Cấp bách bảo vệ nguồn nước sạch

Toàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) hiện có 30 hồ chứa nước với tổng dung tích thiết kế 316,28 triệu m3, trong đó 12 hồ cấp nước sinh hoạt cần được bảo vệ là hồ Đá Đen, Sông Ray, Sông Hỏa và hồ Xuyên Mộc (huyện Xuyên Mộc); hồ Đá Bàng, Suối Các, Núi Nha, Châu Pha (thị xã Phú Mỹ); hồ Kim Long, Suối Nhum (huyện Châu Đức); hồ An Hải và hồ Quang Trung (huyện Côn Đảo).

Nước thải xả ra hồ cấp nước

Theo nhiệm vụ, các hồ cấp nước sinh hoạt sẽ phải cấp 545.400 m3/ngày đêm nhưng hiện các hồ chỉ mới cấp 245.000 m3/ngày đêm, đạt 44,9%. Không chỉ vậy, nhiều hồ nước tại tỉnh BR-VT đang trứng trước nguy cơ ô nhiễm nghiêm trọng.

Điển hình suối Chà Răng chảy qua huyện Cẩm Mỹ (tỉnh Đồng Nai) về xã Cù Bị, huyện Châu Đức (tỉnh BR-VT) và đổ vào suối Sông Xoài, từ đây chảy về hồ Đá Đen, nơi cung cấp nguồn nước sạch chủ yếu cho tỉnh. Thời gian qua, người dân xã Cù Bị liên tục ghi nhận và phản ánh tình trạng nước suối Chà Răng có màu đen đặc, bốc mùi hôi thối, nhất là khi mưa.

Tháng 6-2020, UBND xã Cù Bị có văn bản báo cáo về việc người dân phát hiện tại khu vực suối Chà Răng, đoạn suối nằm gần với khu xử lý chất thải Thiên Phước (thuộc ấp Cẩm Sơn, xã Xuân Mỹ, huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai) có 2 ống nhựa, đường kính 110 mm xả nước thải màu vàng đục, có mùi hôi thối.

Trước đây, người dân cũng đã nhiều lần phản ánh về việc phát hiện màu sắc khác lạ cũng như mùi hôi thối từ suối Sông Xoài và nghi ngờ khu xử lý chất thải Thiên Phước xả thải ra suối Chà Răng. Năm 2017, 2 tỉnh BR-VT và Đồng Nai đã nhiều lần họp bàn phương án, chỉ ra nhiều bất cập trong báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của dự án này. Để tránh nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước hồ Đá Đen, UBND tỉnh BR-VT đã từng kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) chỉ đạo xem xét, rà soát nội dung báo cáo ĐTM của dự án này; không cho phép dự án hoạt động chôn lấp các loại chất thải rắn, chất thải nguy hại và phải khẩn trương đầu tư lò đốt; tiến hành điều tra, thống kê các nguồn khai thác vào suối Chà Răng, Sông Xoài để tránh xả thải gây ô nhiễm nguồn nước hồ Đá Đen.

Hồ Đá Đen cung cấp nước sạch cho toàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

Nhiều thông số vượt chuẩn

Qua tin báo của người dân và báo cáo của UBND huyện Châu Đức phản ánh về tình trạng xả nước thải ra suối Chà Răng, các cơ quan chức năng tỉnh BR-VT đã khảo sát thực tế, xác định phía giáp ranh khu xử lý chất thải Thiên Phước có 6 cơ sở chăn nuôi vịt đang hoạt động. Tại thời điểm khảo sát, ghi nhận có nước thải phía sau các cơ sở chăn nuôi này, thải trực tiếp ra suối Chà Răng khiến đoạn suối phía dưới các cơ sở này màu đen và bốc mùi hôi.

Tại buổi khảo sát, Trung tâm Quan trắc TN-MT tỉnh BR-VT đã lấy mẫu nước thải tại suối Chà Răng. Kết quả theo phiếu phân tích cho thấy mẫu nước thải này có nhiều thông số vượt quy chuẩn, cụ thể N-NH4 vượt 25,6 lần; BOD5 vượt 54,2 lần; tổng chất rắn lơ lửng TSS vượt 23 lần; tổng ni-tơ vượt 12,5 lần; chì vượt 1,2 lần; tổng coliform vượt 48 lần...

Theo Sở TN-MT tỉnh, tháng 11-2019, UBND tỉnh Đồng Nai và BR-VT đã ban hành quy chế về phối hợp quản lý nước trong lĩnh vực đất đai, bảo vệ môi trường, tài nguyên nước và tài nguyên khoáng sản vùng giáp ranh địa giới hành chính giữa 2 tỉnh. Do đó, Sở TN-MT tỉnh BR-VT đã có văn bản đề nghị tỉnh Đồng Nai chỉ đạo các đơn vị, phòng liên quan phối hợp với UBND huyện Cẩm Mỹ khẩn trương xử lý triệt để các cơ sở chăn nuôi vịt không để tình trạng xả thải ra suối; đồng thời, tổ chức rà soát các cơ sở chăn nuôi trên địa bàn tỉnh Đồng Nai nằm gần các sông, suối chảy về hồ Đá Đen và hồ Sông Ray để có biện pháp quản lý chặt chẽ, tránh việc xả thải ra sông suối gây ảnh hưởng nguồn nước của tỉnh BR-VT.