Con rạch bị bức tử

Rạch Đất Sét là một trong 64 kênh, rạch trên địa bàn phường Thạnh Lộc, quận 12, TP HCM. Thời gian qua, con rạch bị ô nhiễm nghiêm trọng khiến người dân không ngừng kêu cứu.

Cùng xả thải thì cùng chịu ô nhiễm

Có mặt tại con rạch vào chiều 27-12, chúng tôi ghi nhận nước trên rạch đen kịt, đặc quánh, đủ loại rác thải và xác động vật nổi lềnh bềnh từ lòng rạch đến hai bên bờ rạch.

Rạch Đất Sét chảy qua đường TL17 và TL18, thuộc khu phố 3B, phường Thạnh Lộc khiến những khu vực này bao trùm mùi hôi thối. Có lẽ đã quá quen với con rạch ô nhiễm hoặc không còn cách nào khác, buộc phải sống chung với ô nhiễm, nên dọc hai bên bờ rạch, người dân vẫn họp chợ, bán đủ thứ thức ăn từ chín đến sống. Thậm chí cạnh con rạch ngập rác thải là các quán hủ tiếu, cơm tấm sườn và thực khách vẫn tấp nập ra vào, vô tư ngồi ăn. Còn chủ quán thản nhiên rửa chén, đĩa rồi đổ thẳng nước thải xuống rạch.

Rạch Đất Sét đen kịt, đặc quánh, đủ loại rác thải

Ngoài lượng rác thải sinh hoạt do người dân sống hai bên bờ rạch xả trực tiếp, rạch Đất Sét còn gánh rác thải, nước thải từ các cơ sở sản xuất, các điểm rửa xe, sửa xe, nhà hàng ăn uống… Tất cả đồ thừa, phế phẩm, nước thải… đều được tuồn thẳng xuống kênh.

Bà Mạch Thị Ánh Nguyệt (ngụ phường Thạnh Lộc) kể: "Khi mới chuyển đến, gia đình tôi cũng không chịu nổi, ngửi mùi hôi thối suốt ngày khiến bụng con tôi bị đầy hơi. Nhưng sống mãi rồi cũng thành quen… Chỉ sợ nhất là mỗi khi mưa lâm râm xong rồi nắng, mùi hôi nồng nặc, váng cả đầu óc, các con tôi phải qua nhà nội cách xa đây ở nhờ".

Trong khi đó, anh Phạm Hữu Hải (ngụ TL18, khu phố 3B, phường Thạnh Lộc) bức xúc cho biết: "Nhà nào cũng xả thải ra đây, rác nhà, rác chợ cũng vứt thẳng xuống, không ô nhiễm mới lạ. Mỗi lần tổ chức dọn rác thì cũng chỉ dọn được bề mặt thôi chứ rác đặc dưới lòng rạch ùn lên cả mặt nước, dọn sao hết? Một nhà không xả rác, những nhà khác cũng xả thải xuống thôi. Cùng xả thải thì phải cùng chịu ô nhiễm".

Vừa tuyên truyền, xử phạt vừa khen thưởng

Nói về tình trạng ô nhiễm của kênh rạch trên địa bàn, bà Võ Mỹ Thảo Vân, Phó Chủ tịch phụ trách mảng kinh tế - hành chính của UBND phường Thạnh Lộc, ngao ngán: "Trong năm 2018, phường đã ra quân mấy đợt tổng vệ sinh rác trên kênh rạch, sau đó chỉ đạo khu phố tuyên truyền người dân không vứt rác xuống rạch. Tuy nhiên, dọn xong, quay qua quay lại thì đâu lại vào đó, người dân vẫn xả thải xuống kênh rạch".

Cũng theo bà Vân, việc tuyên truyền, khuyến cáo người dân không vứt rác xuống kênh rạch được thực hiện rất nhiều lần, thậm chí cả việc áp dụng hình thức xử phạt hành chính nhưng tình hình vẫn chưa có sự chuyển biến tích cực. Riêng với rạch Đất Sét, đã tiến hành nạo vét, ra quân dọn rác trên rạch nhiều lần nhưng rạch vẫn bị ô nhiễm như cũ, thậm chí còn trầm trọng hơn.

Không còn cách nào khác, một mặt phường tiếp tục dọn rác trên kênh rạch, một mặt kiên trì tuyên truyền, yêu cầu các hộ dân sống hai bên bờ ký cam kết không đổ rác, nước thải xuống kênh rạch.

Trong 2 năm qua, phường Thạnh Lộc đã phát động phong trào "Người dân tham gia phát hiện hành vi đổ rác không đúng nơi quy định", qua đó xử phạt, răn đe những người thiếu ý thức; khen thưởng cho người phát hiện, trình báo để động viên tinh thần cũng như giúp người dân thay đổi nhận thức, thói quen xả rác. Kết quả của phong trào này là trong năm 2018, đã xử phạt, lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính đối với 3 hộ nuôi gia súc gây mất vệ sinh khu dân cư; 10 trường hợp vứt rác không đúng nơi quy định, 1 trường hợp xả nước thải ra rạch, tổng số tiền xử phạt là 38 triệu đồng. Tổ chức khen thưởng 8 cá nhân và 3 tập thể trong công tác bảo vệ môi trường.