Dự báo sớm nhu cầu đi lại

Cuối năm nào cũng vậy, chiếc vé về quê ăn Tết luôn là nỗi ám ảnh, hồi hộp của bao người xa nhà dù năm nào ngành giao thông vận tải cũng cố gắng đổi mới, tăng cường tàu xe, nghiêm trị xe dù, bến cóc.

Thật ra, rất ít người phải ngậm ngùi ở lại thành phố ăn Tết vì không có vé tàu xe. Có chăng là họ phải đi từng chặng đường trên những chuyến xe bão táp, giá vé trên trời và bị nhồi nhét.

Theo tôi, trước khi tìm giải pháp, chúng ta phải đi tìm, mổ xẻ nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Đó là do các ngành chức năng chạy theo thành tích, năm nào cũng báo cáo phục vụ người dân có nhu cầu về quê ăn Tết tốt, trong khi người dân gặp khó khăn, thấy chuyện bất bình trên đường cũng không biết phản ánh cho đơn vị nào vì không biết có được giải quyết hay không. Từ việc chạy theo thành tích sẽ đưa ra các con số dự báo cho năm sau không chính xác, giải pháp nặng tính phong trào và mệnh lệnh hành chính chung chung.

Hành khách chen nhau mua vé của nhà xe Phương Trang tại phòng vé 231-233 Lê Hồng Phong (quận 5, TP HCM) Ảnh: Gia Minh

Nguyên nhân thứ hai là dịch vụ kinh doanh vận tải hành khách chưa theo cơ chế thị trường, đường sắt nặng quan liêu bao cấp, đường bộ cạnh tranh không lành mạnh, thiếu vai trò kiểm soát hiệu lực của các cơ quan quản lý nhà nước. Các quy luật cung cầu, cạnh tranh, lời lỗ… đều không thể hiện rõ, dẫn đến không xem khách hàng là thượng đế, thiếu các nhu cầu, động cơ đổi mới để phục vụ hành khách.

Để chấn chỉnh những vấn đề tồn tại này, theo tôi, cần có các giải pháp cụ thể sau đây:

Trước hết, khảo sát, đánh giá nhằm nắm tương đối chắc nhu cầu đi lại ở từng địa phương, từng phương tiện trong từng ngày cao điểm Tết. Sau đó, dự báo nhiều mô hình, nhiều kịch bản để đưa ra nhiều phương án dự phòng rủi ro. Công việc dự báo nhu cầu phải xong từ đầu năm.

Việc đăng ký và bán vé tàu xe sớm, từ đầu năm, diễn ra trong năm; cho phép cơ chế giá vé tăng giảm theo thời gian, mua càng sớm giá càng rẻ để tạo thói quen cho người dân có kế hoạch đi lại về quê ăn Tết từ đầu năm. Đẩy mạnh việc bán vé qua mạng, dịch vụ giao vé tận nhà. Xây dựng cơ chế phản hồi ý kiến khách hàng minh bạch, hiệu quả. Đẩy mạnh dịch vụ lữ hành và các chương trình hỗ trợ đưa công nhân, sinh viên, đồng hương, người nghèo về quê ăn Tết.

Về phân công chịu trách nhiệm phải rõ ràng, có địa chỉ. Thanh tra giao thông chịu trách nhiệm về xe dù, bến cóc; cảnh sát giao thông chịu trách nhiệm về an toàn, an ninh dọc đường. Thông báo các số điện thoại khẩn cấp dọc đường. Nghiên cứu giải pháp cho người đi xe được ghi hình, ghi âm để phạt nguội, có thưởng.