Coi chừng gặp nạn do ngạt khí CO, CO2

Thời gian qua, hàng loạt trường hợp thương vong vì ngạt khí khi dùng máy phát điện, đốt than trong nhà kín hay xuống hố ga, giếng khơi khiến nhiều người lo ngại. Nhiều chuyên gia, bác sĩ cảnh báo đây là những cái chết thầm lặng, không có dấu hiệu báo trước.

Nhiều cái chết đau lòng

Ngày 24-7, tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương, nhiều người dân bàng hoàng khi phát hiện 6 người trong một gia đình tử vong.

Tại hiện trường, lực lượng chức năng tìm thấy một máy phát điện ở căn phòng phía sau nhà. Cơ quan chức năng xác định nguyên nhân ban đầu là do tối 23-7, cả khu vực mất điện, gia đình này dùng máy phát điện nhưng đóng kín cửa. Các nạn nhân đã bị ngạt khí nên tử vong.

Hiện trường vụ ngạt khí do dùng máy phát điện làm 6 người tử vong ở Bình Dương ngày 23-7 Ảnh: THẢO NGUYỄN

Trước đó vài ngày, 2 công nhân Công ty CP Vệ sinh Môi trường đô thị Hà Nội đang dọn dẹp hố ga vi sinh tại Công ty TNHH Daesang Việt Nam (phố Sông Thao, phường Thọ Sơn, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) thì bị ngạt khí. Nghe tiếng hô hoán, 3 công nhân thuộc bộ phận lò hơi đang làm việc gần đó chạy đến, nhảy xuống ứng cứu nhưng cũng bị ngạt khí, cả 5 người đều ngất xỉu. Sau đó, phía doanh nghiệp gọi điện báo lực lượng chức năng đến cứu nạn song cả 5 người đã tử vong.

Không chỉ những trường hợp nêu trên, thời gian qua, nhiều người đã tử vong vì đốt than tổ ong trong phòng kín để sưởi ấm hoặc ngạt khí khi xuống giếng. Giới chuyên gia, bác sĩ đã nhiều lần cảnh báo việc này.

Rất dễ tử vong

Nói về nguyên nhân tử vong do ngạt khí từ máy phát điện, PGS Trần Hồng Côn, chuyên gia hóa học, phân tích: Máy phát điện chạy bằng xăng hoặc dầu, thải ra các khí như CO, CO2 khi hoạt động. Việc đặt máy phát điện trong nhà kín rất nguy hiểm, gây khả năng tử vong cao. Khi máy phát điện hoạt động trong phòng kín, chúng sẽ dùng khí ôxy có trong phòng để đốt cháy xăng hoặc dầu. Đến lúc lượng ôxy trong phòng hết, lượng khí CO2 sẽ tăng dần, đồng thời hình thành thêm khí CO.

PGS Trần Hồng Côn lưu ý những nạn nhân ngộ độc khí CO hay CO2 đều không biết gì và lịm dần vào cái chết. Người ta thường gọi đây là "cái chết êm dịu" vì nạn nhân không thể tự thoát ra được.

"CO, CO2 là khí không màu, không mùi, không vị; không nhìn, ngửi hay cảm nhận được nhưng khả năng gây tử vong rất cao. Trong đó, khí CO2 gây ngạt, hôn mê; còn khí CO nếu hít phải với lượng lớn, nồng độ ôxy trong máu giảm gây nên hiện tượng ngạt. Nạn nhân lịm dần và khi không còn ôxy sẽ gây ngừng thở, tử vong nhanh chóng, nếu được cấp cứu kịp thời cũng ảnh hưởng tới thần kinh" - ông Côn giải thích.

Không chỉ máy phát điện, PGS Trần Hồng Côn còn cho biết không gian trong lòng hố ga, giếng khơi lâu ngày không dùng, bồn chứa cặn thực phẩm ở nhà máy… cũng tích tụ rất nhiều khí CO2. Nạn nhân khi hít phải khí CO2 hay CO không có bất kỳ phản xạ nào như ho sặc, ngột ngạt, khó chịu. Chính điều này nên khi người khác tiếp tục xuống hố ga, giếng khơi… ứng cứu thì cũng dễ dàng tử vong.

"CO2 nặng hơn không khí nên khó thoát ra được không gian kín. Khi nồng độ CO2 cao, chúng gần như chiếm hết không gian ở hố ga hay giếng khơi mà không có chút ôxy nào. Khi có người vào đây thì rất dễ tử vong" - ông Côn nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Anh Thơ, quyền Viện trưởng Viện Khoa học an toàn vệ sinh lao động - Tổng LĐLĐ Việt Nam, các vụ tai nạn lao động gần đây, cũng như những vụ người dân bị ngạt khí do đốt lò than, chạy máy phát điện trong phòng kín gây nên những cái chết thương tâm. Điều đó cho thấy nhận thức chung, kỹ năng của một số người dân, người lao động vẫn còn thiếu. Trong khi đó, ý thức của một số người sử dụng lao động trong việc tuân thủ pháp luật, thực hiện nghĩa vụ để bảo đảm an toàn cho người lao động vẫn còn hạn chế.

"Ví dụ, cơ sở sản xuất thuê nhà thầu xử lý môi trường nhưng nhà thầu đó không đủ năng lực, thiếu giải pháp bảo đảm an toàn. Nhiều nhà thầu xử lý môi trường có nguy cơ cao về tai nạn lao động, trong khi đơn vị thuê lại thiếu trách nhiệm trong việc giám sát, bảo đảm an toàn" - ông Thơ lo ngại.

Đối với vấn đề an toàn trong nhà dân, ông Nguyễn Anh Thơ cho rằng dù xã hội hiện đại đến đâu thì nguy cơ gây nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng con người vẫn luôn tồn tại nếu không có kỹ năng xử lý. Đây là kỹ năng sống và kiến thức an toàn nói chung.

"Trách nhiệm của cơ quan quản lý và chính quyền là phải có chương trình tuyên truyền, giáo dục kỹ năng cho người dân. Cần phải phổ biến nhiều hơn nữa, có chương trình phù hợp, như mùa đông cần tuyên truyền về nguy cơ ngạt khí do đun bếp than tổ ong trong nhà, dùng máy phát điện; khi làm sạch hầm biogas, đào giếng… thì cần biết cách thông khí để bảo đảm an toàn, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng" - ông Thơ dẫn chứng.

Ông Nguyễn Anh Thơ cho biết đa số doanh nghiệp của Việt Nam đều là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Theo quy định của pháp luật, doanh nghiệp đều phải có nhân viên có kiến thức về an toàn vệ sinh tổng hợp, người quản lý doanh nghiệp phải học một lớp huấn luyện về vệ sinh an toàn lao động. Tuy nhiên, thực tế ở các doanh nghiệp, người hiểu biết về vệ sinh an toàn lao động còn rất hạn chế nên những rủi ro vẫn thường xảy ra.