Dân khát, công trình nước sạch “đắp chiếu”

Mấy tháng qua, nhiều tỉnh, thành ở miền Trung như Quảng Ngãi, Quảng Nam, Bình Định..., nắng hạn gay gắt khiến nước sinh hoạt, nước phục vụ sản xuất thiếu trầm trọng. Đặc biệt, tại các vùng ven biển, tình cảnh thiếu nước càng trở nên gay gắt hơn. Nhiều người phải mua nước với giá 20.000 -30.000 đồng/m3.

Chạy nước từng ngày

Bà Nguyễn Thị Mân (ngụ thôn An Kỳ, xã Tịnh Kỳ, TP Quảng Ngãi) cho biết năm nào cũng vậy, đến mùa khô là các giếng nơi đây trơ đáy. Nhà nào may mắn thì giếng còn nước nhưng cũng bị nhiễm phèn, nhiễm mặn nên chỉ dùng để giặt giũ quần áo. Muốn có nước sinh hoạt, người dân phải mua với giá 1.000-5.000 đồng/20 lít. Không những thế, hầu hết diện tích đất nông nghiệp của người dân cũng đang khát khô.

Theo ông Trần Đình Tiến, Chủ tịch UBND xã Tịnh Kỳ, hiện toàn xã có khoảng 1.600 hộ dân bị thiếu nước sinh hoạt, trong đó có hơn 500 hộ phải mua nước về dùng hằng ngày. Tình cảnh thiếu nước năm nào cũng diễn ra nhưng đến nay chưa khắc phục được.

Trong khi đó, tại các địa phương khác như xã Bình Châu (huyện Bình Sơn); xã Nghĩa Phú, Nghĩa An (TP Quảng Ngãi); Hành Đức, Hành Thiện (huyện Nghĩa Hành); Ba Xa, Ba Vì (huyện Ba Tơ)..., tình cảnh thiếu nước sinh hoạt, sản xuất cũng trở nên nghiêm trọng. Nhiều nơi người dân phải mua nước sinh hoạt với giá 10.000-20.000 đồng/m3. Một số hộ góp tiền khoan giếng nhưng chỉ trong một thời gian ngắn, giếng khoan cũng cạn kiệt.

Công trình nước sạch không hoạt động, người dân xã Tịnh Kỳ, TP Quảng Ngãi phải mua nước sinh hoạt giá cao

Riêng tại huyện đảo Lý Sơn, tình trạng thiếu nước càng gay gắt hơn. Hiện rất nhiều giếng nước trên đảo đã cạn khô. Ông Phan Đình Phương - Chủ tịch UBND xã An Bình, huyện Lý Sơn - cho biết năm nào đảo Bé cũng thiếu nước trầm trọng, nhiều thời điểm, nước ngọt trên đảo có giá lên đến 100.000 đồng/m3. “Nước sinh hoạt đã khan hiếm, nước sản xuất càng khan hiếm hơn. Bước vào mùa khô, phần lớn diện tích đất trồng hoa màu đều bỏ hoang vì không có nước tưới” - ông Phương nói.

Ông Lê Văn Minh, Phó Giám đốc Trung tâm Nước sinh hoạt và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Quảng Ngãi, nhìn nhận mỗi năm tỉnh Quảng Ngãi có khoảng 100.000 người thiếu nước sinh hoạt. Hiện các công trình nước sạch vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. Một số công trình đang phải chờ vốn”.

Chưa dùng đã hỏng

Trong khi người dân khắp nơi đang “chạy” nước sinh hoạt từng ngày thì hàng trăm công trình nước sạch được đầu tư hàng tỉ đồng sau nhiều năm vẫn bị bỏ hoang phế.

Điển hình, tại công trình nước sạch Hành Đức, huyện Nghĩa Hành được đầu tư 2,2 tỉ đồng để cấp nước cho người dân xã Hành Đức nhưng đã hơn 10 năm qua, công trình vẫn chưa đưa đến người dân một giọt nước nào. Theo nhiều người dân nơi đây, ban đầu, công trình chỉ lắp bồn chứa, không có đường ống. Hơn 2 năm sau, dự án mới được phân bổ thêm 1 tỉ đồng để lắp đặt đường ống dẫn nước. Khi này thì các hạng mục thi công trước đó bắt đầu hư hỏng nặng, không thể hoạt động, người dân phải tự đóng giếng khoan hoặc tận dụng các nguồn nước sông, suối để sinh hoạt.

Tại công trình nước sạch xã Ba Xa (huyện Ba Tơ) được đầu tư hơn 600 triệu đồng và đưa vào sử dụng từ năm 2003, mục đích cấp nước cho 1.700 hộ dân nơi đây nhưng khi công trình vừa đưa vào sử dụng chưa đầy 1 năm đã hư hỏng nặng và đến nay vẫn chưa được khắc phục. Tương tự, các xã ven biển như Bình Châu (huyện Bình Sơn); Nghĩa Phú, Nghĩa An, Tịnh Kỳ (TP Quảng Ngãi); Phổ Thạnh (huyện Đức Phổ)... dù được đầu tư rất nhiều công trình cấp nước sạch với số tiền hàng chục tỉ đồng nhưng hầu hết sau khi xây dựng xong không hoạt động hoặc hoạt động một thời gian ngắn đã hư hỏng.

Riêng tại Lý Sơn, hiện nay có 2 công trình lớn là hệ thống cấp nước sinh hoạt trung tâm huyện Lý Sơn cho 6.000 người dân và công trình hồ chứa nước Thới Lới với tổng mức đầu tư hơn 68 tỉ đồng. Vào mùa khô, công trình hồ chứa nước Thới Lới cạn trơ đáy. Còn tại đảo Bé, công trình lọc nước biển thành nước ngọt cho người dân cũng không hoạt động được vì thiếu kinh phí...