chức thông tin thất thiệt về nhạc sĩ Trần Tiến phải cải chính và xin lỗi gia đình. Trong thông cáo, chị Vy cho biết ngày 19-1, hàng loạt trang mạng xã hội, trang báo điện tử đăng tin "Nhạc sĩ Trần Tiến qua đời vì ung thư vòm họng", trong khi những cá nhân, tổ chức đăng tin đồn thất thiệt về vị nhạc sĩ không phải thành viên gia đình, cũng không hề liên hệ xác minh trước khi đăng bài. "Gia đình cũng sẽ làm việc với luật sư để gửi đơn trình báo, tố cáo tới cơ quan nhà nước có thẩm quyền, yêu cầu xử lý các hành vi trái pháp luật nêu trên" - thông cáo nêu.

Theo luật sư Võ Đan Mạch (Đoàn Luật sư TP HCM), xét ở góc độ pháp lý, có thể thấy những hành vi này đã vi phạm quy định tại khoản 1 điều 8 Luật An ninh mạng năm 2018 về các hành vi bị nghiêm cấm, trong đó có: "Thông tin sai sự thật gây hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại cho hoạt động kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác".

Pháp luật hiện hành đã có những quy định để xử lý về mặt hành chính, dân sự và thậm chí là hình sự. Thứ nhất, bị yêu cầu xóa bỏ, truy cập xóa bỏ thông tin sai sự thật trên không gian mạng xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Thứ hai, người đăng tin có thể sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, cụ thể là phạt tiền từ 20-30 triệu đồng. Ngoài ra, nếu đáp ứng đầy đủ các dấu hiệu để cấu thành tội phạm theo quy định tại điều 288 Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 thì hành vi đưa tin đồn thất thiệt có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về "Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông". Theo đó, tùy theo mức độ, tính chất nghiêm trọng của hành vi, hậu quả gây ra mà có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đến 1 tỉ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm.

Về phía người bị hại, để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, khi phát hiện bị người khác đưa thông tin không đúng trên các trang mạng thì cần nhanh chóng thực hiện các biện pháp để thu thập, lưu giữ tài liệu chứng cứ bằng việc nhờ thừa phát lại lập vi bằng ghi nhận các bài đăng trên mạng xã hội, các lượt like (thích), comment (bình luận); chụp lại hình ảnh bài đăng, đồng thời làm đơn tố giác, đơn khởi kiện hoặc trình báo sự việc lên cơ quan có thẩm quyền để yêu cầu xác định rõ danh tính chủ thể đăng bài. Qua đó, yêu cầu xử lý theo quy định của pháp luật.

Bà Nguyễn Thị Thu Thủy, nguyên Phó Chánh Tòa Hình sự TAND TP HCM, cho rằng người dân, nghệ sĩ cần mạnh dạn tố cáo để cơ quan công an có cơ sở xử lý.