Để vơi bớt ám ảnh tai nạn giao thông

Trận sóng thần vừa cuốn qua đất nước láng giềng khiến nhiều người rùng mình trước cơn phẫn nộ của thiên nhiên. Nước ta không bị ám ảnh bởi động đất, núi lửa và sóng thần nhưng tai nạn giao thông (TNGT) lại không khác gì cơn "đại hồng thủy" khiến nỗi sợ hãi vây lấy người dân mỗi khi lưu thông trên đường.

Vụ TNGT kinh hoàng ở Long An làm 4 người chết, 18 người bị thương, 21 xe máy biến dạng quá thảm khốc. Tiếp đó, chiều 4-1, một chiếc xe tải tông 2 ôtô và một xe máy đang chờ đèn đỏ ở Đà Nẵng. Rồi xe "điên" ở tỉnh Bình Dương trong chiều 5-1 húc 2 xe đang dừng đèn đỏ khiến nhiều người bị thương.

Mấy ngày nghỉ lễ ngắn ngủi vừa qua ghi dấu ấn buồn với những con số ám ảnh: 147 vụ TNGT, 110 người chết, 61 người bị thương. Rồi liên tiếp các vụ tai nạn khắp mọi nẻo đường khiến bức tranh an toàn giao thông càng thêm ảm đạm.

Chuyện gì đang xảy ra đối với giao thông ở Việt Nam? Bên cạnh các lý do về cơ sở hạ tầng đường bộ bất cập và những tình huống khách quan không thể kiểm soát, có một phần nguyên nhân không nhỏ xuất phát từ các bác tài thích phóng nhanh vượt ẩu, sử dụng chất kích thích, chất gây nghiện. Con số thống kê 30% tài xế container sử dụng ma túy khiến người người thêm kinh hãi.

Hiện trường vụ tai nạn trên Quốc lộ 1 chiều tối 6-1Ảnh: Gia Minh

Rõ ràng là hiện nay đội ngũ tài xế lái xe khách, taxi, vận tải ở nước ta khá đông nhưng sự quản lý của cơ quan chủ quản còn khá lỏng lẻo trong khâu đào tạo, tuyển dụng, giám sát. Tình trạng chạy bằng cấp, chạy hồ sơ vẫn như con sóng ngầm khiến trắng - đen, thật - giả lẫn lộn.

Thêm vào đó là tình trạng các nhà xe gây sức ép buộc lái xe tăng tuyến, tăng tốc để tăng lợi nhuận khiến người cầm lái đôi khi quên mất rằng "nhanh một phút, chậm cả đời". Tai nạn, bi kịch dễ nảy sinh ngay trong chính những cơn gật gù thèm ngủ hoặc cơn hưng phấn phóng nhanh vượt ẩu vì chất kích thích.

Thiên tai có thể khó phòng nhưng nhân tai - tai nạn do chính con người gây ra bởi ý thức chủ quan, coi trọng lợi nhuận, xem thường pháp luật, tính mạng người khác… thì chắc chắn có nhiều cách để ngăn chặn, triệt tiêu. Vấn đề là cơ quan quản lý nhà nước có quyết tâm siết chặt kỷ cương trong công tác đào tạo và cấp bằng lái xe; trong việc kiểm định an toàn kỹ thuật của xe; trong thanh, kiểm tra cũng như xử phạt nghiêm với những hành vi vi phạm. Thậm chí, cả việc sửa luật để phù hợp với tình hình mới (chẳng hạn tài xế gây tai nạn nghiêm trọng, chủ xe cũng liên đới trách nhiệm dân sự, hình sự). Đó còn là việc tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức, trách nhiệm chấp hành luật giao thông cho người dân. Đó còn là việc các doanh nghiệp vận tải chấp nhận giảm lợi nhuận, chấp hành tốt quy định của pháp luật (không ép tài xế chở quá tải, chạy nhanh xoay vòng chuyến…), chăm lo sức khỏe tinh thần và thể chất cho tài xế, chấn chỉnh khâu tuyển dụng, giám sát nhân viên để tránh tối đa các bác tài có lý lịch "đen", bị tha hóa nhân cách trà trộn vào.

Chỉ khi nhà chức trách làm tròn trách nhiệm quản lý; mỗi người điều khiển phương tiện hiểu và tuân thủ luật giao thông; nhận thức rõ và biết trân quý tính mạng con người, thì mới mong giảm triệt để những vụ TNGT đau lòng, những cái chết oan ức…